Voor producten en diensten – van huizen tot auto’s tot voedsel tot accountants tot psychotherapeuten – zijn er kwaliteitsnormen en die worden (ok, meestal dan) toegepast, helder en meetbaar. Maar voor ons eigen leven? Laten we een poging wagen.
We kunnen kwaliteit van leven onderscheiden in feiten – zoals gezondheid, opleiding, relatiestatus, werk, succes et cetera – en in ervaring.
De laatste is essentieel – immers de feiten leiden niet per definitie tot een ervaring van kwaliteit van leven, dat weten we uit onze eigen ervaring. Het kan, maar is geen wet van Meden en Perzen.
Dat betekent dat onze ervaring van kwaliteit van leven niet een op een uit onze feiten of omstandigheden voortkomt. Maar waaruit dan wel?
Goede vraag is hier: ervaren we kwaliteit of heeft onze ervaring kwaliteit? Ja, lees die zin nog maar een keer, want ze lijken op elkaar maar het is een wereld van verschil!
Als we kwaliteit ervaren dan wordt deze veroorzaakt door iets buiten onszelf – iets wat de ervaren kwaliteit in zich draagt – zoals een mooi kunstwerk, natuur, perfect eten, briljante compositie of boek.
We weten echter dat terwijl die inherente kwaliteit aanwezig is, veel mensen die toch niet ervaren. Dit komt omdat hun kwaliteit van ervaring te laag is. Hiermee bedoel ik dat de kwaliteit van hun alerte aanwezigheid niet voldoende is.
Wat is dat dan, onvoldoende aanwezig zijn? Kan dat eigenlijk wel, want ik ben toch aanwezig? Ja dat kan, want terwijl we fysiek ‘aanwezig’ zijn waar we ons bevinden, zijn we vaak (ok, meestal) geestelijk wat afwezig. We zijn eigenlijk chronisch afgeleid, let er maar eens op!
Als we onze aandacht maar beperkt bij het hier-en-nu kunnen houden, dan beïnvloedt dat de kwaliteit van onze ervaring onmiddellijk. Je weet wel wanneer je iets doet – zoals autorijden, vrijen, koken, gesprek voeren – terwijl je tegelijkertijd aan iets anders denkt. En je erna afvraagt waarom het zo weinig bevredigend was?
Uit recent onderzoek blijkt dat ook het gevleugelde multi-tasking door niemand echt gedaan wordt – je doet gewoon alles wat je tegelijkertijd, of eigenlijk snel na elkaar doet, wat minder. Minder kwaliteit dus.
Het lijkt erop dat hoewel omstandigheden invloed hebben, onze ervaring van kwaliteit van leven voornamelijk voortkomt uit de kwaliteit van onze ervaring.
En die kwaliteit van onze ervaring is hoger naarmate we alerter aanwezig zijn. Alert aanwezig zijn betekent waarnemen van wat zich aandient zonder je te verliezen in oordelen, meningen, gelijkhebberigheid en andere oude gewoonten.
Kwaliteit van leven is niet het ontkennen of vermijden van moeilijke- en pijnlijke omstandigheden. Die komen iedere dag toch weer op ons pad. Het is juist het trainen van onze geest en anders omgaan met onze altijd veranderende omstandigheden dat ons vrij maakt.
Wees wijs, en tem je geest! Boeddhisten doen dat al meer dan 2500 jaar door meditatie.
Iets voor jou?
(*) Voor de liefhebbers van Kwaliteit raad ik graag de inspirerende roman Lila aan van Robert Persig (Zen en De Kunst van het Motoronderhoud).
Lees meer van Ramo op www.mindconsult.nu
Categorieën: Columns
We hebben een gratis mailinglijst.
Abonneer je op onze ochtend- of avondeditie
Als Advayavadin denk en handel ik zelf eerder in termen van de onderlinge afhankelijkheid aller dingen, dat er niets ‘buiten onszelf’ bestaat, en dat we daar vanuit dienen te gaan bij het vinden van onze ware plaats in het geheel.
‘Ervaren we kwaliteit of heeft onze ervaring kwaliteit’… mooie, diepzinnige maar ook dichtbije formulering. Dank daarvoor Ramo.