‘Juist spreken wordt gedaan op het juiste moment; wat gezegd wordt is waar; het wordt vriendelijk gezegd; wat gezegd wordt is heilzaam; en wordt uitgesproken met liefdevolle vriendelijkheid.’
Guy Dubois
Guy dhammazaadjes – Identificeer je niet met je eigen Grote Gelijk
Meningen, opinies, filosofieën, doctrines en religieuze opvattingen zijn de oorzaak van mentale onrust; van onenigheid en strijd; van trots en neerslachtigheid; van disharmonie in gemoedstoestanden; van gemis aan vrede met jezelf en de wereld.
Guy dhammazaadjes – Haat
Vijandigheid overwinnen leidt tot rust. In de sutta’s benadrukt de Boeddha steeds opnieuw de heilzame kracht van liefde. Omdat de aard ervan vreugde is en omdat het altijd geluk en welzijn brengt, is liefhebben de meest heilzame menselijke daad.
Guy dhammazaadjes – Leef in het heden
Blijf niet hangen in wat voorbij is. Hecht je niet aan wat ooit was. Aan vormen uit het verleden. Zo vervreemd je van je ware zelf. Van de stroom. Van de Flow. Van Dhamma.
Guy dhammazaadjes – Ariya-puggala vs. Puthujjana
Volgens de teksten van de Pali-canon is het de taak van de ariya-puggala om de puthujjana te ‘veredelen’ door hem te helpen de stroom te betreden (P. sotapatti).
Guy dhammazaadjes – Vinaya
Juristen zijn soms gefascineerd door de vinaya omdat het één van de oudste en (voor zijn tijd) erg gedetailleerde rechtssystemen op aarde is.
Guy dhammazaadjes – Regenretraite (P. vassa)
Beschadiging van de rijstvelden en verstoring van de natuur waren dus de twee hoofdmotieven om de monniken te verplichten tijdens de moessonregens op één plaats te verblijven en niet rond te trekken.
Guy – dhammazaadjes- Stroombetreding (P. sotapatti)
Stroombetreding is een metafoor om aan te geven dat de dhammanuvatti—de beoefenaar die leeft conform de Dhamma—inzicht verworven heeft in de ware aard van de dingen. Dat hij yatha-bhuta nana dassana in zichzelf gerealiseerd heeft.
Guy dhammazaadjes – Het NU-moment
De sleutel tot bevrijding bevindt zich in ons. In het heden.
Guy – dhammazaadjes – Dhamma is één
‘Dhamma heeft slechts één smaak. De smaak van bevrijding.’
Guy – dhammazaadjes – Over regeltjes en normeringen
Ondanks dat de vinaya vol staat met regeltjes en normeringen voor de bhikkhu’s en bhikkhuni’s is de leer van de Boeddha niet gebouwd op geboden en verboden. In de Buddhadhamma bestaat er geen obscure, dreigende, eigenzinnige, tirannieke god die verdrijft en straft.
Guy – dhammazaadjes – Heilzaam versus onheilzaam (P. kusala vs. akusala)
Kusala en akusala zijn twee termen die in de sutta’s door de Boeddha veel gebruikt worden. Het zijn de belangrijkste woorden waarmee hij moraliteit evalueert. Maar net als vele andere Pali-woorden is ook dit concept moeilijk éénduidig naar een westers begrip om te zetten of te vertalen.
Guy – dhammazaadjes – Aandacht & Gelijkmoedigheid (P. sati & upekkha)
Observeer aandachtig wie polariseert. Wie de samenleving uit mekaar trekt. Maar ook wie verbindt. Graaf dieper door je de volgende vragen te stellen: Wie? Wat? Waar? Waarom? Hoe?
Guy – dhammazaadjes – Stop de opiniëring. Het is slechts waan
Vipassana-beoefening leert ons uit directe ervaring dat wijzelf en onze omgeving voortdurend in beweging zijn. Dat niets ‘vast’ is. Dat maakt alles relatief. Daarom ook drong de Boeddha er meermaals op aan om er geen zienswijzen of ideologieën op na te houden.
Guy – dhammazaadjes – Tussen twee gedachten in…
De teksten van de oudste sutta’s uit de Pali-canon zijn zo puur, zo helder, dat ze geen uitleg vergen. Zuiver in hun eenvoud, roepen ze slechts tot reflectie op. Tot beschouwing. Tot meditatie. Bhavana-maya panna.
Guy – dhammazaadjes – Illusie
Concreet: je bent niet meer wat je was toen je deze tekst begon te lezen. Je bent slechts een flow van permanente transformatie. Van muterende energie. Je beweegt in een ondefinieerbare ruimte waarin alles ontstaat, eventjes bestaat en opnieuw vergaat. Zonder vastheid. Zonder essentie. In die ruimte resoneert alles. Eén langgerekte echo tot de oerknal. En verder.
Guy – dhammazaadjes – Onderwerping versus bevrijding
De Boeddha is in zijn stervensuur gerealiseerd. Is uitgedoofd van onwetendheid, verlangen en afkeer. Hij heeft experiëntieel ervaren (P. paccanubhoti) dat alles wat ontstaan is zal vergaan. Hij heeft zich hiermee volkomen verzoend. Hij wéét: dit is de eeuwige natuurwet. Dhammo sanantano. Hij verwacht geen terugkeer meer. Dit was zijn laatste geboorte. Er is geen verdere toestand van bestaan. Hij is bevrijd. Vimutti.
Guy – dhammazaadjes – Gehechtheid aan regels/riten/rituelen (P. silabbata-paramasa)
Gehechtheid aan regels/riten en rituelen is de tweede schakel van de keten (P. samyojana) die de beoefenaar belet om de stroom te betreden. de andere twee ketens zijn: geloof in een ‘zelf’, in een ‘ik’ (P. sakkaya ditthi) en twijfel (P. vicikiccha).
Guy – dhammazaadjes – Toevlucht nemen
Toevlucht nemen is geen vluchtweg, geen ontsnappingsroute. Integendeel. Het is ons verankeren in de natuurwet die bepaalt dat alles wat ontstaat zal vergaan. Ons vestigen in de eeuwige natuurwet. Dhamma sanantano.
Guy – dhammazaadjes – Aandacht op de dood (P. maranasati bhavana)
De traditionele maranasati-praktijk van het Theravada is gebaseerd op de (Maha) Satipatthana Sutta. Deze meditatiebeoefening omvat de visualisatie van het lichaam dat metaforisch uit 32 ‘onderdelen’ (organen en lichaamsvloeistoffen) bestaat. Het lijk wordt door de beoefenaar gevisualiseerd in verschillende stadia van verval. In de Oosterse praktijk worden skeletten prominent op verschillende locaties in de kloosters geplaatst om deze contemplatie aan te moedigen en te bevorderen.
Guy – dharmazaadjes – Meditatie op het afschuwelijke (P. asubha bhavana)
In de Mahasatipatthana Sutta wijst de Boeddha ons op het vestigen van aandacht op ons lichaam. Op alle aspecten ervan. En dat schildert niet altijd een mooi beeld.
Guy – dhammazaadjes – Het substraat van bestaan (P. upadhi)
Upadhi betekent het ‘substraat van bestaan’; het ‘substraat van wedergeboorte’. Upadhi verklaart zowel het fundament als het resultaat dat eruit voortvloeit.
Guy – dhammazaadjes – Verzaking (P. nekkhamma)
Je hoeft de wereld niet los te laten om je te bevrijden van dukkha. Integendeel, je moet de wereld juist gebruiken om je ervan te verlossen. De dingen van de wereld kan je immers niet loochenen. Het is dwaas om het licht van de zon te ontkennen. Het volstaat dat je realiseert dat de wereld vergankelijk is. En dat je dit inzicht gelijkmoedig aanvaardt.
Guy – dhammazaadjes – Het Proces zoals het is (P. yatha-bhuta)
‘Alles wat onderhevig is aan ontstaan, is onderhevig aan vergaan.’
