Een van de mooiste maar ook dramatische muzieknummers die ik ken is One day I’ll fly away van Randy Crawford. Ik beleef die song als een uiting van verlatenheid in een donkere en onzekere periode in mijn leven eertijds. Ik dacht altijd, als ik Crawford hoorde zingen: oh nee, laat het niet gebeuren.
Een tijdje geleden besloot ik een uitstapje te maken naar de filosofie zonder de boeddhistische beoefening te verlaten. Maar even de ramen open te zetten en de geest te laten strelen door een filosofische wind. Zo mooi. Een sangha van vrijdenkers.
Deze week buigen de studenten zich over het thema autonomie. Wat versta ik onder autonomie en welke rol speelt die in mijn leven. Ik heb lange tijd gedacht dat ik volledig autonoom was, maar nu zeg ik dat het mogelijk helemaal niet zo is. Ik ben sinds 1968 lid van de journalistenvakbond maar verder van niets, ook niet van een politieke partij, ik schuw groepsbijeenkomsten. Zo wil ik mijn autonomie bewaken.
Maar ik ben met honderden touwtjes verbonden aan maatschappelijke zaken en mensen die geven en nemen. Eigenlijk ben ik alleen autonoom in het hoofd, in de geest. Zelfs dat niet, want autonomie is ook een product van mijn geest. Een idee. Ik kan denken wat ik wil maar als het tot handelen komt ben ik als een autonome automobilist op de snelweg, in een blik op vier wielen overgeleverd aan de rest in een stroom. Dan ben ik stuurloos of word ik gestuurd.
Of kan je autonoom zijn als je je met anderen verbonden weet? Zijn we allemaal autonomen, dan valt het wel weer mee. Is autonoom zijn ook uniek, ieder mens is uniek. Misschien ben ik dan uniek en niet autonoom. Ik zal eens lezen wat de filosofen Descartes en Kant erover zeggen. Of mag een autonoom zich niet laten beïnvloeden door anderen.
Jaren geleden al heb ik een grote collectie boeken weggegeven, romans en naslagwerken, ik verkeerde toen in de veronderstelling dat die kennis mijn autonomie in de weg stond. Herinneringen en ervaringen die het onafhankelijke zelf in de weg staan. Mijn autonomie bedreigden omdat ze mijn beeld en omgeving kleurden.
Ik wilde wegvliegen uit het verleden.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, heimwee naar Chef, de Kloosterbunker, Bunkerstad, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen, het abonnement op te zeggen- wat niet kan. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren. De politiek de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. Kwaad spreken over Feyenoord. Breken met de familie. Het haten van planten en groenten. Aantijgen of beschuldigen. Het stopzetten van gedachten. Sprookjes verwerpen. Houden van Donald Trump. Sommigen voederen geen vogels meer. Of gaan de redactie stalken en bedreigen. Of geloven niet meer in Sinterklaas.
