Naar een dha(r)mma 2.0?

Ik droom van een boeddhistische beleving waar monniken, nonnen, mannen en vrouwen, leken, op gelijkwaardige basis kunnen omgaan met mekaar, zonder onderscheid des persoons, motivatie, ordinatie, achtergrond, kaste (figuurlijk dan toch) of wat dan ook. Een boeddhisme waar alle regels, keurslijven wegvallen, opgebouwd door de eeuwen heen (ten gevolge van profilering, cultuureigen of andere motivaties )en de dha(r)mma ten volle kan bloeien en stromen, tot ontluiking kan komen zonder beperkt te worden door ‘door mensen opgestelde regeltjes en normen ‘ die mijlenver afdwalen van de dha(r)mma zoals de Boeddha het voorstond: In het leven bestaat er lijden, alles is veranderlijk en niets staat op zichzelf; maar ook : Er is een weg uit dit lijden en dat is het achtvoudige pad. Dit, niets meer, niets minder, alle speculaties en voorstellingen ten spijt.

Een boeddhisme waarin de enige leidraad de dha(r)mma is en het te bewandelen pad het achtvoudige. Waar de kennis en het woord van non, zowel als monnik of leek evenveel telt, evenveel doorweegt, om als gelijke reizigers samen wandelend op hetzelfde pad slechts één doel te verwezenlijken : het beëindigen van lijden. Een dha(r)mma die zich losmaakt van de kluisters van de vinaya, de tripitaka of drie manden; manden die door de eeuwen heen alleen maar gevuld en bijgevuld zijn maar nooit geleegd; dikwijls uit opportunisme of controledrang. Overladen manden die het vlot dat de dha(r)mma is zo onnoemelijk zwaar beladen, dat het haast onbestuurbaar wordt op de kolkende rivier tussen de beide oevers. Een vlot dat indrukwekkend lijkt, machtig en impressionant, maar nutteloos en niet functioneel om de rivier te bevaren en waarvan het onzeker is of ze ooit de andere oever zal bereiken.

Een ‘boeddhisme‘ waar alle regels die door de eeuwen heen de dha(r)mma steeds strakker in een keurslijf geduwd hebben overboord worden gegooid. Waar op een gelijkwaardige basis teruggekeerd wordt naar de essentie en monniken, nonnen, novicen of leken zich slechts te houden hebben aan de oorspronkelijke raadgevingen die de Boeddha ons meegaf: de panca-sila, attha-sila of dasa-silawat voldoende moet zijn om het pad oprecht en licht bepakt te bewandelen, een situatie creërend die toelaat de dha(r)mma in volle vrijheid te kunnen beoefenen en integreren in zijn of haar dagelijkse beleving.

Ik droom van plaatsen, kloosters, sangha’s waar mensen ongeacht de stroming, ordinatie, sekse , ras of culturele achtergrond de dha(r)mma in alle gelijkwaardigheid en eensgezind kunnen beleven; samen, met mekaar van gedachten kunnen wisselen, elkaar aanmoedigen en steunen in het beoefenen van diezelfde dha(r)mma, elk naar zijn eigen manier en vermogen. Maken we niet dezelfde fout als het brahmanisme waar de Boeddha zich tegen afgezet heeft? Een formalistisch boeddhisme creërend met veel rituelen en teksten, uitgevoerd door ‘gespecialiseerde‘ voorgangers of priesters; bombastisch, kleurrijk, mysterieus, maar ook leeg en inhoudsloos?

Om de dha(r)mma te beoefenen heeft men weinig nodig: de wil, het doorzettingsvermogen en de vaste overtuiging dat de dha(r)mma als zelfgekozen pad het pad is dat leidt naar beëindiging van alle lijden, voor alle levende wezens, en dit met een ruim en oprecht hart trachten te beoefenen Of zoals de Boeddha zei op de dag van zijn heengaan: ‘Wees een lamp voor jezelf, ik heb niets achtergehouden. Oefen ijverig, onderzoek, pas toe wat voor jou werkt en werp al het andere overboord.’ Vrij vertaald: Beoefen de dha(r)mma in volle vrijheid maar wel met vaste overtuiging. De toegang naar het pad van de dha(r)mma heeft vele poorten en manieren om te bereizen, maar er is maar één pad. Het heilzame nastreven , het onheilzame trachten te vermijden, dàt is de weg van de Boeddha.