Zoek niet naar gelijkenissen van Dhamma met religies. Er zijn geen raakpunten. In essentie is Dhamma geen religie. Het is een inzichtsleer. Een agnostische wijsheidsleer.
Guy Dubois
Guy – dhammazaadjes – Indra’s net
Alles wat bestaat torst de hele evolutie. Elk bestaan overkoepelt talloze levens. Elk bestaan staat niet apart. Strekt zich uit over miljoenen jaren. Vormt een continu proces.
Guy – dhammazaadjes – Conditionering
Onze zintuigen verleiden onze geest tot het steeds opnieuw herhalen van mechanische gedachten en handelingen. Deze voortdurende herhaling heeft het nefaste gevolg dat de conditioneringen niet afnemen maar worden versterkt. Hierdoor wordt de keten die ons aan de zintuiglijke wereld bindt alsmaar sterker. En onze vrijheid steeds meer beknot.
Guy – dhammazaadjes – Identificeer je nooit met haat
Haat leidt tot verbittering. Haat is het geestesvuur dat alle deugdzame daden blokkeert. Haat is één van de Vijf hindernissen (P. panca nivarana) die het spiritueel proces belemmeren. Wie het vuur van haat brandstof geeft, zal zich nooit bevrijden van haat. Zal nooit het vuur doven.
Guy – dhammazaadjes – Over structuren
Wie Dhamma in een vorm probeert te gieten, gaat aan de essentie voorbij. Vorm is immers leegte, leegte is vorm. Anders gezegd: vorm is vorm en niet méér dan dat: het is gewoon wat het is. Het staat volkomen los van onze ideeën, overtuigingen en interpretaties. Inzicht staat haaks op onze neiging om vorm, materie, bestendig—heilig, synoniem van ‘heel’—te verklaren. Structuren zijn Dhamma niet.
Guy – dhammazaadjes – Een constante flux van verandering…
Vlak vóór zijn ontwaken, tijdens de eerste nachtwake, kreeg Siddhattha Gotama inzicht in zijn ontelbare vroegere levens.
Guy – dhammazaadjes – Juist spreken (P. samma vaca)
‘Juist spreken wordt gedaan op het juiste moment; wat gezegd wordt is waar; het wordt vriendelijk gezegd; wat gezegd wordt is heilzaam; en wordt uitgesproken met liefdevolle vriendelijkheid.’
Guy dhammazaadjes – Identificeer je niet met je eigen Grote Gelijk
Meningen, opinies, filosofieën, doctrines en religieuze opvattingen zijn de oorzaak van mentale onrust; van onenigheid en strijd; van trots en neerslachtigheid; van disharmonie in gemoedstoestanden; van gemis aan vrede met jezelf en de wereld.
Guy dhammazaadjes – Haat
Vijandigheid overwinnen leidt tot rust. In de sutta’s benadrukt de Boeddha steeds opnieuw de heilzame kracht van liefde. Omdat de aard ervan vreugde is en omdat het altijd geluk en welzijn brengt, is liefhebben de meest heilzame menselijke daad.
Guy dhammazaadjes – Leef in het heden
Blijf niet hangen in wat voorbij is. Hecht je niet aan wat ooit was. Aan vormen uit het verleden. Zo vervreemd je van je ware zelf. Van de stroom. Van de Flow. Van Dhamma.
Guy dhammazaadjes – Ariya-puggala vs. Puthujjana
Volgens de teksten van de Pali-canon is het de taak van de ariya-puggala om de puthujjana te ‘veredelen’ door hem te helpen de stroom te betreden (P. sotapatti).
Guy dhammazaadjes – Vinaya
Juristen zijn soms gefascineerd door de vinaya omdat het één van de oudste en (voor zijn tijd) erg gedetailleerde rechtssystemen op aarde is.
Guy dhammazaadjes – Regenretraite (P. vassa)
Beschadiging van de rijstvelden en verstoring van de natuur waren dus de twee hoofdmotieven om de monniken te verplichten tijdens de moessonregens op één plaats te verblijven en niet rond te trekken.
Guy – dhammazaadjes- Stroombetreding (P. sotapatti)
Stroombetreding is een metafoor om aan te geven dat de dhammanuvatti—de beoefenaar die leeft conform de Dhamma—inzicht verworven heeft in de ware aard van de dingen. Dat hij yatha-bhuta nana dassana in zichzelf gerealiseerd heeft.
Guy dhammazaadjes – Het NU-moment
De sleutel tot bevrijding bevindt zich in ons. In het heden.
Guy – dhammazaadjes – Dhamma is één
‘Dhamma heeft slechts één smaak. De smaak van bevrijding.’
Guy – dhammazaadjes – Over regeltjes en normeringen
Ondanks dat de vinaya vol staat met regeltjes en normeringen voor de bhikkhu’s en bhikkhuni’s is de leer van de Boeddha niet gebouwd op geboden en verboden. In de Buddhadhamma bestaat er geen obscure, dreigende, eigenzinnige, tirannieke god die verdrijft en straft.
Guy – dhammazaadjes – Heilzaam versus onheilzaam (P. kusala vs. akusala)
Kusala en akusala zijn twee termen die in de sutta’s door de Boeddha veel gebruikt worden. Het zijn de belangrijkste woorden waarmee hij moraliteit evalueert. Maar net als vele andere Pali-woorden is ook dit concept moeilijk éénduidig naar een westers begrip om te zetten of te vertalen.
Guy – dhammazaadjes – Aandacht & Gelijkmoedigheid (P. sati & upekkha)
Observeer aandachtig wie polariseert. Wie de samenleving uit mekaar trekt. Maar ook wie verbindt. Graaf dieper door je de volgende vragen te stellen: Wie? Wat? Waar? Waarom? Hoe?
Guy – dhammazaadjes – Stop de opiniëring. Het is slechts waan
Vipassana-beoefening leert ons uit directe ervaring dat wijzelf en onze omgeving voortdurend in beweging zijn. Dat niets ‘vast’ is. Dat maakt alles relatief. Daarom ook drong de Boeddha er meermaals op aan om er geen zienswijzen of ideologieën op na te houden.
Guy – dhammazaadjes – Tussen twee gedachten in…
De teksten van de oudste sutta’s uit de Pali-canon zijn zo puur, zo helder, dat ze geen uitleg vergen. Zuiver in hun eenvoud, roepen ze slechts tot reflectie op. Tot beschouwing. Tot meditatie. Bhavana-maya panna.
Guy – dhammazaadjes – Illusie
Concreet: je bent niet meer wat je was toen je deze tekst begon te lezen. Je bent slechts een flow van permanente transformatie. Van muterende energie. Je beweegt in een ondefinieerbare ruimte waarin alles ontstaat, eventjes bestaat en opnieuw vergaat. Zonder vastheid. Zonder essentie. In die ruimte resoneert alles. Eén langgerekte echo tot de oerknal. En verder.
Guy – dhammazaadjes – Onderwerping versus bevrijding
De Boeddha is in zijn stervensuur gerealiseerd. Is uitgedoofd van onwetendheid, verlangen en afkeer. Hij heeft experiëntieel ervaren (P. paccanubhoti) dat alles wat ontstaan is zal vergaan. Hij heeft zich hiermee volkomen verzoend. Hij wéét: dit is de eeuwige natuurwet. Dhammo sanantano. Hij verwacht geen terugkeer meer. Dit was zijn laatste geboorte. Er is geen verdere toestand van bestaan. Hij is bevrijd. Vimutti.
Guy – dhammazaadjes – Gehechtheid aan regels/riten/rituelen (P. silabbata-paramasa)
Gehechtheid aan regels/riten en rituelen is de tweede schakel van de keten (P. samyojana) die de beoefenaar belet om de stroom te betreden. de andere twee ketens zijn: geloof in een ‘zelf’, in een ‘ik’ (P. sakkaya ditthi) en twijfel (P. vicikiccha).