Ontwaken is een werkwoord. Iets wat de dhammanuvatti niet zomaar verwerft. Het is iets wat je zelf moet doen. Louter wensen dat dingen gaan gebeuren, laat ze niet gebeuren. Slechts praten over Dhamma of luisteren naar dhammatalks maakt geen einde aan jouw bezoedelingen.
Guy Dubois
Guy – dhammazaadjes – Verifieer zélf (2)
Ontwaken—wakker worden—is een persoonlijke opdracht. Iets wat door de beoefenaar zelf moet gecultiveerd worden. Zoals het woord aangeeft is zelfrealisatie iets wat je niet aan anderen mag overlaten.
Guy – dhammazaadjes – Verifieer zélf (1)
Verifieer zélf’, zei de Boeddha tot zijn volgelingen, ‘of datgene wat ik vertel met waarheid correspondeert.’
Guy – dhammazaadjes – Wedergeboorte
Om zijn leer aanschouwelijk te maken voor zijn volgelingen gebruikte de Boeddha in zijn voordrachten filosofische en religieuze begrippen die gangbaar waren onder de bevolking. De Boeddha herdefinieerde deze begrippen en gebruikte ze als metaforen om zijn leer te verduidelijken. Als kapstokken om zijn leer aan op te hangen.
Guy – dhammazaadjes – Samen de Stroom betreden
Laten we samen zitten in vrede. Samen de Stroom betreden. We are awakening.
Guy – dhammazaadjes – Bevrijding uit dukkha
Bevrijding uit dukkha is enkel mogelijk wanneer de beoefenaar zich bevrijdt van de perceptuele conditionering (P. anusaya) waardoor hij zichzelf en de hem omringende wereld beschouwt als permanent, comfortabel, duurzaam en een deel van zichzelf.
Guy – dhammazaadjes – Dukkha
De Boeddha was niet geïnteresseerd in het beantwoorden van metafysische vragen die puur speculatief zijn en slechts denkbeeldige problemen veroorzaken. Intellectuele bevrediging was niet zijn doel. Zijn leer was bedoeld om de mens vrede en geluk te brengen door het verkrijgen van helder inzicht in de ware aard van de dingen. Yatha-bhuta.
Guy – dhammazaadjes – De werkelijkheid van onze eigen aard
Het niet bewust zijn van het feit dat we blindelings reageren (P. sankhara’s). Noch bewust van de reden waarom we reageren op onze gewaarwordingen. Ons evenmin bewust zijn van de werkelijke aard van datgene waarop we reageren. Verder onwetend omtrent de vergankelijke, onpersoonlijke aard van ons bestaan en tenslotte onwetend over het feit dat onze gehechtheid aan dit bestaan slechts lijden brengt.
Guy – dhammazaadjes – Een voortschrijdend proces
Zolang we onze vergankelijkheid (P. anicca) en instabiliteit (P. anatta) niet duidelijk inzien, noch gelijkmoedig aanvaarden, is er geen bevrijding uit onze ellende (P. dukkha) mogelijk.
Guy – dhammazaadjes – Much ado about nothing
Alles (zowel het heilzame als het onheilzame) wat zich in hen bevindt, is ook in ons aanwezig. Niets menselijks is ons vreemd. Het doorvoelde besef van de eigen kwetsbaarheid en intrinsieke vatbaarheid voor verlangens en afkeer zal elke beoordeling zachter maken. En ons geluk en innerlijke vrede groter.
Guy – dhammazaadjes – De zelfloosheid van het ‘ik’
De leer van de Boeddha leert dat het ‘ik’ zelfloos is. Zonder ‘zelf’. ‘Leeg’. Anatta (P.)
Wil dat zeggen dat het ‘ik’ niet bestaat?
Absoluut niet. Het ‘ik’ bestáát. Het is aanwezig in elk moment van ons bestaan. Van onze geboorte tot aan onze dood. Zonder ‘ik’ zou er geen overleven mogelijk zijn.
Guy – dhammazaadjes – Kijk met je hart naar de dingen. Niet met ogen vol haat
Dingen zijn niet zoals ze op het eerste zicht lijken. Verhalen vertellen nooit de hele waarheid. Kleur de werkelijkheid dus niet met veronderstellingen. Met ‘van horen zeggen’. Met vermoedens. Met speculaties. Laat je niet inpakken door vooringenomenheid. Sluit je niet op in je zelf gecreëerde cocon. In je Grote Gelijk.
Guy -dhammazaadjes – Leef in het heden. In dít moment. In élk moment.
Net zoals gedachten over het verleden schimmen zijn van wat ooit was, zijn gedachten over de toekomst slechts wensdromen. Gedachten over verleden en toekomst zijn begoochelingen. Noch het verleden, noch de toekomst zijn plaatsen waar de geest van de dhammanuvatti wil vertoeven.
Guy – dhammazaadjes – Stilte
Uitsluitend in stilte bevindt zich de ware transcendentie, maar let op: stilte is bedeesd. Stilte komt nooit met wereldse bravoure, komt nooit met een processie van barokke praal en dito spektakel, met op kop een opzichtige tamboer, die met zijn mace de maat aangeeft.
Guy – dhammazaadjes – Jetavana
Het Jetavana is het beroemde klooster, gelegen net buiten Savatthi. Savatthi was de hoofdstad van de antieke Indische Mahajanapada-staat Kosala.
Guy – dhammazaadjes – Tilakkhana
‘Alles wat onderhevig is aan ontstaan, is onderhevig aan vergaan.’
Guy – dhammazaadjes – Dhutanga
Een dhutanga is een ascetische (wandel) pelgrimstocht van monniken van de Thai Forest Tradition. De monnik verlaat het klooster voor een tocht door de jungle en over knekelvelden en bezoekt op deze tocht meditatiemeesters van andere kloosters. Meestal zijn dit kleine nederzettingen van 5 à 10 bhikkhu’s. Maar soms ook grote(re) viharas.
Guy – dhammazaadjes – Bosmonniken
De bosmonniken trachten te leven in complete harmonie met de natuur: ze beschermen het woud en het milieu en doen aan herbebossing. Dit is natuurlijk een zware opdracht: het leven in de moessonbossen van Zuidoost Azië—zonder veel comfort—is geen lachertje en tot op heden blijven de gevaren (regenval, aardverschuivingen, malaria, gifslangen, insecten…) in deze onherbergzame gebieden nog steeds erg reëel.
Guy – dhammazaadjes – Bevuil je geest niet
Laat onwetendheid los. Bevrijd je van afkeer. Overwin boosheid door mildheid. Overwin het slechte door het goede. Open je hart. Geef vrede een Maar met woorden en daden.’ Wees een edel mens. Een ariya-puggala. Een stroombetreder.
Guy – dhammazaadjes – Kwaadheid, haat, boosheid, vijandigheid (P. dosa, vyapada)
Haat conflicteert met een kalme en gebalanceerde geestestoestand en vormt juist hierdoor een onoverkomelijke belemmering voor bevrijding en ontwaken. Vyapada blokkeert elke spirituele progressie.
Boosheid versterkt de tegenstellingen met anderen. Ze werkt verdeeldheid in de hand. Ze blokkeert elke communicatie en veroorzaakt diep lijden.
Guy – dhammazaadjes – Laat boosheid (P. kodha) je niet destabiliseren
Boosheid is een verfoeilijke etter. De Boeddha laat er in de Dhammapada geen enkele twijfel over bestaan:
Geef boosheid op! Zweer eigendunk af! Overstijg alle ketens! Wie niet aan lichaam en geest gehecht is, wie niets bezit, wordt niet door lijden gekweld.’
Geen dood, geen vrees (44) – Zo hoeft het niet meer
Tijdens de pittige koorts die ik door corona had, voelde ik me zo ziek en slap dat de gedachte om zo aan mijn einde te komen me even beet had. Dit was niet zoals ik het gepland had.
Guy – dhammazaadjes – Afhankelijk ontstaan (P. paticca samuppada)
Verschijnselen, fenomenen, dingen (P. dhamma’s) hebben geen schepper nodig voor hun ontstaan, bestaan en vergaan. Ze ontstaan, bestaan en vergaan eenvoudigweg uit en door elkaar.
Guy – dhammazaadjes -Spontaan Bewust Zijn
Meestal zijn we niet bewust. Wetenschappelijk onderzoek leert dat slechts 5% van wat we doen bewust is; de rest in onbewust. Verdwalen we in het bos van onze geconditioneerde droomwereld. Bewegen we ons voort in de mallemolen van onze gewoontepatronen. Hoe meer we ons dit dwangbeeld ‘eigen’ maken, hoe meer we daarin ‘geloven’, hoe meer we geconditioneerd zijn, hoe meer we er last van hebben. Hoe meer de begoocheling (P. moha) greep op ons krijgt. De Boeddha noemde dit ‘rondjes draaien’. Samsara. Dit is het eindeloze ronddwalen van wezens in de eindeloze, onbevredigende cyclus van dukkha.
