Onlangs werd ik door Boeddha Magazine geïnterviewd over mijn favoriete soetra. Niet omdat ik daar veel vanaf weet, want dat is niet zo. Simpelweg omdat Frank Uyttebroeck van Tegen de Stroom het soetrastokje aan me doorgaf voor de desbetreffende rubriek in BM.
Ik dacht onmiddelijk aan Sandokai, rond 750 geschreven door Shitou Xiqian. Een paar keer per maand reciteren we die op het Zencentrum Amsterdam.
Ik houd ervan omdat ik tijdens het reciteren ervan verliefd werd op Zen, op de sangha die me nu zo vertrouwd is.
Ik houd ervan vanwege het ritmische middendeel:
Vorm verdeelt de eenheid. Geluid geeft aanleiding tot aangename en onaangename gevoelens. In duisternis zijn beter en slechter niet onderscheiden, in helderheid is het zuivere en onzuivere duidelijk te zien. De vier elementen hernemen ongedwongen hun natuur, zoals een kind kan vertrouwen op zijn moeder. Vuur is warm, wind waait, water is nat, de aarde hard. Ogen zien, oren horen, de neus ruikt, de tong proeft. Alle zijn zelfstandig maar de verschillende bladeren komen van dezelfde wortel. Oorzaak en gevolg komen voort uit dezelfde bron.
Ik houd ervan omdat de soetra zich steeds meer opent, steeds meer van haar geheimen prijsgeeft. Zinnen, flarden van zinnen gaan ineens glinsteren en licht geven. Tijdens een sesshin bleef dat zinnetje ‘Vorm verdeelt de eenheid’ in mijn geest haken – o ja, zó zit het!
Ik houd ervan omdat Sandokai een spiegel van mijn beoefening is. De periode dat ik het gevoel had voortdurend van het ene perspectief naar het andere te flitsen, mijn hoofd vol en verward. Van lezen wat er staat maar niet meer dan dat, tot het diep ervaren van de zin ‘het alledaagse bestaan hoort bij het ondoorgrondelijke zoals een deksel op een pot past….’
Winter 2013. Zittend op mijn kussentje, hartje Amsterdam, reciteren we deze tekst uit de 8e eeuw. Deze tekst die steeds maar helderder wordt….‘Deze woorden tonen de Grote Werkelijkheid’. Het ontroert me en maakt me dankbaar.
Kijkend naar het bord aan de muur met de namen uit de lineage – van Shakyamuni Boeddha wordt de dharma doorgegeven aan 82 generaties tot aan mijn leraar – en hij geeft het aan ons.
‘De geheime bron is klaar en doorschijnend, zijn vertakkingen zijn duister en stromen overal.’
