Nicht Mary, tevens psychologe, kende hem natuurlijk veel beter dan het gewone publiek. Ze deed in de pers een boekje open over haar bekende oom. Als eerste omschrijft ze zijn vader, haar opa, als een sociopaat. Hij had geen echt menselijk gevoel en hij behandelde zijn kinderen met een enorme minachting. Mijn vader, vervolgt ze, was de oudere broer van Donald. Hij werd door zijn jeugdtrauma tot alcoholisme gedreven en stierf toen hij 41 jaar oud was.
Een journalist die Donald goed heeft leren kennen vertelde: liegen is een tweede natuur voor hem. Hij is er zo goed in, dat hij er zelf van overtuigd is dat zijn leugen de waarheid is.
Een tweede voorbeeld betreft Hillary. Van haar weten we dat haar vader wispelturig en wreed kon zijn. Hij was heel sarcastisch naar zijn vrouw en enige dochter en gaf zijn kinderen vaak een enorm pak slaag. Mijn moeder wilde dat ik veerkrachtig en dapper was, vertelt Hillary later, en ze noemt een voorbeeld. Toen ik vier jaar was werd ik op straat veel gepest. Toen ik een keer doodsbang ons huis in rende, kwam mijn moeder me tegemoet en zei tegen me: er is in dit huis geen plaats voor lafaards, je gaat weer terug naar buiten en lost het maar op.
Donald Trump en Hillary Clinton groeiden uit tot de belangrijkste politici van de wereld. Beiden hebben zich als kind machteloos gevoeld, misten noodzakelijke verbinding en veiligheid in hun jeugd en grijpen in hun volwassen leven naar macht. Politici die al vroeg leerden om zich liegend staande te houden en als kind door een tekort aan onvoorwaardelijke hechting gedwongen werden uit zelfbescherming hun authenticiteit te verloochenen. Macht speelt bij deze mensen een cruciale rol. Enerzijds is macht ervaren aanhoudend nodig om de existentiële machteloosheid waar ze als kind mee vertrouwd zijn geraakt buiten hun bewustzijn te houden. In de actualiteit macht verliezen is dan ook een grote bedreiging voor hen. De existentiële machteloosheid zou dan doordringen in hun bewustzijn.
Anderzijds is de zucht naar macht een surrogaat geworden voor het gemis aan liefde. Verbondenheid in liefde heeft geen validering kunnen krijgen. Het is betekenisloos gebleken. Mensen nodig mogen hebben, afhankelijk mogen zijn, kwetsbaar mogen zijn leverde weinig tot niets op en was gevaarlijk, omdat het je confronteerde met de onverdraaglijke combinatie van pijn, eenzaamheid en machteloosheid
In liefde je verbonden kunnen voelen om wie je bent, geeft ons leven een besef van zinvolheid. Als de verbondenheid in liefde grotendeels ontbreekt is het nodig om een besef van zinvolheid te ontwikkelen. Macht lijkt dit te kunnen geven, maar aangezien dit een surrogaat is, kan het de eigenlijke behoefte aan verbondenheid niet bevredigen. De weg naar macht lijkt voor hen wel de illusie van bevrediging te beloven. Het zal echter nooit genoeg zijn en om de illusie staande te houden moeten ze hun macht blijven vergroten.
Bij menig politiek leider gaat het dus niet om samenwerking of algemeen welzijn, maar om dat gedaan te krijgen wat hun macht vergroot. Wat ze kenbaar maken te willen realiseren is slechts hun middel om macht te ervaren. Naast authenticiteit heeft integriteit voor hun geen belang, als je maar bereikt wat je wil, waarbij manipuleren en valse informatie geven geoorloofd zijn.
Deze mensen voor wie het welzijn van de ander niet uitmaakt, kunnen dus schaamteloos inspelen op wat de bevolking wil horen. Ze hebben uitstekend geleerd welke knoppen je moet indrukken bij mensen om ze voor je te winnen of te bespelen. Dit kunnen dus knoppen zijn om mensen de indruk te geven dat ze belangrijk zijn, dat er gewerkt wordt aan hun welzijn of voor hun bescherming, maar het kunnen ook knoppen zijn om mensen te intimideren, bang te maken en te houden.
Het is niet toevallig dat deze mensen onze politieke leiders worden. Over het algemeen floreren deze mensen bij machtsspelen. Degene die het machtsspel het beste onder de knie heeft, zal dan ook naar boven drijven. De tragiek is echter dat deze mensen nu juist niet op politieke leidende posities zouden moeten zitten.
Rob van Boven (1951) is psycholoog en geregistreerd psychotherapeut. Hij was consultant voor verschillende organisaties (drugs en verslaving counseling, vaardigheden workshops) en werkte vijftien jaar als een behandelingscoördinator in een psychiatrische instelling. Bij Rob van Boven wordt het geloof van de overlever bewust gemaakt en een juiste plaats gegeven. Het doel is om los te komen van de dwang van het geloof en bewustzijn te ontwikkelen naast deze denk- en voelpatronen. Hoe meer je van het geloof van de overlever bevrijd bent, zonder het te bestrijden, maar door het de juiste plek te geven, hoe vrijer je kan leven.
Luuk Mur ( 1952) is psycholoog en heeft een drietal boeken geschreven over de door hemzelf ontwikkelde hulpverleningsmethode communitysupport. Hij is lid van de Dzogchen Community Nederland. Dzogchen is een vorm van Tibetaans boeddhisme waarbij veel belang wordt gehecht aan de ontwikkeling van individueel bewustzijn. Bij deze traditie streeft men naar non-dualiteit van het bewustzijn. Mensen zijn zich niet alleen bewust ( je weet dat je dit leest), maar je kunt je ook bewust zijn van dit eerste bewustzijn. Dit meta-bewustzijn wordt ‘gewaarzijn’ genoemd.
