• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Vipassana en Pasen

Vipassana en Pasen

25 april 2023 door gastauteur

De Shambala Sun, een Amerikaans boeddhistisch tijdschrift, wijdde in september 2013 een nummer aan het thema ‘improvement’. ‘You are perfect the way you are …and you could use a little improvement’ staat op de cover, het is een uitspraak van Shunryu Suzuki Roshi.

Tekst Lydia Hagoort

Wie de schoen past …Ik kon inderdaad wel wat verbetering gebruiken. Bijvoorbeeld in mijn meditatietechniek. Ik mediteerde al jaren, maar eigenlijk deed ik maar wat. Het wordt een project voor de komende jaren. Ik schafte een houten bankje aan, een meditatiekussen en een warme deken en ik probeerde vaste tijden aan te houden voor meditatie, ‘s ochtends en ’s avonds. Het mediteren gaf me evenwicht en rust. Ik sliep beter en voelde me meer verbonden met alles om mij heen. En heel soms was ik op een plek van liefde en vrede.

Wanneer ik in 2014 met een kennis ervaringen uitwissel over mediteren, maakt hij me attent op de kleine boeddhistische tempel in de St. Pieterspoortsteeg. In een buurt ‘de Nes’ in Amsterdam, met veel cafés en theaters is boven een café, achter een deur aan het eind van een steile trap, de Buddhaviharitempel, in 1986 ingewijd. Ik ga er heen na mijn werk en het is een soort van thuiskomen. In die ruimte ervaar ik een grote rust en kalmte. Aan de tempel in de St. Pieterspoortsteeg was van 1992 tot 2010 Jotika Hermsen verbonden. Ik hoor over haar en haar werk als boeddhistisch leraar vertellen en zie dat zij in de kerstvakantie van 2014 een retraite leidt. Ik meld me aan en gelukkig is er nog plaats. Onder haar begeleiding volg ik eind december een stilteretraite van acht dagen, waarbij zij ons – een groep van ca. 30 mensen – de beginselen van vipassana leert. We staan vroeg op, om half 6, en mediteren de hele dag door.

Centraal in de vipassana staat opmerkzaamheid. Al zittend (of lopend) neem je al je gedachten en emoties waar.

Ik leer om bij alles, wat voorbijtrekt in die acht dagen in stilte, op mijn kussen en lopend in de ruimte, die als tempel is ingericht, te denken: dit is wat ik voel. Boosheid, verdriet, paniek, angst, wat niet al: het is opgemerkt. En vervolgens het proces verder te laten gaan. Want daar gaat het om: dat je het waarneemt en dat vervolgens het proces in jezelf verder gaat. Het bewust opmerken voorkomt dat je blijft hangen in moeilijke gedachtes en gevoelens. En dat je je identificeert met je verdriet of je angst.

Het is voor mij een rijk inzicht. Op een gegeven moment dacht ik: vanaf nu is alles anders. Het is een methode, die je letterlijk en figuurlijk verder brengt. Elke meditatie begint met de handen voor de borst, dan voor het voorhoofd en dan naar voren gebogen, met het gezicht op de grond. Elk gebaar heeft een begrip: zuiverheid, mededogen en waarheid. De ruimte, die ontstaat wanneer alle onrust is gaan liggen, wordt gevuld met zachtheid en compassie. De bewegingen symboliseren een overgave aan al het goede, in mij en in de wereld.

Het thema van de retraite is: ‘Onze reis van donker naar licht’. De retraite begint een dag voor kerst en eindigt een dag voor oudjaar. Het is een bijzondere periode: de donkerste van het hele jaar. Ik voel de mystiek van die dagen maar ook de beklemming. Jotika vertelt hoe de Germanen een feest hielden op de zonnewende (nu op 21, soms op 22 december). Die dagen met zo weinig licht brachten veel angst teweeg. De zon maakte elke dag een kortere baan en zou die misschien helemaal verdwijnen? Op het moment dat de zon weer iets langer op aarde bleef, was het feest. Er werden vuren aangestoken: veel licht. De geboorte van Christus verbindt Jotika ook met het licht, dat verschijnt op aarde en ze vertelt dat alle religies een lichtfeest hebben, waarbij de overwinning van het licht op het duister wordt gevierd.

Weer thuis en terug in het dagelijkse leven, blijft haar verhaal over de geboorte van Christus mij bij. Wat mij geraakt heeft is dat zij op geen enkele manier met iets van dedain over het christendom spreekt. Haar respect is groot, voor alle religies, en een keer zegt ze dat het er uiteindelijk ook niet veel toe doet, want alle religies komen voort uit één bron. ‘I could use a little improvement’, ook op dat gebied. Waar ik alle religies en mystiek omarm, blijf ik wrevelig over het christelijke geloof. Protestants en katholiek. Ik denk bij het protestants geloof vooral aan het houten kruis, dat hing aan de muur boven de kachel, zo prominent aanwezig in de huiskamer van vroeger. Wat me stoort, is de nadruk op het lijden. ‘Een kruis met rozen is ’s mensen lot…’. Op de een of andere manier is er door de verhalen van Jotika iets veranderd. Ze legde het accent op het licht en dat sloot aan bij mijn herinneringen aan kerstmis van vroeger. Een feest van licht.

In april was het Pasen. Voor het eerst sinds lang lees ik het verhaal van de kruisiging, en ik voel geen wrevel meer maar ontroering. Ik lees over het laatste avondmaal en de hof van Gethsemané, over de discipelen en uiteindelijk de kruisiging. Hoe Jezus bang was en getroost werd door een engel. Ik hoor hoe paus Franciscus praat over Pasen : ‘We kunnen Pasen niet beleven zonder open te staan voor het mysterie, zonder het mysterie binnen te gaan. Dat betekent zich te kunnen verwonderen, te beschouwen, het vermogen naar de stilte te luisteren (…). Het mysterie binnengaan vraagt van ons dat we niet bang zijn voor de werkelijkheid; dat we niet opgesloten blijven in onszelf, dat we niet vluchten voor wat we niet begrijpen kunnen (…).Om het mysterie binnen te gaan moeten we nederig zijn, afstappen van het voetstuk van ons ‘ik’, dat zo trots is, van onze aanmatiging’ (…).

Een week na Pasen ben ik in een klein dorpje in Limburg, ten zuiden van Maastricht. Het is lente en zonnig en het is er sprookjesachtig mooi, met heuvels en dalen en vergezichten. Overal langs de weg staan beeldjes van Jezus aan het kruis met heel veel bloemen en bloesemtakken. Het is een haast feestelijk gezicht. Ik ontmoet daar een sympathiek iemand, die zonder omwegen zijn geloof en Jezus in de gesprekken vlecht. De afstand tussen God en de mensen was te groot geworden, zegt hij, zodat God Zijn Zoon heeft gestuurd naar de wereld. Jezus leefde als mens en heeft God dichterbij gebracht. ‘Jezus staat gewoon naast je’ zegt hij, ‘Hij was een mens, zoals jij en ik’. Ik begrijp wat hij zegt. De cirkel is rond.

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Columns, Geluk, Vipassana Tags: Pasen, Vipassana

Lees ook:

  1. Zitzak, yoga en mindfulness
  2. Ina Fisher – zitzak, yoga en mindfulness
  3. Het gebruik en weer loslaten van hulpmiddelen in de vipassana meditatie
  4. Op een waarheid kun je niet lopen

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

gastauteur

diverse schrijvers 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 29 mei 2025
    Rust, eenvoud en tevredenheid
  • 1 juni 2025
    Thuiskomen in het lichaam - Meditatiedag met Lex van Heel
  • 2 juni 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 3 juni 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 4 juni 2025
    Zen Spirit zenmeditatie Arnhem, 1e helft 2025 8 januari-25 juni
  • 4 juni 2025
    Zenmeditatie in Leiden
  • 5 juni 2025
    Introductieworkshop ‘Leven vanuit Vrijheid’
  • 6 juni 2025
    Yoga en meditation
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Deconstructie van het godsbeeld van Pseudo-Dionysius

    Hans van Dam - 23 mei 2025

    Over het verschil tussen weten-wat-niet en niet-weten.

    De wolk van niet-weten

    Hans van Dam - 22 mei 2025

    Over beeldloze mystiek en mystiekloze beelden.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Sodis – de virtuele denkster 530
    • RPC en Charity from the heart – Laat ons Kind zijn
    • Taigu – Zonder leven na de dood geen boeddhisme
    • B’eter – lente-frisse witte-bonensalade
    • PAN-NL – Meeste aardbeien, kropsla en druiven bevatten PFAS

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.