• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Spiritualiteit in de zorg

29 april 2019 door Edel Maex

Ik hield van haar omdat ze zo intelligent was
en nu ligt ze hier stil
en ik hou nog altijd van haar

Ik hield van haar omdat ze zo lief kon lachen
en nu ligt ze hier uitdrukkingsloos
en ik hou nog altijd van haar

Ik hield van haar omdat ze zo mooi was met haar lange haar
en nu ligt ze hier bleek en kaalgeschoren
en ik hou nog altijd van haar

Ik hield van haar omdat …
In deze tekst, gebaseerd op Isabel Allende ’s Paula, beschrijft een moeder haar gevoelens bij het ziekbed van haar dochter. Een levenslustige meid, in haar twintiger jaren, pas gehuwd, en in een diep coma door een ernstige neurologische aandoening. Een coma waaruit ze nooit meer zal ontwaken.

We leven in twee werelden. Een wereld waar dingen een functie hebben, waarin we lukken en mislukken, mooi en lelijk zijn, intelligent en dom, lief en wreed. En dan is er het ogenblik waarin het leven ons hele verhaal laat ineenstuiken. Waarin het leven ons terugwerpt in een wereld waarin alles wat ons verhaal zin leek te geven, wegvalt en er niets meer overblijft.

Niets? Of toch?
Isabel Allende toont het ons het tegendeel. Maar wat rest ons als alles wegvalt?

In een column na het busongeval waarin 22 kinderen het leven lieten op een skivakantie schrijft Hugo Camps: ‘Zelf zou ik niet weten tot wie ik moet bidden om verdriet te stollen, maar voor veel mensen is dat anders. Bij uitzichtloosheid biedt hun Opperwezen een laatste strohalm.’

Maar is het echt dat wat mensen zoeken in dergelijke ogenblikken, een laatste strohalm? Het lijkt mij al te naïef. Zelf heb ik moeite om te geloven dat het dat is wat mensen drijft. Maar wat dan wel?

In een les boeddhisme voor hogeschoolstudenten, amper enkele jaren jonger dan Isabel Allende ‘s Paula, kwam de vraag naar boven: zijn religies nodig in een samenleving?

Bij het op een rijtje zetten van alle argumenten die in de discussie met de studenten naar boven kwamen, werd al snel duidelijk dat alles wat als vernauwend en inperkend ervaren werd een tegenargument was en alles wat openheid bevorderde een argument pro.

Een beperkend moralisme waarin van alles moet of niet mag werd afgewezen, maar een traditie die mensen helpt om hun hart te openen en met liefde en mededogen met elkaar om te gaan werd al heel waardevol ervaren. Een eng wereldbeeld werd afgewezen maar een open geest werd gezien als een grote waarde.

Waar we op uitkwamen was openheid, openheid van geest en openheid van hart.

Zou het dat zijn wat ons rest als ons verhaal ineenstuikt? Zou het dat zijn wat overblijft als alles wegvalt? Openheid van geest en openheid van hart. Zou het dat zijn waar we samen op terugvallen als het leven ons ontwijkt?

We missen de taal hiervoor. Er is een tijd geweest dat het geloof de mensen hiervoor een taal wist aan te reiken. De realiteit van ziekenhuizen en zorginstellingen toont ons dat dit niet langer het geval is. We leven in een plurale en geseculariseerde samenleving. En toch hebben mensen misschien wel meer dan ooit behoefte aan spiritualiteit.

Openheid van hart en openheid van geest is van alle mensen, transcultureel en niet gebonden aan een bepaalde levensbeschouwing. Het is voor mij de enige bruikbare definitie van spiritualiteit in de zorg.

Het zou kunnen dat een psycholoog Isabel Allende had proberen te overtuigen om niet de godganse dag bij haar dochter te zitten, om wat meer aan zichzelf te denken, dat haar dochter haar toch niet kan horen …

Het zou ook kunnen dat een psycholoog met een open geest en een open hart bij haar was komen zitten, bereid om haar angst, haar verdriet, haar wanhoop te delen.

Deze openheid is het enige wat het onlenigbare verdriet draagbaar maakt, het enige wat de moed geeft om doorheen de wanhoop verder te gaan, het enige wat ons toelaat mekaar als mensen terug te vinden.

Spiritualiteit is van iedereen, niet van een bepaalde beroepsgroep. Het is wat zorg van een mechanisch tot een menselijk gegeven maakt. Eigenlijk zou iedereen die in de zorg werkt hiervan doordrongen moeten zijn. Van de poetsvrouw tot de arts tot de directeur.

Vanuit het neoliberale discours klinkt natuurlijk de vraag: wat brengt ons dat op? Het antwoord is eenvoudig: niets. De keuze hiervoor zal nooit een economische keuze zijn. Misschien wel een politieke. Het is in iedere geval aan iedere politieke partij om hier een standpunt in in te nemen

  • LEVEN IN DE      MAALSTROOM blog

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Edel Maex, Teisho Tags: Edel Maex, houden van, Isabel Allende, spiritualiteit, zorg

Lees ook:

  1. ‘Aanwezigheid van vrouwen in het boeddhisme opnieuw herzien’
  2. Wie ben jij?
  3. Edel Maex – waarom gaan we staan, liggen of lopen? Wat is ons doel?
  4. Luisteren naar iemands verdriet leer je in de eerste plaats op je kussen (4)

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Piet Nusteleijn zegt

    30 april 2019 om 09:58

    Edel, je lijkt veel te zeggen. Maar wat?
    Openheid van hart en openheid van geest…..ja…?
    Spiritualiteit is van iedereen…..ja…?
    Openheid…wat is dat?
    Is het wat?
    Met groet.

Primaire Sidebar

Door:

Edel Maex

is psychiater, zenbeoefenaar en auteur. Leven in de maalstroom 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 27 januari 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 27 januari 2021
    Lezingenserie ONLINE: 'Reïncarnatie en karma’
  • 27 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 28 januari 2021
    ISangha (online)
  • 28 januari 2021
    Doorlopende groep Vipassana Haarlem
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Verkiezingen 2021 – ‘Er is menselijke warmte nodig in de politiek’

Wouter ter Braake - 18 januari 2021

Ik lanceer een ander alternatief. Een brede bewustzijnsbeweging. Een beweging van kiezers die het geluk van alle mensen vooropstelt en als uitgangspunt neemt. Op basis van een bewustzijn dat boosheid transformeert in wijsheid. Een bewustzijn dat gefundeerd is in het besef van verbondenheid van al wat leeft. Een bewustzijn dat verschillen respecteert en met een warm hart en open mind openstaat voor dialoog.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Het jaar 2021 – dag 27 – massa
  • Boeddhistische ervaringsdeskundigen gezocht
  • De kern van yoga – Karma yoga (deel 2)
  • En mijn erfschuld op 25 januari 2021?
  • Vijfdaagse landelijke campagne tegen energiegigant Vattenfall

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens