De mores in de boeddhistische blogosfeer

In de openbare meningsvorming onder boeddhisten in het Nederlandse taalgebied wordt er te veel achter elkaars rug om gemopperd en te weinig transparant met elkaar gediscussieerd.

Afgelopen zondag verscheen in de Duitse krant Die Welt am Sonntag een veel geciteerd interview met de Dalai Lama. Heeft deze willen zeggen dat hij de laatste Dalai Lama zal zijn? In de nieuwsanalyses zie je twee stromingen. De ene denkrichting meent dat de Dalai Lama niets heeft gezegd wat hij niet al eerder heeft verklaard, de andere dat hij via de publiciteit bewust een pokerkaart uitspeelt om de legitimiteit te ondergraven van een marionet als opvolger, mocht deze na zijn dood onder regie van de Chinese regering worden aangewezen.

Vervolgens gebeurt er in ons boeddhistische polderlandschap iets opmerkelijks. Er wordt veel gemopperd over de verslaggeving en de duiding van het interview in Die Welt am Sonntag. Vooral het dagblad Trouw en het Boeddhistisch Dagblad moeten het ontgelden. Het gemopper gebeurt hoofdzakelijk achter de schermen, door mensen die mailtjes rondsturen vol verontwaardiging over wat zij noemen: het tekort aan kennis en overzicht bij journalisten en de deskundigen die zij aan het woord laten. Her en der zie je de rookpluimen van dit ondergronds voortsluimerende veenbrandje ook naar boven komen in de social media.

Wederzijdse verwachtingen

Ik zou dit misschien aan me voorbij laten gaan, ware het niet dat we hier een zich herhalend patroon zien dat een mankement blootlegt van de openbare meningsvorming onder boeddhisten in het Nederlandse taalgebied. Er wordt te veel achter elkaars rug om gemopperd en te weinig transparant met elkaar gediscussieerd. Een aantal van de mopperende mailschrijvers heb ik de vraag voorgelegd: “Ware het niet beter zelf de inhoud te publiceren die je elders mist, in plaats van vanuit de schaduwen misbaar te maken over andermans vermeend gemis?”

Zelf een blogschrijver verwacht ik van anderen dat zij tenminste in staat zijn hun verhaal op dezelfde wijze aan de ether toe te vertrouwen, wanneer zij een bijdrage willen leveren aan de openbare meningsvorming. De een schrijft iets hier, de ander schrijft iets daar. Als het zo zou gaan, dan neemt dit ook wat druk weg van de reactiekolommen. Deze kunnen dan hun normale functie hernemen van ingezonden-brievenrubriek en eventueel, onverplicht, een korte vraag- en antwoordsessie ter verduidelijking van het geschrevene.

Het is voor de ontwikkeling van een volwaardige openbare meningsvorming over boeddhisme in het Nederlandse taalgebied goed wanneer er een zekere mate van consensus zou groeien over de wederzijdse verwachtingen en omgangsvormen. Er zijn nu mensen die zonder recht of rede van anderen ruimte en aandacht eisen, terwijl iedereen voor niets of bijna niets een blog kan starten. Minder gekanker, meer transparantie: het zou hopelijk ook een welkomer klimaat creëren voor mensen die hier te lande nu worden afgeschrikt door de mores in de boeddhistische blogosfeer. En misschien ontstaat er dan ook meer ruimte om juist spreken en gedeelde inspiratie tot gelding te laten komen.