Dagelijks zorgwekkend nieuws. Wie zijn wij mensen dat het gaat zoals het gaat?
De geschiedenis van de mensheid vertoont een getijbeweging. Na periodes van rustige eb volgen vloedgolven van misère. Na het goede nieuws van de val van de muur en het einde van de apartheid kwam het slechte nieuws van 9.11 en de bankencrisis. Plus allerlei oorlogen, meest recent Oekraïne en Gaza. En een steeds dreigender klimaatcrisis.
Bloei en verval. We zijn knappe knoeiers, prachtige prutsers, briljante brekebenen. Dat we de enige diersoort zijn die kan allitereren, typeert ons. We kunnen spelen met betekenissen, maar maken daarbij rampzalige keuzes.
Nobelprijzen gaan naar knapperds die zeggen hoe economische processen zo rationeel mogelijk geregeld kunnen worden, met optimaal gebruik van arbeid, grondstoffen en markten. Vervolgens gebruiken knoeiers Nobels dynamiet in oorlogen die al die economische regels aan de soldatenlaars lappen. De prijs van een mensenleven ondergaat een dodelijke inflatie. De zorgvuldig opgebouwde infrastructuur bombarderen we tot een ruïne.
Hoe slim ben je bezig als je denkt conflicten op te kunnen lossen middels gigantische kapitaalvernietiging? Veelgeprezen vooruitgang wordt grootschalige achteruitgang, met dramatisch verlies van mensenlevens. Ondanks Nobelprijzen voor de vrede hebben we geen recept voor de verwarring die ontstaat als mensen met verschillende betekenistoekenning en belangen elkaar naar het leven staan.
De meest funeste betekenisgeving betreft ‘macht’, politiek, maar ook militair, economisch en religieus. Sommige leden van de mensensoort slagen erin om hun schadelijke manier van betekenis geven op te leggen aan anderen. Deze machtsfiguren zijn superslim in hun keuze van machtsmiddelen: geweld, geld, techniek, media, dromen, en goddelijke openbaringen. En geheel eigen versies van de mensengeschiedenis.
Maar met al hun slimheid maken gênante genieën, tobberige toppers en helse helden wereldwijd het slechte nieuws, al eeuwen lang en elke nieuwe dag.
Tragische diersoort, de mens.
