• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Veel of weinig praten over het milieu

Veel of weinig praten over het milieu

15 juli 2021 door gastauteur

Een nogal relevante vraag. Een ogenschijnlijk eenvoudige vraag, die talloze uiteenlopende antwoorden op zal leveren. Tegelijk mooi voor de vakantie. De natuur krijgt in deze tijd aandacht genoeg, lijkt het, en moet de gewone burger – u en ik – zich daarover nu veel zorgen maken?

Tekst Jasper Schaaf

Mijn blogs overziende schenk ik de laatste tijd iets minder aandacht aan het klimaatvraagstuk dan voorheen, met maar één reden. Ik heb er veel aandacht voor en al gauw lijkt het vanzelfsprekend dat anderen dat ook wel zullen hebben. En dan is er al heel wat – te veel? – aandacht voor klimaat, de natuur, de biodiversiteit, de alternatieven enzovoorts. Veel? Werkt dat de inzet voor het klimaat positief in de hand?

De vraag is hoeveel mensen werkelijk overzien wat de enorme impact van de totale klimaatverandering zal zijn op het totale leven, ook op de negatieve kanten van het leven, zoals de ongelijke verdeling van welvaart of het voeren van oorlogen om de macht die de grondstoffen kan toe-eigenen. Dat doet er nogal toe, het betreft waarschijnlijk zelfs antwoorden op vragen over wie er nog kan leven op de overvolle en vaak leeggeroofde plekken op en van de aarde.

De vraag ligt er nu altijd. Is er aandacht genoeg of juist veel te veel, zoveel dat de aandacht murw geslagen is? ‘We merken het vanzelf wel’, en dat soort vervreemdend gedrag, vluchtgedrag.

Als je zelf veel met milieu, klimaat, leefbaarheid (noem maar op) begaan bent en nog sterker als je meedoet aan de vele klimaatacties lijkt het vaak vanzelfsprekend. Maar dat is het niet. Grote massa’s mensen hebben nog nooit aan een actie meegedaan en weten nauwelijks van het bestaan ervan. En mensen hebben vaak een matig middellange-termijn-geheugen en verbinden politiek niet of slechts negatief met hun eigen leven, laat staan met de bredere vragen eromheen.

Als er nu alle tijd was, was het simpel, de jeugd heeft de toekomst, en moet de verandering ‘dan maar’ teweegbrengen. Maar minimale kennis van natuur en klimaat brengt al het bewustzijn met zich mee, dat de tijd om alles in voldoende mate te doen, te veranderen, simpelweg ontbreekt.

Het klimaat, het is té basic, het raakt alles. Het vraagt naast alle belangrijke juridische acties en massaprotesten om een permanent verhaal dat mensen bij de les houdt. Het vraagt dan ook om een milieu/klimaat-pedagogiek, een slimme, doortastende en faciliterende (integrale) aanpak. Het klimaat, de gevolgen, ze vormen veel bedreigingen, reëel. En daarom moeten er vormen komen van nieuwe vanzelfsprekendheid, veel verder reikend dan het bewustzijn van de deskundigen en de allang betrokkenen.

Natuurlijk speelt het directe materiële aspect ook mee. Mensen helpen en belonen wanneer ze bijdragen aan verduurzaming. Het aspect van klimaatrechtvaardigheid dus. Maar dat kan nooit het hele verhaal zijn. Het klimaat raakt alle wetenschappen, alle concrete leven en ook nog eens de moraal en filosofie.

Het is een groot risico dat door (vermoeiende) herhalingen en afhaken er te veel gezwegen wordt. Zwijgen over het klimaat kan niet, het is je eigen leven en dat van alle anderen. Daarom is dit nodig: een brede aansprekende pedagogiek van het klimaat te vormen, overal aanwezig, maar ook steeds op te frissen om afhaken vóór te zijn. Het gaat om een zeer moeilijke opgave, met feiten te onderbouwen, maar die ook vraagt om moraliteit, wereldbeschouwing en durf.

Op lokaal niveau is het dan vaak mogelijk een dergelijke pedagogiek met wijkopbouwwerk (enzovoort) te verbinden. Door ‘samen te doen’ blijkt meer mogelijk dan voorheen. Zie de vele wijkprojecten met tuinieren en het vergroenen van buurt en wijk, daar kan heel goed het grotere verhaal van het klimaat bij worden verteld. Door te doen zie je meer.

De vraag blijven stellen: hoe kan de klimaatkritiek scherp gehouden worden? Lokaal ben je dan nog lang niet klaar, want de vraag is altijd, tegelijk, lokaal en mondiaal: ‘Wat gaan we nu zonder dralen daadwerkelijk doen?’

Jasper Schaaf (1950) studeerde filosofie aan de RUG en studeerde in 1978 af op De invloed van Joseph Dietzgen op de Nederlandse arbeidersbeweging. Schaaf was actief in Vietnamacties, vredesbeweging, studentenbeweging, buurtwerk, linkse politieke  partijen en vakbeweging. Bestuurlijke functies in de vakbeweging, onderwijs en welzijnswerk. En een groot liefhebber van de natuur.

Categorie: Columns, Geluk, Gezondheid, Jasper Schaaf Tags: Jasper Schaaf, klimaatkritiek

Lees ook:

  1. Vrede, zachtaardigheid en concentratie
  2. Jasper Schaaf – Friedrich Engels over realistische politiek
  3. Jasper Schaaf – Karl Marx, tegen de doodstraf in 1853
  4. De zware grond van Palestina

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Bert Dorrestijn zegt

    17 juli 2021 om 06:26

    We zijn met de neus op de feiten gedrukt met de tragische gebeurtenissen in Limburg, België en Duitsland afgelopen week. Bij hoevelen zinkt dit in en leidt dit tot stilte, besef, essentieel spreken en handelen? ……

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Sodis – de virtuele denkster 527
    • Officiële lancering van het herintroductieproject van de Gele Komkommer
    • ‘Politiek signaal’ Veldkamp helpt Palestijnen in Gaza niet
    • B’eter Groene goddelijke salade
    • Jules – Misplaatste geestdrift

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.