Er is tegenwoordig wel eens wat te doen over corrupte of nepwetenschap. Discussies die kunnen oplopen, mede omdat ideologisch verstopt allerlei bijbedoelingen worden meegesmokkeld. De wetenschap als crisisproduct, gestoeld op onzekerheid?
Gelukkig bestaat er ook amateur-wetenschap die helemaal geen nep is, toetsbaar en die bovendien gewoon heel leuk is. Dat bestaat genoeg, zeker voor de nieuwsgierige jonge actieveling die bijvoorbeeld van leuke proefjes houdt.
Afgelopen zaterdag 25 maart was er een leuk voorbeeld van een mix van amateur-wetenschap en professionele aanpak. Het was de landelijke Schelpenteldag. Diverse verenigingen en instanties, waaronder Naturalis, hadden in een reeks van plaatsen schelpenliefhebbers opgeroepen een uurtje schelpen te gaan tellen. Aan de kust uiteraard, want daar liggen ze. Per vindplaats kunnen grote verschillen bestaan in soorten, hoeveelheden, fossiel of juist vers, enzovoort.
Met het invullen van zoekkaarten – één per zoeklocatie – werden soorten en aantallen doorgegeven. Per zoekplaats 100 schelpen, liefst uit de vloedlijn. En dit onderzoek had zich verspreid tot in Frankrijk. Na het zoeken was er voor ieder gelijk een mooie gelegenheid nog een dag in de natuur te wandelen, zoals voor ons op Schiermonnikoog.
Aldus liepen wij in een vliegende storm op deze zaterdag op het tamelijk lege strand van Schiermonnikoog. Leeg van mensen, maar schelpen lagen er wel en spoelden ook genoeg aan. Vooral soorten die je anders laat liggen omdat er zoveel van zijn, waren nu welkom.
Terug op ons onderkomen werden de schelpen – van de twee bezochte locaties apart – op een handdoek uitgestald en op naam gebracht. In ons geval veel ‘mesjes’ (Ensis leei; Amerikaanse zwaardschede) en de Halfgeknotte strandschelp (Spisula subtruncata). Van die laatste soort lagen er wel veel op één vindplaats en veel minder op de andere die wij bezochten. Zo zie je maar, bij goed waarnemen en vergelijken valt er veel te zien!
Veel te zien, inderdaad. Een dag later op de wandeling kwamen we bij de strandopgang van Paal 5 nog enkele uitgestalde collecties tegen. Van een ander groepje afkomstig dus. Mensen die we niet kennen hadden ook gezocht en mooie uitstallingen achtergelaten. Leuke toevallige ‘ontmoeting’.
Veel aardige kanten dus aan dit door professionals opgezette en door amateurs uitgevoerde onderzoek, los van elkaar samen wandelend van Schier tot in Frankrijk. De wetenschap, in dit geval de biologie kan zo haar inzicht in de soorten en soortenrijkdom, weer een stukje verder ontwikkelen. Beslist geen nep, de vondsten kunnen als het nodig is nageteld worden, en een dagje Schiermonnikoog is en blijft natuurlijk een heel mooie aanrader.
