• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Achtergronden » Guy – De drie vergiften (P. kilesas)

Guy – De drie vergiften (P. kilesas)

29 juni 2022 door Guy E. Dubois

Kilesas zijn bezoedelingen, onheilzame mentale staten die de geest infecteren. Kilesas zijn in de eerste plaats de ‘drie vergiften’: verlangen (P. lobha, tanha), haat (P. dosa, vyapada) en onwetendheid (P. moha, avijja).

Wat moeten we ons daarbij concreet voorstellen?

  • onwetendheid staat voor het verkeerde inzicht (P. miccha ditthi) dat er een ‘ik’ bestaat separaat van al het andere, ‘iets’ wat afgezonderd is van het Geheel. Dit is een absolute misvatting. Alles is immers één. Met elkaar verbonden. Ontstaan uit een multitude van oorzaken en voorwaarden. Afhankelijk ontstaan. Indra’s net.
  • verlangen en haat staan voor alles wat dit illusoire separate ‘ik’ toevoegt aan het contact tussen de zintuigen met de respectievelijke zintuiglijke objecten. Het zijn de verhalen en de drama’s die dit ‘ego’ subjectief bijvoegt aan het loutere ‘zien’; ‘horen’; ‘smaken’; ruiken’; ‘voelen’ en ‘denken’.

Het is erg belangrijk om ons van het bovenstaande diep bewust te zijn. Niet uitsluitend intellectueel (P. pariyatti), maar dit inzicht door beoefening te laten rijpen (P. patipatti) en in onszelf te realiseren (P. pativedha).

De ‘drie vergiften’ zijn de grootste bezoedelingen, de meest opmerkelijke onheilzame eigenschappen. Maar er zijn uitwassen. Volgens de Visuddhimagga XXII, 49, 65 zijn er tien: naast de drie vergiften die de wortels (P. mulas) vormen, zijn het trots, hovaardij (P. mana), speculatieve opinies (P. ditthi), twijfel (P. vicikiccha), luiheid (P. thina), stress, onrust (P. uddhacca), schaamteloosheid (P. ahirika) en gebrek aan moreel inzicht (P. anottappa).

 

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Geluk, Guy Dubois, Pali-Canon Tags: de drie vergiften

Lees ook:

  1. Guy – Conformeer je uitsluitend met waarheid
  2. Guy – Onthechting (P. viveka)
  3. Guy – Kijk. Zie. Observeer.
  4. Guy – De Wijze (P. & Skr. Muni)

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Tantra Hardrock zegt

    29 juni 2022 om 22:45

    Ik zag het altijd wat anders. Mijn interpretatie ervan, zal wel te westers zijn, verwrongen. Ik dacht altijd, er zijn drie vergiften : Haat, onwetendheid en verlangen

    En deze vergiften doen jou pijn.

    En wil je pijn? Of niet?

    Mijn perceptie van de drie vergiften, is dat ze juist helpen om het ego te beschermen. Je wilt je goed voelen, het ego wilt zich goed voelen, dus moeten de drie vergiften in de gaten gehouden worden.

    Een beetje boosheid, een beetje irritatie? Dat kan nog. Maar zodra je de hele tijd razend bent, wordt het een vergif. Dit kan je dan zelf testen. Wanneer is het terechte irritatie, assertiviteit? En wanneer is het zinloze haat?

    Wanneer is het iets willen en wanneer is het complete obsessie ?

    Dit alles is dan de zorg voor het zelf. Zelfzorg, gebaseerd op oosterse filosofie en niet Griekse filosofie. Meestal is dat op het Griekse model gebaseerd.

    Maar goed, dat is dan mijn interpretatie, die jullie waarschijnlijk niet eens zien als boeddhisme haha Mickey Mouse boeddhisme hehehe

  2. Léon zegt

    30 juni 2022 om 09:27

    Als u moet plassen, zegt u dan: “Het Geheel moet plassen”?.

    Waarom zo’n sterke woorden? (“Dit is een absolute misvatting”) . Waarbij “Dit” dan “Het bestaan van het ik” is.

    • Tantra Hardrock zegt

      30 juni 2022 om 12:25

      Ik heb ook een beetje moeite, om dat zo te zien. Ik zie mijzelf toch wel als een ik, met grenzen. Misschien een illusie, maar wel een functionele illusie. Zonder die illusie, zou mijn leven min of meer verdwijnen

  3. Ruud van Bokhoven zegt

    30 juni 2022 om 16:35

    De gedachte van de Boeddha was, dat de mens in lijden leeft en dat de oorzaak hiervan de drie vergiften zijn, begeerte, haat en onwetendheid.
    Begeerte, het steeds meer willen hebben en nooit tevreden zijn en dat op alle fronten van het bestaan.
    Haat, de mens niet accepteren zoals hij is en niet als medemens beschouwen, een vriendelijk woord heeft meer succes dan agressie dat als olie op het vuur wordt beschouwd en hetgeen van kleine schermutselingen tot oorlogen kunnen leiden.
    Onwetendheid is het geen wetenschap hebben van Boeddha’s les de dhamma, de Vier Edele Waarheden en het Edele Achtvoudige Pad, hetgeen er geen kennis van te hebben de oorzaak is van de begeerte en de haat.

Primaire Sidebar

Door:

Guy E. Dubois

De Vlaming Guy E. Dubois behoort tot de grootste kenners van het vroeg-boeddhisme in het Nederlandse taalgebied. Hij combineert een virulente vrijzinnige levenshouding met een grote genegenheid voor de diepe inzichten van de Boeddha. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 14 mei 2025
    Alleen maar zitten
  • 16 mei 2025
    City Weekend - Death & impermanence with Ven. Amy Miller
  • 17 mei 2025
    Meditatie zaterdag met Jotika Hermsen
  • 19 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 20 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 20 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 20 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Ontkennen en ont-kennen in het hindoeïsme, 2: neti neti zelfonderzoek
    • Het jaar 2025 – dag 134 – wrijving
    • Emmaho – Piraterij met het mes tussen de tanden
    • Verweesd, verdwaald, verloren
    • Guy – dhammazaadjes – De oorspronkelijke geest (P. sabhava citta)

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.