• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (1) -bollengekte

Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (1) -bollengekte

8 september 2022 door Hans van Willenswaard

Nederland kent een boeiende geschiedenis waar het gaat om het ontstaan van het boeddhisme in dit lage land. Wie waren de pioniers en waar speelde zich dat boeddhistische leven af? Hans van Willenswaard deed vanuit zijn eigen waarneming onderzoek naar het ontluikende boeddhisme vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw. Hij speelde – meestal in de zijlijn – een kritische rol in de wordingsgeschiedenis van – de unieke boeddhistisch wereld in Nederland.

In het eerste deel van de serie ‘Het mysterie van de zwarte tulp’ doet Hans in tien afleveringen verslag van zijn ervaringen en werpt hij een blik op de toekomst van het tulpenboeddhisme. Van Willenswaard – hij kreeg de naam Vimala Vijjo – nam in 1979 toevlucht tot de Boeddha, dharma en sangha. Zijn eerste baan na een opleiding in cultureel werk bracht hem begin jaren zeventig in het Amsterdamse Fantasio, waar hij een rol speelde bij de omvorming tot ‘meditatiecentrum De Kosmos’. Zo kwam hij op het spoor van vipassanameditatie. In 1990 ontmoette hij Sulak Sivaraksa, Thailand, de oprichter van het International Network of Engaged Buddhists (INEB).

In deze serie stelt Hans zich de welhaast onmogelijk taak om stapsgewijs een formule voor een toekomstig tulpenboeddhisme te onthullen. Hij doet deze poging met een flinke dosis zelfspot, want niemand is het nog gelukt de legendarische zwarte tulp te kweken. Met zijn serie wil hij een nieuwe impuls geven aan de discussie over de toekomst van het boeddhisme.

Hans van Willenswaard: ‘Jacques den Boer wijdt zijn artikel ter gelegenheid van 50 jaar Vrienden van het Boeddhisme, aan de beroemde uitspraak van de Dalai Lama over het tulpenboeddhisme[1]. Als een bescheiden bijdrage aan de geschiedschrijving van het boeddhisme in Nederland wil ik graag, in de marge van Jacques’ zeer gewaardeerde artikel, een serie kanttekeningen plaatsen. Wat begon als een kort gelegenheidsartikel liep uit tot een open onderzoeksproject.

In de Volkskrant van 10 september 1990 wordt aan de Dalai Lama de volgende uitspraak toegeschreven:

‘Het is beter de essentie van de religie te nemen en daarbij de eigen kenmerken en locale aspecten te integreren. Dan krijgen we misschien een westers boeddhisme of een Hollands boeddhisme: een tulpenboeddhisme’.

De in het oog lopende boeddhistische tulpenmanie die rond het jaar 2000 in Nederland heerste lijkt, volgens hetzelfde patroon als de hausse in de tulpenhandel tussen 1634 en 1637, inmiddels te zijn gaan liggen. Zo’n mooie tijd gekarakteriseerd door de ronduit geweldige Boeddhistische Omroep Stichting (BOS), boeddhistische gezondheidsverzekering, boeddhistische onderwijs, ‘buddhisness’, indrukwekkende bevolkingsstatistieken en ons automatisch geloof in de morele integriteit van boeddhistische leiders, komt niet gauw meer terug.

De bollengekte uit de 17e eeuw geldt in de economie als hét model van een ‘bubbel’. Zo kunnen we nu, terugkijkend op de glanzende hoofdrol die het boeddhisme in de jaren rond de eeuwwisseling leek te gaan spelen in de cultuur van Nederland, de vreugde erover te begrijpen als een vrolijk uiteengespatte zeepbel. Terug bij af dus, dat is: bij de oorspronkelijke doelstelling van de oprichters van de Vrienden van het Boeddhisme.

Hoe formuleerden de pioniers die in 1967 de Stichting Vrienden van het Boeddhisme oprichtten – toen nog onder de naam Nederlands Buddhistisch Centrum – hun doelen?

1.‘de studie van de beginselen van het buddhisme te bevorderen en de praktische toepassing van deze beginselen aan te moedigen; de stichting streeft ernaar haar arbeid te verrichten in nauwe samenwerking met buddhistische organisaties en instellingen in Nederland.’

2.‘het verkrijgen van een ontmoetingscentrum voor buddhisten in Nederland en/of het ondersteunen van de stichting en eksploitatie van een zodanig ontmoetingscentrum’

3.‘het verrichten van arbeid van maatschappelijke en kunstzinnige aard in de geest van het buddhisme’, en

4.‘het bevorderen van kontakt met andersdenkenden teneinde een bijdrage te leveren tot de oplossing van de eigentijdse problemen’. (nummering toegevoegd)

Het geheim

Mijn smalle weg in de wereld van het boeddhisme heb ik meestal gevonden in de zijstromen van de grote rivier. De kanttekeningen die volgen zijn door die positie bepaald. Als een verre buitenstaander – inmiddels woon ik meer dan 15 jaar met plezier in Thailand – wil ik proberen ‘het geheim van de zwarte tulp’ te ontrafelen. Deze poging – de ultieme ‘bubbel’? – houdt in: diepgewortelde kwaliteiten verkennen, uniek voor de Lage Landen, zij het in mondiaal perspectief, waar de ontwikkeling van het boeddhisme in Nederland mogelijk oriëntatie aan kan ontlenen. Dit ‘onderzoek’ richt zich op inhoud en praktijk die door plaatselijke cultuur worden bepaald en die misschien geënt kunnen worden op de essentie van de leer. Ik probeer bij mijn speurtocht in het voetspoor te treden van Rechter Tie. Deze in de verhalen van topdiplomaat Robert van Gulik (1910 – 1967) gereïncarneerde Chinese onderzoeksrechter uit de Tang dynastie (7e eeuw) inspireerde vrijwilliger-hoofdagent Jan Willem van de Wetering[2] tot zijn Amsterdamse misdaad romans. Ik speur niet naar misdaad maar probeer de code van een creatieve toekomst voor het boeddhisme in Nederland te kraken.’

(Wordt vervolgd) Deze serie werd in het voorjaar van 2018 eerder in het BD geplaatst.

Hans woont met zijn vrouw in Thailand waar zij samen een sociale onderneming begonnen: een uitgeverij met eigen boekwinkel; projecten op het gebied van biologische landbouw en, onder andere, een jaarlijkse ‘Right Livelihood summer school’
Na meer dan 15 jaar hebben Hans en Wallapa het management overgedragen aan jonge ondernemers en zijn opnieuw ‘voor zichzelf’ begonnen. Vanuit zijn medewerking aan INEB in Azië zoekt Hans naar nieuwe ingangen voor een eigentijds westers boeddhisme.

[1] Het 50-jarig jubileum werd gevierd op 11 November 2017 in Antropia, Driebergen http://www.vriendenvanboeddhisme.nl/index.html . Tulpenboeddhisme. Hoe het boeddhisme in Nederland wortel heeft geschoten door Jacques den Boer https://boeddhistischdagblad.nl/dharma-en-filosofie/5665-tulpenboeddhisme-hoe-het-boeddhisme-in-nederland-wortel-heeft-geschoten-1/ en volgende delen. Ik maak dankbaar gebruik Jacques’ artikel. Verder kwam ik al schrijvend veel voor mij nieuwe bronnen tegen. Vooral de BOS serie Boeddhisme in Nederland, regie en productie Joop van Wijk, werd een leidende inspiratie.

[2] Jan Willem mediteerde wel eens in ons souterrain aan de Van Eeghenstraat, uitgenodigd door mede-student cultureel werk Evert Duintjer Tebbens uit Leeuwarden.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Dalai Lama Tags: amsterdam, de zwarte tulp, geschiedenis boeddhisme, Hans van Willenswaard, Jacques den Boer, Janwillem van de Wetering, Nederland, Thailand, vrienden van het boeddhisme

Lees ook:

  1. Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (1) -bollengekte
  2. Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (1) -bollengekte
  3. Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (2) -Parijs en Amsterdam
  4. Hans van Willenswaard – Het mysterie van de Zwarte Tulp (4) -Domburgse cahiers

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Willenswaard

Hans van Willenswaard is een waarnemer van de groei van het boeddhisme in Nederland. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

22 mrt
Online Lezingenserie 'Universele symbolen: de taal van de ziel' (4)
22 mrt 23
22 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
22 mrt 23
23 mrt
ONLINE - Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
23 mrt 23
23 mrt
Stiltemeditatie Stichting Bodhisattva
23 mrt 23
23 mrt
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
23 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Tussen tellen en noemen vind je de deur naar non-dualiteit
    • Het jaar 2023 – dag 80 – deboodschap
    • Hartlicht
    • Boeddhistisch vormingsonderwijs bestaat vijf jaar
    • Leven in Thailand – stroomrantsoen

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens