• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Columns » Coronarepertoires

Coronarepertoires

2 oktober 2020 door André Droogers

Mijn mondkapje, hoe werkt dat? Gaat het om de binnenkant, vanwege mijn eventuele besmetting? Of gaat het om de buitenkant, die besmetting door anderen tegengaat? Of allebei? En waarom moet ik het in de trein verplicht op, terwijl de winkelier mij alleen maar dringend kan adviseren om het te dragen? Is ‘dringend advies’ liberaals voor ‘verplichting’?

Zulke vragen stel ik aan mijzelf en mijn naasten. Voor eigen gezondheidszorg heb ik normaal gesproken een basisrepertoire dat opvoeding, cultuur en samenleving mij aanreikten, samen met de medische stand en de drogist. Maar bij een bedreiging van dit kaliber voldoet het gebruikelijke repertoire niet meer.

Corona maakt bij iedereen heel wat los aan vragen en aftastende betekenisgeving. Zelfs de regering verandert per dagdeel van mening. En niet alleen over de betekenis van mondkapjes, maar ook over quarantaine, vaccinatie, lockdown, economie en onze toekomst.

Het nieuwe van de pandemie zorgt ervoor dat de zoektocht naar relevante betekenissen koortsachtig verloopt, temeer omdat de dood om de hoek staat te wachten. Er ontstaan allerlei inzichten, maar zonder veel verband. Discussiebijdragen komen van gediplomeerde deskundigen, maar nog meer van zelfbenoemde spraakmakers. Bij talkshows treffen die elkaar.

Corona herinnert eraan dat mensen sowieso nogal uitbundig zijn in het interpreteren van een nieuwe situatie. Onder druk worden we hartstochtelijke betekenisgevers. Daar zijn wereldreligies uit voortgekomen.

Verloopt alles normaal, zonder onverwachte verstoringen, dan putten we uit repertoires die we bijna automatisch toepassen. Sommige van die repertoires gebruikt iedereen, zoals wanneer we elkaar begroeten, of in het verkeer. In andere contexten concurreren tegengestelde repertoires met elkaar, zoals in de levensbeschouwing, de politiek en de wetenschap.

Doen zich nieuwe omstandigheden voor, dan vallen we eerst met zijn allen in een gat. De voorhanden repertoires bieden geen uitleg. We hebben tijd nodig om ons opnieuw te oriënteren, maar intussen ondergaan onze repertoires wel een opknapbeurt. Dat gebeurt bij maatschappelijke crises, zoals nu, maar evengoed bij ingrijpende veranderingen in het privéleven, zoals scheiding, ziekte en verlies.

Alle betekenisgeving is een kwestie van macht, en helemaal in crisistijd. Opinieleiders proberen het gedrag van anderen te bepalen. Macht is gedragsaansturing. Namens de staat doet de regering dat, via persconferenties, parlement, wetgeving en betaalde ‘influencers’. Maar waar macht zich doet gelden, duikt ook altijd een versie van vrijheid op als tegenmacht, en dus komen opiniegroepen in verzet tegen regels en tegen de staat. Het hardst roepen daarbij de betekenistoekenners die denken Corona te kunnen ontkennen: ‘waanzin!’, ‘een griepje!’. Hoogseizoen voor complottheorieën en populisme – ook manieren om gedrag aan te sturen, met een eigen repertoire.

Vraagje: hoe gaan levensbeschouwingen, al dan niet religieus, om met de nieuwe situatie? Hun woordvoerders zijn traditioneel beroepsmatige betekenisgevers, elk vanuit eigen repertoire en meestal gediplomeerd. Ze sturen gedrag aan en hebben doorgaans enige expertise in de begeleiding van crises.

Mijn indruk is dat ze zich bij deze pandemie opvallend weinig laten horen. Als je al een woordvoerder hoort, dan gaat het vooral over de toepassing van de Corona-regels. Terwijl er toch echt wel aanleidingen zijn voor zinvolle inbreng – door de dreiging op zich, maar ook vanwege morele vragen over wat in deze tijd verantwoord gedrag is. Het debat zou niet alleen over gedragsregels moeten gaan, maar vooral over de basiswaarden die daaraan ten grondslag liggen. Waarden overtuigen uiteindelijk meer dan regelgeving.

Dat de kerken al enige tijd leegliepen, draagt bij aan die relatieve stilte. Dat geldt helemaal nu alleen een select aantal gelovigen ter kerke mag. Kerkleiders zijn intussen bang dat de leegloop ‘exponentieel’ voort zal gaan – om maar eens een deskundigenterm te gebruiken.

Of zijn de mensen al veel langer bezig met een heroriëntatie van hun levensbeschouwelijke repertoire en hebben ze daar geen woordvoerders meer bij nodig? Geeft Corona het laatste duwtje?

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Geluk, Gezondheid, Politiek Tags: corona, macht, mondkapje, pandemie, regering

Lees ook:

  1. Het jaar 2020 – dag 281 – leven
  2. Het jaar 2020 – dag 289 – tot morgen
  3. Het jaar 2021 – dag 57 – gekapteharen
  4. Verbinding

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

André Droogers

André Droogers is emeritus hoogleraar culturele antropologie, in het bijzonder religieuze en symbolische antropologie, aan de Vrije Universiteit, Amsterdam. andredroogers.nl 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

05 jan
Cursus Leven met Sterven
5 jan 23
29 jan
Vervolgcursus boeddhistische psychologie
29 jan 23
29 jan
Medicijnboeddha ceremonie | Live en Online
29 jan 23
29 jan
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
29 jan 23
29 jan
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
29 jan 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Periyar E.V. Ramasamy de hemelbestormer

    Kees Moerbeek - 15 januari 2023

    De maatschappelijke initiatieven van de zakenman Periyar maakten hem populair en zijn populariteit nam toe door zijn activiteiten in de lokale politiek. In 1919 sloot hij zich aan bij het Indian National Congress, maar verliet deze partij teleurgesteld in 1925, omdat volgens hem de partij alleen de belangen van de brahmanen diende. In 1925 richtte hij de Self-Respect Movement op en daarna de Vaikom Satyagraha. In datzelfde jaar ging hij zijn eigen politieke weg.

    De twee hersenhelften ondergaan een hiërarchie verwisseling

    Rob van Boven en Luuk Mur - 11 januari 2023

    Een vriendin brak haar voet op vier plaatsen en kwam thuis te zitten. Ze woont alleen en toen ze de thuiszorgmedewerkster vroeg een boterham te smeren voor haar, was het antwoord dat ze dit niet mocht doen volgens haar protocol.

    Paul Boersma – Meditatie en pijn

    Paul Boersma - 10 januari 2023

    We vermijden in het dagelijks leven het lijden door er instinctief omheen te gaan, of anders door het te negeren, er geen aandacht aan te schenken, het te onderdrukken. In het eerste geval gaat het om mogelijke toekomstige pijn, in het tweede om aanwezige pijn, waarbij het makkelijker is psychische dan lichamelijke pijn te negeren, en makkelijker om de pijn van anderen dan de eigen pijn te negeren. Vermijden en negeren: dit is de dierlijke kant van ons mens-zijn.

    Kan je jezelf dom leren?

    Rob van Boven en Luuk Mur - 5 januari 2023

    We hebben twee hersenhelften en deze hebben ieder een eigen manier om de wereld te begrijpen. De rechterhersenhelft (R.H.) beleeft de werkelijkheid rechtstreeks en de linkerhersenhelft (L.H.) maakt zich een voorstelling van de wereld en probeert vanuit die voorstelling de wereld te begrijpen. De wereldbekende psychiater en filosoof Iain McGilchrist* heeft er zijn levenswerk van gemaakt om de (samen)werking van deze twee asymmetrische hersenhemisferen te onderzoeken.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Dick – drie maal scheepsrecht
    • De Boeddhistische Blik zendt op 5 februari twee films uit – Letter to San Zaw Htway en Free as a monk
    • Haiku
    • Arabisch rijstgerecht Mejadra/mujadara
    • Geen dood geen vrees (55) – Een grafplek uitzoeken

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens