Al een paar decennia geleden ging de Australische kunstcriticus Robert Hughes tekeer tegen de klaagcultuur, in zijn gelijknamige boek. Hij zag toen al een samenleving bezeten van therapieën. Het recht op het nastreven van geluk was vervangen door een recht op slachtofferschap, dat werd opgeëist door iedereen die zichzelf onderdrukt, achtergesteld of zielig vond.
Peter Pijls
De dorre levens van de sertao
De sertao, dat zijn de droge steppen waar broodmagere koeherders en rudimentair pratende inboorlingen van gemengd bloed meedogenloos en trefzeker hun wapens leegschieten op indringers, liefst het bevoegd gezag.
Overloon: Boeddha had het niet gedaan
In 2016 werd bij een grote politieactie aan de Theobaldusweg in Overloon een invalide drugsdealer gearresteerd. De politie nam naast gegevensdragers ook een quad in beslag. “Boeddha heeft niets gedaan”, reageerde zijn vrouw Kristina na de arrestatie.
De lady boy is veilig in India, maar de vrouw niet
Volgens antropoloog Nishi Mitra, die het in India als een van de eerste openlijk over femicide durfde te hebben, is het probleem dat het justitiële systeem in India moord op vrouwen niet begrijpt. `De complexe gender-factoren waardoor geweld onzichtbaar en geïnstitutionaliseerd wordt, worden niet herkend`, zegt ze op een website. ´Ontbrekende data zijn het belangrijkste issue. Het probleem blijft nog steeds onzichtbaar.´
De eeuwige jonkojongen
Jaren geleden maakte ik in het Venrayse Mgr. Goumanspark een foto waar ik maanden in geïnvesteerd had. Te zien was een bankje, de onderbenen van een getinte landgenoot en wat blikjes en peuken. De jonkojongen, zoals ik hem noemde, wou per se niet herkenbaar op de foto.
De naaktslak van Landweert
Als ik praktiserend boeddhist was, zou ik de naaktslak niet met bestrijdingsmiddelen, vuur of de diepvries te lijf gaan. Ik heb wel een dakterras maar geen tuin. De één meter lange pootstok voor bijvoorbeeld prei die ik vond op straat, ga ik binnenkort achterlaten bij een tuin met groenten.
Het egoïstische zen
Mediterend op een kussentje deed ik nooit iets voor mijn medemens. De welvarende boeddhist die maar verlichting streeft doet dat niet voor de buurvrouw met bijstand. (Zen)boeddhisme kan kil en waardenvrij zijn.
God had wel een spandoek met rode letters
Een gebalanceerd en ethisch leven, als anarchistisch boeddhist, dat kan een atheïst of christen ook, maar de boeddhistische bandbreedte duldt de gemiddelde anarchist beslist. Ik ervaar dat deels door m’n zenoefeningen. Het stille anarchisme in zen wordt belichaamd door het twaalfde eeuwse tempelhoofd en zenleraar Dogen Kigen, die gelijkberechtiging van mannen en vrouwen voorstond, bijvoorbeeld.
Is een school in Malawi Afrikaans boeddhisme?
De school in Malawi, van de film, is niet de enige waarheid over boeddhisme in Afrika. Boeddhisten zijn daar al heel lang. Chinese vloten streken neer aan Afrikaanse kusten, lang voor Columbus. Ze gingen handel drijven en bleven. Nog steeds bouwen Chinezen veel vliegvelden, havens en snelwegen in Afrika.
De buste van Schopenhauer
In Schopenhauers tijd, de 19e eeuw, waren nog niet veel boeddhistische- en Hindoeïstische teksten in het Duits, Latijn of Grieks vertaald. Uit wel vertaalde fragmenten van boeddhistische schriftgeleerden stak de jonge Arthur op dat leven lijden is.
Het altaartje van de tussengod
Ik wil de heuvels in, maar T. vindt dat niet OK. Beren, slangen, wilde varkens. Ze bedoelt dat ze schrik heeft van de kami, de geesten die daar huizen. Ik ga toch. Stuit op een open plek in het bos met een shintoschrijntje, opgedragen aan de plaatselijke bosgeest. Een duistere plek.
Waarom Boeddha gekken en junks niet zo boeiend vond
Een van de kortste routes naar een psychose is te fanatiek mediteren. Ik mocht het zelf ervaren, velen kunnen het me nazeggen. Wie verlichting zoekt in het boeddhisme als panacee tegen psychisch ongerief, kan van een koude kermis thuiskomen. De Boeddha zelf had weinig te melden over de GGZ. Volgens hem kwamen alle vormen van verslaving en gekte voort uit de soort begeerte die Hij achter zich gelaten had door 30 dagen non-stop te mediteren.
Mamma, je hebt boosheid in je
In de buitengebieden van Venray zag ik voor en bij huizen ornamenten, beeldjes van dieren en gebakken tegels die ik niet thuis kan brengen. Ze zeggen denk ik wel iets over de vrijgevochten mentaliteit van veel inwoners, ook in hun religieuze en spirituele beleving.
Goa: met keien gooien naar hippies
In 1995 bezocht ik Goa, een voormalige Portugese minikolonie in India. Ik zag er zwaar katholieke mensen van gemengd bloed en een hippie die wel erg veel op Robert Plant van Led Zeppelin leek. Ik probeerde vergeefs te stoppen met roken op een cocktail van tranquillizers en Bloody Mary´s.
Bodghaya, Lourdes in India
Wat me het meest is bijgebleven van mijn bezoek aan de dikke boom waaronder Boeddha al mediterend verlicht raakte, waarbij hij mogelijk vooral aan zichzelf dacht en toen pas aan arme mensen om hem heen, was een ontmoeting met een Thaise monnik die in Bodghaya op bedevaart was.
Een telegram uit Ladakh
Gelegen tussen Tibet en Kashmir was Ladakh altijd een belangrijke handelsroute langs de Indusvallei. Bij een boeddhistische man thuis dronk ik thee met veel yakhboter, de vetringen dreven tot aan het oppervlak. De thee smaakte navenant walgelijk.
Fuck de Jellinek
Weinigen weten dat ik in mijn Amsterdamse jaren al fanatieke pogingen deed van de alcohol af te komen. Ik liet me twee keer opnemen bij de roemruchte Jellinek-kliniek. In werkelijkheid kreeg ik twee keer schamele detox-opames van 4 dagen aangeboden. Daarna mocht ik het weer zelf uitzoeken.
Een rolmodel en een mystica: Etty Hillesum
Het dagboek van Etty Hillesum is wat mij betreft onverminderd actueel. Want Auschwitz is geen voltooid verleden tijd. Gemarteld, vervolgd en gemoord wordt er as we speak volop in deze wereld. We kennen de schuldige landschappen.
Kundalini, het addertje dat mij een warm hoofd bezorgde
Het was op een zondagmiddag dat ik in mijn woonkamer de hevige gewaarwording kreeg dat er vanuit mijn stuitje een bal hete energie via mijn ruggengraat opsteeg naar mijn hoofd. Ik was niet onder invloed en hoorde op dat moment geen stemmen. Weldra werd de sensatie onaangenaam. Ik kreeg het bloedheet, werd duizelig.
Ik was te snel voor het trage Aikido
Aikido viel me niet mee. Ik kocht een tweedehands judopak met zwarte band en meldde me op een avond bij de dojo. Ik verveelde me vrijwel meteen. Na vijf lessen hield ik er weer mee op.
Sloten met witte zwanen
Spirituele goeroes kennen de groeimarkt van het geluk. Daarom bedelven ze ons onder zelfhulpboekjes. Denk aan Eckhart Tolle, of een heel leger aan Aziatische swami’s die meedogenloos de leegte van het rijke westerse bestaan blootleggen.
Hikikomori en de Shintovloek
Een miljoen jonge Japanners leeft in een volledig isolement door de eenzaamheidsstoornis hikikomori. Dat betekent letterlijk; opgesloten in het eigen huis. De lijders zijn onmachtig deel te nemen aan sociale activiteiten en gaan vaak alleen ’s nachts het huis uit om in een avondwinkel eten te kopen. Falen op school of pesterijen door medeleerlingen of leraren zijn meestal de oorzaak. Anderen zien hikikomori als een ultieme poging om te ontsnappen aan het verstikkende conformisme in Japan.
Een Murakami-verschijning in Japan
Voor het raam stond een oude vrouw naar me te kijken. Ik meende de dame met de bos takken te herkennen, die boos was om de foto’s bij de tempel. Ze keek me roerloos aan, en verdween pas geruisloos na een halve minuut. Ik was bang en kalm tegelijk.
Kameraad Janusch was ook in Tao
Eerlijk gezegd vind ik de meeste anarchisten tamelijk vervelende en onverdraagzame mensen. Ik zag ze in Amsterdam wel demonstreren in de Spuistraat (waar niet toevallig ook hun gekraakte hoofdkwartier Vrankrijk lag), waarbij ze het nodig vonden te vechten met de politie en de ruiten van willekeurige woningen in te gooien.
