Taigu vroeg aan ChatGPT een essay te schrijven over zen, boeddhisme en taoïsme. Bijgaand het verbluffende resultaat.
‘Boeddhisme is een oude filosofie en religie die zijn oorsprong vindt in India in de 6e eeuw voor Christus, gebaseerd op de leer van Siddhartha Gautama, beter bekend als de Boeddha. Het boeddhisme is een levenswijze die streeft naar het bereiken van verlichting en het bevrijden van het lijden door middel van zelfinzicht en meditatie.
Een centraal concept in het boeddhisme is dat van de Vier Edele Waarheden: het lijden (dukkha), de oorzaak van het lijden (begeerte en hechting), het stoppen van het lijden (nirvana), en het pad dat leidt tot het stoppen van het lijden (het Achtvoudige Pad). Deze waarheden vormen volgens het boeddhisme de kern van het begrip van de menselijke ervaring.
Het Achtvoudige Pad bestaat uit acht componenten die de weg wijzen naar een betekenisvol en ethisch leven: juist begrip, juiste intentie, juist spreken, juist handelen, juist levensonderhoud, juiste inspanning, juiste aandacht en juiste concentratie.
Boeddhisme benadrukt ook het belang van meditatie als een middel om de geest te zuiveren, concentratie te vergroten en inzicht te ontwikkelen. Het is door meditatie dat men de werkelijkheid dieper kan begrijpen en de ware aard van het bestaan kan ontdekken.
Een ander opvallend aspect van het boeddhisme is het concept van karma en wedergeboorte. Volgens deze leer worden onze daden en intenties in dit leven bepaald door ons verleden en hebben ze invloed op onze toekomstige bestemmingen.
Het boeddhisme heeft verschillende scholen en tradities ontwikkeld, zoals Theravada, Mahayana en Vajrayana, die elk hun eigen interpretaties en praktijken hebben. Deze diversiteit toont de veerkracht van het boeddhisme en de manier waarop het zich heeft verspreid naar verschillende delen van de wereld, zoals Zuidoost-Azië, Oost-Azië en delen van het Westen.
In de moderne tijd heeft het boeddhisme een wijdverbreide aantrekkingskracht op mensen die op zoek zijn naar spirituele groei, vrede en een dieper begrip van het leven. Het heeft geleid tot een brede interesse in mindfulness en meditatiepraktijken, zelfs buiten religieuze contexten.
Boeddhisme heeft dan ook een diepgaande invloed gehad op de menselijke geschiedenis. Het blijft bovendien een waardevolle bron van wijsheid en troost voor velen. Door zich te richten op het begrijpen van het lijden en het bevrijden van begeerte, biedt het boeddhisme een pad naar verlichting en harmonie met zichzelf en de wereld om ons heen.
Natuurlijke kracht
Taoïsme, ook wel bekend als Daoïsme, is een oude Chinese filosofie en religie die haar oorsprong eveneens in de 6e eeuw voor Christus heeft. Het woord “Tao” (of “Dao”) betekent letterlijk “de Weg” of “het Pad” en vormt de essentie van de taoïstische leer. Het taoïsme is gebaseerd op de geschriften van Laozi, die naar verluidt de “Tao Te Ching” heeft geschreven, een belangrijk geschrift in deze traditie.
Een centraal concept in het taoïsme is de “Tao”, dat verwijst naar de natuurlijke orde en het universele principe dat alles doordringt. Het is de onzichtbare kracht die het universum beheerst en waarin alle dingen bestaan. Het taoïsme moedigt individuen aan om in harmonie te leven met de Tao door het volgen van de natuurlijke weg van het leven en het loslaten van kunstmatige en geforceerde acties.
Het taoïsme benadrukt de waarde van Wu Wei, wat “niet-handelen” betekent. Dit betekent niet lui of passief zijn, maar eerder handelen zonder strijd of verzet. Door Wu Wei te beoefenen, streeft men naar een staat van spontaniteit en moeiteloosheid, waarbij men zich aanpast aan de natuurlijke stroom van het leven en niet tegen de stroom in gaat.
Een ander belangrijk aspect van het taoïsme is de dualiteit van Yin en Yang. Yin en Yang vertegenwoordigen tegengestelde en complementaire krachten in het universum, zoals donker en licht, koud en warm, passief en actief. Het taoïsme streeft naar het bereiken van een evenwicht tussen deze tegenstellingen, aangezien ze elkaar voortdurend aanvullen en in elkaar overgaan.
In het taoïsme is er ook aandacht voor het concept van onsterfelijkheid, zowel op fysiek als spiritueel niveau. Het idee van onsterfelijkheid verwijst niet alleen naar het eeuwige leven in de fysieke zin, maar ook naar het behoud van de levenskracht (Qi) en het streven naar spirituele verlichting.
Taoïsme heeft verschillende stromingen en praktijken ontwikkeld, waaronder religieus taoïsme en filosofisch taoïsme. Religieus taoïsme omvat rituelen, tempels en godenverering, terwijl filosofisch taoïsme zich meer richt op de persoonlijke levenswijze en ethiek.
In de moderne wereld heeft het taoïsme een blijvende invloed gehad op de Chinese cultuur en samenleving, en heeft het ook interesse gewekt bij mensen over de hele wereld die op zoek zijn naar een evenwichtige en harmonieuze levenswijze.
Kortom, het taoïsme heeft een diepgaande filosofie en spirituele praktijk die gericht is op het vinden van balans, harmonie en wijsheid in het leven door het volgen van de Tao.
Zen, boeddhisme en taoïsme
Zen, boeddhisme en Tao (taoïsme) hebben elk hun eigen unieke kenmerken, maar ze delen ook enkele overeenkomsten, vooral omdat zen een Japanse vorm van boeddhisme is die sterk beïnvloed is door het taoïsme.
Het boeddhisme is, zoals eerder besproken, een oude filosofie en religie die zijn oorsprong heeft in India en is gebaseerd op de leer van Siddhartha Gautama, de Boeddha. Het streeft naar het bereiken van verlichting en het bevrijden van het lijden door middel van meditatie, zelfinzicht en het begrijpen van de Vier Nobele Waarheden en het Achtvoudige Pad.
Het taoïsme is een Chinese filosofie en religie die zich richt op het volgen van de Tao, de natuurlijke orde en het universele principe dat alles doordringt. Het moedigt het streven naar harmonie met de natuurlijke stroom van het leven aan en benadrukt het belang van Wu Wei, handelen zonder strijd.
Zen is een vorm van boeddhisme die ontstond in China en later in Japan werd geïntroduceerd. Het legt de nadruk op de directe ervaring van verlichting, los van theologische overwegingen en rituelen. Zenbeoefenaars gebruiken meditatie (zazen) om hun geest te zuiveren en te streven naar inzicht in de aard van het bestaan.
Hoewel elk van deze tradities zijn eigen unieke achtergrond en praktijken heeft, delen ze enkele overeenkomsten. Alle drie benadrukken het belang van meditatie als een middel om de geest te zuiveren en inzicht te ontwikkelen. Ze richten zich ook op het begrijpen van de aard van het lijden en het streven naar verlichting.
Het taoïsme heeft een duidelijke invloed gehad op de ontwikkeling van zen, vooral in Japan, waar de overdracht van kennis en ideeën tussen beide tradities heeft plaatsgevonden. Dit heeft geleid tot een fusie van taoïstische en boeddhistische concepten in zenpraktijken, zoals het idee van het bereiken van spontaniteit en moeiteloosheid (Wu Wei) door meditatie en zelfrealisatie.
In de moderne tijd blijven deze oude wijsheidstradities mensen over de hele wereld aanspreken, omdat ze waardevolle inzichten bieden in het omgaan met het menselijk bestaan, het streven naar spirituele groei en het vinden van innerlijke vrede en balans.’
G.J. Smeets zegt
“Bijgaand het verbluffende resultaat.”
Verbluffend? Tja, ChatGPT combineert het vele spul dat in zijn geheugen zit en dreunt het vervolgens op. Ikzelf doe niet anders. De schaakmeester doet niet anders, kenners van de bijbel of van de boeddhistische canon doen niet anders, de schrijvers van een encyclopedie (zoals wikipedia) doen niet anders.
ChatGPT is handig gereedschap voor wie met gereedschap om kan gaan. Leerlingen van praktische vakopleidingen boren en vijlen en solderen al lang niet meer met de hand maar gebruiken daarvoor electrisch gereedschap. Hun opleiding bestaat eruit met dat gereedschap om te gaan.
robq zegt
Niet akkoord, het is veel meer. Een voorbeeld: in februari vroeg mijn bodymind aan ChatGPT verschillende vragen over ‘relationalism’ in het Engels te zoeken in wetenschap, filosofie, spiritualiteit, mystiek en kunst. Daarbij vroeg ik de bemangrijkste punten iedere maal te geven. Als ChatGPT zo beperkt zou zijn, zoals u stelt, zou het niet begrijpen wat ‘relationalism’ in zijn vele verschillende vormen inhield. Maar, tot grote verbazing, begreep ChatGPT heel goed wat dit betekent in de verschillende deelgebieden en vergeleek ideeën uit wetenschappelijk ‘relationalism’ naar spiritualiteit en zelfs mystiek op een verbluffende wijze. Het belangrijkste is dat het begreep wat ‘relationalism’ was en onderzocht het hele wereldwijde mystieke canon naar vergelijkbare ideeën. Niet naar woorden maar wel ideeën is fantastisch voor een machine. Dit was ook nodig want u zult ver moeten zoeken om een woord als ‘relationalism’ in oudere mystiek te zoeken. Maar met enkele vragen had de AI gevonden wat het gevraagd werd te doen, vaak verstopt achter vreemde namen en begrippen. De aangeleverde keypoints waren ook vaak top. Een ervaren onderzoeker, gewapend met bijvoorbeeld Google en Bing, zelfs met enkele specifieke academische zoekrobots had hier minstens een jaar over gedaan en dan waarschijnlijk nog veel gemist.
Het belangrijkste zijn de ‘vragen’ die men aan een AI stelt. Dat men hier weinig kennis en ervaring voorlopig over heeft is natuurlijk een flinke beperking die in te halen is. Mijn wezen had dat al, zij het vaak in andere vormen, en dus was de overstap vrij gemakkelijk. Schiet aub niet op AI zonder de juiste testen uit te voeren. En spreek u aub ook niet te snel uit over de werking van een AI. De vloedgolf van onzin over AI die de laatste maanden gegenereerd is maakt het natuurlijk moeilijker voor leken.
G.J. Smeets zegt
Robq, effe goed lezen wat ik beweerde. Ik beweerde dat ChatGPT een tekstgenerator is die op semantisch geheugen (databanks) en syntactische regels (in het werkgeheugen vastgelegd) werkt. Het verschil met ons is de enorme snelheid waarmee het apparaat via algoritmes zijn databanks kan scannen. Een ander verschil is dat geen enkele versie van ChatGPT in staat is om zijn eigen tekst te bekritiseren terwijl (sommige) mensen daartoe wel in staat en ertoe bereid zijn. Ik kan het mis hebben maar dan verneem ik het wel. AI is toegepaste wiskunde, niks meer, niks minder.
Overigens is ChatGTP een onschuldig zijstraatje in de AI toepassing. De ‘zelflerende’ algoritmes van commerciele social media, van ‘inlichtingen’-diensten en ministeries, van de AEX index, van de centrale banken etc.. zijn andere koek. Mij maakt het niet uit of een columnist in het BD een encyclopedie raadpleegt of ChatGPT of op zijn eigen geheugen vaart. Het zijn gelijkwaardige tekstgenerators. Mee eens of zie ik iets niet wat jij wel ziet?
Melchior zegt
Robq, je maakt kwalijke uitspraken. Je hebt het over het “begrijpen” van ChatGPT, maar geloof me, ChatGPT “begprijpt” niets. Het is enkel een zeer geraffineerd algoritme voor tekstvoltooïng. Het kijkt naar de geleverde tekst, en aan de hand van waarschijnlijkheden die het van vele teksten heeft opgedaan, voorspelt het wat het meest waarschijnlijke antwoord zal zijn. Het genereerd dus enkel die tekst die de hoogste kans heeft om op het juiste, gewenste antwoord te lijken. Vaak staan hier onjuistheden (zogenaamde “hallucinaties”) in. Het is daarom zeer belangrijk om hiervan bewust te zijn, en kritisch te blijven over wat ChatGPT genereert. Je moet het zeker niet zomaar klakkeloos aannemen, vooral niet daar het om wetenschap of mystieke waarheden gaat.
Je schrijft “Een ervaren onderzoeker, gewapend met bijvoorbeeld Google en Bing, zelfs met enkele specifieke academische zoekrobots had hier minstens een jaar over gedaan en dan waarschijnlijk nog veel gemist.” Hieruit spreekt een wantrouwen naar wetenschappelijke onderzoekers. Dit laat ook lijken alsof een lang, gedegen onderzoek met veel nauwkeurigheid iets slechts is. Dit baart mij zorgen. Ik wil je op het hart drukken dat een ervaren onderzoeker, gewapend met wetenschappelijke tijdschriften en publicaties (want Google en Bing zal een ervaren onderzoeker niet gebruiken), in alle gevallen een betrouwbaardere bron van informatie is dan ChatGPT.
G.J. Smeets zei het al het beste: “ChatGPT is handig gereedschap voor wie met gereedschap om kan gaan.” We zijn onder de indruk van Aristoteles, niet van zijn pen.
Johan zegt
Inderdaad verrassend goed, feitelijke en to the point!
Zouden sommige schrijvers op dit dagblad een voorbeeld aan kunnen nemen. En dan heb ik het niet over de mensen die hun eigen ervaringen op schrijven want die zijn niet door een computerprogamma te vervangen, maar over degene die hoogdravende stukken schrijven met verwijzingen naar allerlei auteurs die hun eigen mening bevestigen.
Miischien is het leuk iemand een stuk te laten schrijven en vervolgens chatgpt hetzelfde te laten doen. En dan die onder elkaar te zetten.
Joop Ha Hoek zegt
Nee, dat gaan we niet doen, twee auteurs van het BD hebben nu hun ervaringen uitgewisseld met ChatGPT en we gaan nu over tot de zelfgeschreven orde van de dag.
Johan zegt
Jammer, dan ge ik maar even met mijn paard en wagen boodschappen doen.
Joop Ha Hoek zegt
Zorg goed voor het paard, Johan, het waait stevig. Zou je wel de weg opgaan?
whapai zegt
Ha, ha, geweldig Joop. Daar hou ik van en dat is nog maar één van de vele dingen die dat ding mist. Gevoel voor humor!