Norio Takasugi – As the twig is bent, so grows the tree

De Antwerpse galerie IBASHO presenteert Norio Takasugi’s eerste retrospectief bij deze galerie: As the twig is bent, so grows the tree. Tegelijkertijd verschijnt het gelijknamige kunstboek, Takasugi’s eerste printuitgave.

De titel is ontleend aan een versregel uit 1732 van de Engelse dichter Alexander Pope. Hierin beschrijft hij hoe een mens van jongs af aan gevormd wordt door invloeden van buitenaf. Ook voor Takasugi is dat een kernvraag: hoe bepalen vroege indrukken en omstandigheden zijn kunstenaarschap en werkwijze? “Mijn proces is eerder impulsief en intuïtief dan rationeel,” zegt Takasugi daar zelf over. “Door het motief of materiaal te volgen, leer ik iets over mijn omgeving en afkomst.” Het resultaat is tegelijkertijd een middel, een uiting, een impuls en een vorm van communicatie: de ultieme zoektocht naar de ‘vroege vertakkingen, die bepalen hoe de boom groeit’.

Massaproductie én individualiteit

Takasugi (1973) groeide op in Shizuoka, Japan, in een familie met een eigen fotostudio. Sinds 2004 woont en werkt hij in Berlijn. Zijn werk beweegt zich op het snijvlak van ambacht, design en beeldende kunst. Tijdens zijn studie aan de Musashino Art University in Tokio richtte hij zich op vormgeving en beeldhouwkunst. Sindsdien onderzoekt hij voortdurend de spanning tussen massaproductie en individualiteit. Hoe kun je in een tijd waarin seriële productie de norm is, toch tot een uniek werk komen?

In 2006 begon Takasugi te experimenteren met de seriële productie van sculpturale objecten en maakte hij onder meer vogels, kikkers en schildpadden. Hoewel de basisvormen binnen elke serie vergelijkbaar dus reproduceerbaar zijn, werd elk exemplaar uniek door het oppervlak afzonderlijk vorm te geven. Hiervoor gebruikte Takasugi papier uit IKEA-catalogi – een wereldwijd massaproduct – dat hij verwerkte tot grafische patronen met een eigen kleurenschema.

In 2014 wendde Takasugi zich tot de fotografie, met name analoge technieken. In de serie Ivy (2016–2017) creëerde hij een subtiel evenwicht tussen beide vormen, door middel van 48 gelatinezilverdrukken. De werken bestaan uit uitsneden van gefotografeerde klimopbladeren, die in de vorm van een opengewerkt reliëf op 6,5 tot 8 cm afstand van de ondergrond zijn geplaatst. Door variatie in belichting ontstaat een subtiel spel van grijstinten, met een bloemachtig resultaat.

Zeefdruk en zilverbladwerken

Een keerpunt in zijn oeuvre kwam met de zilverbladwerken, waarin klassieke fotografie samensmelt met eeuwenoude Japanse ambachtstechnieken. Takasugi combineert zeefdruk met chemische reacties tussen zwavel en zilverblad, wat resulteert in gelaagde botanische en landschapsbeelden. Ze balanceren tussen afbeelding en object, tussen reproductie en uniciteit. Aan de onderkant van veel van deze werken zijn controlebalken zichtbaar: kleine vierkanten die de mate en duur van de zwavelreactie vastleggen. Ze doen denken aan kleurstalen uit de drukwereld, maar benadrukken juist het unieke en onvoorspelbare karakter van elk werk. De balk maakt visueel en conceptueel deel uit van het beeld en onderstreept het handmatige karakter daarvan.

In series als Heritage Tree (2018), Johannisthal/Adlershof (2018) en Garden (2019) legt Takasugi subtiele, vaak onopgemerkte aspecten van het plantenleven vast, waarbij hij laveert tussen observatie en verbeelding. En in Berlin Mountains (2020) transformeert hij zandhopen tot een impressionistisch landschap, terwijl Pinecone Cap Mushroom (2022) piepkleine natuurverschijnselen uitvergroot tot grootse portretten.

Zijn meest recente serie Fuji (2024) werpt een persoonlijke blik op de iconische berg in Japan. Gefotografeerd vanuit alledaagse omgevingen – achterafstraatjes, daken en woonwijken – wordt de berg zowel een afstandelijk symbool als een intieme herinnering, en vormt hij een verbinding met Takasugi’s oorsprong.