Kraakacties en verscherpte beveiliging hebben deze maand gekenmerkt door een aantal belangrijke data in de Tibetaanse strijd tegen China.
Maart is al tientallen jaren een politiek gevoelige maand voor Tibetanen, wanneer de Chinese autoriteiten de beperkingen en veiligheidsmaatregelen opvoeren. Dat komt omdat er in deze maand door de jaren heen een reeks belangrijke gebeurtenissen en daden van Tibetaans verzet hebben plaatsgevonden, te beginnen met de opstand van 10 maart 1959 tegen de Chinese overheersing.
Ook dit jaar heeft Peking de veiligheids- en bewakingsmaatregelen in heel Tibet geïntensiveerd, inspecties uitgevoerd en bijeenkomsten op provinciaal, districts- en gemeentelijk niveau gehouden om strenge richtlijnen uit te vaardigen om actie te ondernemen om “de stabiliteitsslag te winnen” in maart. Er zijn extra politie- en militaire troepen ingezet in de hoofdstad Lhasa, inclusief religieuze plaatsen zoals de Jokhang Tempel en het Sera Klooster. Door censuur op sociale media en het afsluiten van het internet kunnen Tibetanen geen informatie met de buitenwereld delen.
Wat gebeurde er op 10 maart 1959?
Op die dag, 66 jaar geleden, kwamen tienduizenden Tibetanen in Lhasa in opstand tegen de Chinese overheersing, die was begonnen toen de communisten van Mao Zedong Tibet binnenvielen en met geweld annexeerden in 1950. De opstand was een directe reactie op de toenemende Chinese onderdrukking en de angst voor de veiligheid van de Dalai Lama. Toen Chinese troepen in opstand kwamen om de opstand neer te slaan, stierven duizenden Tibetanen.
Dat was voor de Dalai Lama, die toen 23 jaar oud was, aanleiding om met duizenden andere Tibetanen naar Noord-India te vluchten, waar hij en een grote gemeenschap Tibetanen tot op de dag van vandaag in Dharamsala wonen. Sindsdien is 10 maart gemarkeerd als de verjaardag van de Tibetaanse Nationale Opstand, met marsen en protesten op verschillende locaties over de hele wereld. Tibetanen hebben deze dag gebruikt om de moed van degenen die in opstand kwamen te eren, China onder druk te zetten om de onderdrukking van de Tibetanen te stoppen en hun hoop uit te spreken op een thuisland waar ze vrij kunnen leven.
12 maart: Dag van de vrouwenopstand
Op 12 maart 1959, twee dagen na de opstand, gingen duizenden Tibetaanse vrouwen in Lhasa de straat op om te protesteren tegen het gewelddadige optreden en de vrijheid van Tibet te eisen. Velen werden gearresteerd, gemarteld of gedood. Deze beweging blijft een krachtig symbool van Tibetaans verzet en activisme onder vrouwelijke leiding. Vandaag de dag organiseren Tibetanen en hun medestanders wereldwijd marsen en bijeenkomsten om de moed van deze vrouwen te eren.
Dit jaar organiseerde de Tibetan Women’s Association in steden en dorpen over de hele wereld, waaronder India, Noord-Amerika en Europa, marsen met studenten, boeddhistische nonnen en activisten die de stemmen van vroegere Tibetaanse vrouwelijke patriotten vertolkten en de rol van Tibetaanse vrouwen in ballingschap benadrukten.
14 maart: protest en onderdrukking in Lhasa
Vele jaren later, op 14 maart 2008, braken in Lhasa grootschalige protesten uit tegen de Chinese overheersing en religieuze onderdrukking, erosie van de Tibetaanse cultuur en economische marginalisatie.
Wat begon als een vreedzaam protest escaleerde al snel tot de grootste opstand in Tibet sinds 1959 en leidde tot een gewelddadig optreden met honderden arrestaties, verdwijningen en doden tot gevolg.
16 maart: Moord op ongewapende demonstranten in Ngaba
Twee dagen later werden minstens 10 Tibetanen, waaronder het 16-jarige schoolmeisje Lhundup Tso, gedood toen de politie het vuur opende op ongewapende demonstranten na een ochtendgebed in het Kirti-klooster in de regio Ngaba in de provincie Sichuan.
Veel boeddhistische monniken en leken werden vervolgens gevangen genomen en gemarteld. Tijdens politie-invallen in Kirti werden afbeeldingen van de Dalai Lama en andere hooggeplaatste religieuze figuren vernietigd. In juni van dat jaar vielen troepen het Sey-klooster binnen, waar ze portretten van de Dalai Lama vernielden en monniken lastig vielen die op retraite waren.
Ngaba blijft een van de zwaarst gemilitariseerde Tibetaanse gebieden. Elk jaar rond maart wordt het Kirti-klooster geconfronteerd met strenge beperkingen, waarbij veiligheidstroepen monniken en lokale bewoners nauwlettend in de gaten houden.
Maart 2012: 11 Tibetanen pleegden zelfmoord.
Een golf van zelfverbrandingen door Tibetanen in Tibet begon in 2011 en nam toe in 2012. Wanhopig om hun verzet tegen het repressieve beleid van China te tonen, staken in maart 2012 in totaal 11 Tibetanen zichzelf in brand, het hoogste aantal van dergelijke gevallen in één maand. Ze varieerden in leeftijd van 18 tot 44 jaar en zeven van hen kwamen uit Ngaba. Velen leken dit in maart te hebben gedaan vanwege de betekenis ervan.
28 maart: China roept ‘Dag van de slavenemancipatie’ uit
In 2009 riep China 28 maart uit tot “Dag van de Emancipatie van Serven” om te vieren wat volgens Peking de “bevrijding” in 1959 markeert van het “feodale systeem” in Tibet. De Communistische Partij beweert dat deze dag de vooruitgang van Tibet onder Chinese heerschappij markeert, maar Tibetanen verwerpen dit als staatspropaganda die de Chinese bezetting rechtvaardigt. De Chinese autoriteiten organiseren optochten en andere evenementen en alternatieve verhalen worden onderdrukt.
Wat zegt de Dalai Lama over de toekomst van Tibet?
Beijing gelooft dat de Dalai Lama de Tibetaanse Autonome Regio en andere Tibetaanse gebieden in de provincies Sichuan, Qinghai, Gansu en Yunnan wil afsplitsen van de rest van het land. De Dalai Lama pleit echter niet voor onafhankelijkheid, maar eerder voor een “middenweg” die de status van Tibet als onderdeel van China accepteert en aandringt op meer culturele en religieuze vrijheden, waaronder versterkte taalrechten die volgens de Chinese grondwet voor etnische minderheden zijn gegarandeerd.
Protesteren Tibetanen in ballingschap in maart?
Ja. Elke 10 maart organiseren Tibetanen en hun aanhangers over de hele wereld protesten en solidariteitsevenementen ter herdenking van de Tibetaanse nationale opstand in 1959. Deze protesten dienen als een krachtige herinnering aan de voortdurende strijd van Tibet voor vrijheid en mensenrechten.
