Je zult vergeefs zoeken naar bronvermeldingen. Iedere zin is ‘naar mijn voorlopige mening’ en elke stelling poneer ik ‘volgens mijn huidige inzichten’. Ik neem de volle verantwoordelijkheid voor elk citaat op me, in de context van het moment. Misschien is wat ik schrijf zowel waar als niet waar, of noch waar, noch niet waar, want dat kan ook. Openheid is de bron van wijsheid, en elk ‘zeker weten’ is een rotsblok waarmee je die bron afsluit. Neem niets zomaar van anderen aan, ook niet van mij. Toets het zelf. Doe dat vooral grondig.
Dharmapelgrim
Nada yoga heeft meer met tantra te maken dan op het eerste gezicht lijkt. De beoefenaar van tantra yoga streeft naar het ervaren van éénheid met alles en allen door zich met hart en ziel te richten op (levens)energie en de nada-yogi streeft net als alle andere yogi’s precies hetzelfde na, maar doet dat door zich te richten op klank, zang, muziek …! En klanken zijn een vorm van energie. Zonder energie is er in ieder geval géén klank. Bij beide draait het dus om energie. En nu hoor ik in mijzelf zowel de aanhangers van de tantra-yoga als van de nada yoga al protesteren: “Dat zie je verkeerd!” Is dat zo? Het is maar hoe je het bekijkt… Nada-yoga richt zich op klanken, muziek, mantra’s, chanten. Kerngedachte hierachter is dat alles in de werkelijkheid op een of andere manier in trilling is, vibreert, en dat daarom bepaalde klanken helpen het ervaren van éénheid te bereiken. Het heeft elementen van bhakti-; raja- en tantra-yoga, of is andersom? Wat maakt het uit. Het gaat uiteindelijk toch om precies hetzelfde.
Geluiden zijn luchttrillingen die het oor bereiken, om vervolgens als elektrische puls via zenuwbanen een plekje in de hersenen te bereiken waar het als “geluid” herkent wordt. Dat is ongeveer wat de meeste mensen wel weten. In een vacuüm is het stil, omdat er géén lucht is die kan trillen. En in een ruimten waaruit elk geluid dat van buiten komt geweerd wordt en ieder geluid in de ruimte gedempt, kun je de eigen hartslag horen, het borrelen van je buik, de eigen ademhaling en zelfs het ruisen van je bloed door de aderen, omdat die geluiden vanuit jou zelf of van binnenuit via botgeleiding tot je komen.
Maar zelfs zonder die fysieke geluiden kun je van alles ‘horen’: klokken, bellen, trompetten, drums, …. van alles! Wat je waarneemt, kun je toeschrijven aan energiestromen in en rond jouw lijf. Energie is alomtegenwoordig, omdat alles nu eenmaal energie is. En overal waar energie stroomt, is beweging, zijn vibraties, is dus … geluid! Je neemt dat ‘geluid’ lang niet altijd waar met je fysieke oren, maar door aandachtig te ‘luisteren’ naar wat zich in en om jou afspeelt. Bij nada yoga gaat het eigenlijk helemaal niet om geluiden, maar om energiestromen. Die kunnen zich ook in kleuren – licht – of gevoelssensaties aan je openbaren, en soms door meerdere zintuiglijke ervaringen tegelijk. Door energiestromen waar te nemen, in en rond jou eigen lijf, kun je komen tot het ervaren van éénheid met alles en allen, simpelweg omdat je één bent met alles wat energie IS. Jij bent als energetisch wezen ‘slechts’ een verschijningsvorm.
Nada yoga maakt gebruik van zowel natuurlijke als door muziekinstrumenten of de menselijke stem gemaakte klanken. Natuurlijke geluiden zijn bijvoorbeeld: het breken van golven op het strand; het ruisen van de wind door bladeren van bomen en struiken; vogelzang; het tikken van de regen op ramen, tentdoek, wegdek of iets anders; maar ook het geluid van stilte waarin je alleen jezelf nog hoort ademen of het ruisen van het bloed door aderen (in je oren). In een stedelijke omgeving heb je geluiden als: verkeerslawaai; geroezemoes; sirenes; geratel van machines enzovoorts, gestommel van bovenburen (of buren links, rechts, onder). In plaats van je daaraan te ergeren, is het verstandig het allemaal als ‘natuurlijk’ te accepteren: het zijn vibraties van energieën die nu eenmaal in en rond een stedelijke omgeving te vinden zijn.
Muziekinstrumenten zijn gemaakt om klanken voort te brengen, maar het ene instrument is geschikter dan het andere als het gaat om klanken waarop je kunt mediteren: houten blaasinstrumenten zijn ‘natuurlijker’ dan metalen; drums met een diepe, volle ‘bom’ zijn geschikter dan bekkens van metaal; violen en vooral de wat grotere strijkinstrumenten zijn geschikter dan tingeltangel instrumenten, maar natuurlijk zegt het allemaal niet alles. Opnieuw draait het ook in deze yoga-vorm uiteindelijk om het ervaren van éénheid met alles en allen. Er zijn wellicht mensen die tot een extatische eenheidservaring komen door Hard Metal, maar ik vermoed met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat er meer mensen zijn die de verlangde ervaring eerder krijgen op tonen van rustiger, meditatievere klanken. Drums kunnen je ook in een soort trance brengen, vooral wanneer de slagen corresponderen met de hartslag. Of muziek wel of niet geschikt is voor nada-yoga hangt af van allerlei factoren: waaronder tempo; gelijkmatigheid, regelmaat; volume; toonhoogten; en ga zo maar door. Klanken dragen energie over! Hoe meer deze energie in overeenstemming is met jouw energie, hoe dichter je bij het ervaren van éénheid kunt komen. Misschien niet direct met alles en allen, maar toch zeker met de muziek…
Er is wel een nadeel aan muziek: je bent er gauw afhankelijk van. Je eigen stem heb je altijd bij je. Het voortbrengen van klank met de stembanden heeft bovendien als voordeel boven een instrument dat de trillingen in het lichaam ontstaan, in plaats van er buiten. Zelf voortbrengen en aanhouden van klanken zoals: AAAAA; OOOOOO , UUUUU en MMMMM kan diep op zowel het lichaam als de geest inwerken. Wanneer je dat met meerdere mensen tegelijk doet, zo dat er een ononderbroken klank ontstaat waarin hoge en lage stemmen harmonieus met elkaar mengen, bevordert dat zeker het ervaren van éénheid – in ieder geval met elkaar. De klank A-OE-M is een krachtige mantra.
