Boeddhistische organisaties met hotelaccommodatie zijn in Nederland geen algemeen verschijnsel. Toch zijn er twee boeddhistische tradities –het Maitreya Instituut en de Nieuwe Kadampa Traditie (NKT)- die in het Gelderse Loenen en het Limburgse Schin op Geul ook niet-boeddhisten laven en een bed aanbieden. Tegen betaling uiteraard. De gasten kunnen terecht in het pas geopende hotel Bosoord van Maitreya en het Kadampa Hotel, dat vier jaar geleden nog Geulzicht heette. Beiden liggen in een prachtige, bosrijke omgeving.
Hoe is het voor boeddhisten om het commerciële pad op te gaan? Wat vinden hun klanten van de accommodaties, de sfeer, het gebodene, eten, drinken en logies? Klinkt de boeddhistische gedachte door in de bedrijfsvoering?
Maarten de Vries is de kersverse directeur van hotel Bosoord. Nog niet zo lang geleden was hij een internationaal beroemde chef-kok, die in Michelinrestaurants in binnen-en buitenland aan het fornuis stond en als chef leiding gaf aan brigades met wel tegen de veertig koks. Hij weet dus alles van het bereiden van een smakelijke en voedzame maaltijd. Nu geeft hij als directeur leiding aan een team van vijf professionals -vaste werknemers die als fulltimer een vergoeding krijgen op basis van het werk van een vrijwilliger, stagiaires, mensen van een Apeldoorns reïntegratieproject en een fluctuerende groep vrijwilligers, waarmee het hotel annex boeddhistisch cursus- en workshopcentrum op de Veluwe wordt gerund. Hoe bevalt dat?
Maarten: ‘We hebben hier niet een klassieke hotelfunctie, maar richten ons op groepen. Een toevallige voorbijganger kan hier niet terecht. Wel groepen niet-boeddhisten, zeg maar van acht tot tachtig personen, die wat te vieren hebben, of een conferentie, vergadering of workshop willen houden. In dat opzicht is het meer een conferentieoord dan een hotel. We hebben die keus gemaakt omdat het runnen van een gewoon hotel erg arbeidsintensief is. Een hotel is altijd open, de receptie moet bemand zijn en er moet personeel zijn in de bediening en in de keuken. Wat het eten betreft, daarom serveren we niet á la carte, maar onze buffetten zijn geheel verzorgd en geven de gast een gevoel van overdaad. Peter van Overbeek is onze kok, een man die zijn sporen op dat vlak wel verdiend heeft. Hij kookt op hoog niveau vegetarisch en dat is niet eenvoudig. Er is geen opleiding voor en je moet er goed over nadenken hoe een smaakvol gerecht zonder vlees te bereiden. Onze gasten zetten we geen nepvleesgerechten voor. Voor een vleeseter is een gerecht met tofu, dat je voorzet als een vleesgerecht, niet te pruimen. Vlees imiteren valt altijd tegen, daarmee val je door de mand.’
Hotel Bosoord telt zevenendertig kamers en als de tweede verdieping klaar is komen daar nog eens vier kamers en drie appartementen bij. Het opknappen van het pand wordt geheel gedaan door vrijwilligers. Het hotel is al een jaar geleden aangekocht door het Maitreya Instituut, maar pas een maand als conferentieoord open. Komend weekeind is het volle bak, een groep van tachtig mensen die aan het Maitreya Instituut zijn verbonden, zijn er te gast. Kan iedereen boeken in Bosoord?
Maarten: ‘We richten ons ook op groepen van buitenaf die spirituele raakvlakken hebben met ons. Maar ook anderen kunnen bij ons terecht als het maar niet haaks op onze uitgangspunten, zoals niet-doden en geweldloosheid staat. En respect voor mens en dier en de natuur. Zodat bijvoorbeeld een jagersvereniging of een club ambachtelijke slagers hier niet op hun plek zijn.’ Hotel Bosoord heeft niet echt een boeddhistische uitstraling. Alleen de gompa, de gebedsruimte in een grote zaal, geeft de achtergrond van het hotel weer. Iedereen in het hotel kan kennismaken met de ruimte waarin boeddhabeelden en andere boeddhistische attributen. Staan. Alle anderen ruimten, kamers en gangen hebben een neutraal karakter.
Wat motiveert vrijwilligers om hun vrije tijd in het runnen van een hotel te steken? Maarten: ‘Het zijn aan het instituut verbonden boeddhisten die het met hun inzet mogelijk maken dat er geld verdiend wordt, dat ter beschikking komt aan het Maitreya Instituut. Dus hun motivatie is groot.’ Waarom kiezen gasten voor hotel Bosoord? Maarten: Het is een combinatie van prijs en kwaliteit, de ligging en wat wij te bieden hebben. Wij kennen geen klanten maar gasten die onze oprechte vriendelijkheid en aandacht roemen. En natuurlijk onze maaltijden die nu al beroemd zijn. Hoewel onze site nog niet af is, hebben we al veel aanmeldingen, we zijn tot september nagenoeg volgeboekt. Ook door mensen die het in Emst vanwege de Spartaanse toestanden daar voor gezien hielden.’
Na de aankoop van het pand is er voor gekozen om de naam Bosoord te blijven voeren. Maarten: ‘Het is hier een begrip, iedereen kent het. Dat nu een boeddhistische organisatie het oord runt, heeft leuke reacties van mensen uit de buurt opgeleverd. Ze zijn blij dat de functie in stand blijft en ook de naam gehandhaafd. Voor onze buren hebben we een goed bezochte open dag gehouden. Sindsdien lopen mensen uit de buurt hier in en uit, sommigen bezoeken zelfs op meditatieavonden de gompa. We zijn echt geaccepteerd.’
Maarten zegt blij te zijn met de interactie met de omgeving. ‘Ons centrum was dertig jaar verstopt in het bos bij Emst. Wel een mooie omgeving, maar er was nauwelijks wisselwerking met anderen. Nu ligt de drempel veel lager en staan we meer in het dagelijkse leven.’
Hoe word je hoteldirecteur? Maarten: ‘Daar ben ik een beetje ingerold. Ik koesterde altijd al de wens om naar Azië te gaan en begin van deze eeuw kwam het ervan. In Nepal maakte ik kennis met het boeddhisme en weer terug in Nederland maakte ik kennis met het Maitreyainstituut. Op een gegeven moment werd ik gevraagd om in Emst te koken. Zeg maar dat ik een beetje ben blijven plakken.’
Bosoord is niet te vinden op populaire boeking-sites voor hotels en vakantieoorden. Wel het Kadampa Hotel in Schin op Geul. Een driesterrenhotel dat op de site van Booking.com door in totaal 140 gasten met een 7.7 goed wordt beoordeeld. Geroemd wordt, net als bij Bosoord, ‘het zeer vriendelijke personeel’. Het Kadampa Hotel verhuurt wel kamers aan wie het maar wil. Ook de langsrijdende wielrenner of wandelaar kan er spontaan terecht.
‘Het is een echt hotel, voor iedereen’, legt Kelsang Namkhyen residentieel leraar van het ook daar gevestigde Kadampa Meditatie Centrum Nederland (onderdeel van de NKT) uit. Hij noemt het gebouw heel functioneel en voornamelijk door niet-boeddhisten bezocht. Alleen als de kamers bezet worden in het kader van boeddhistische evenementen, zoals retraites, zijn gewone gasten niet welkom.
Ongeveer vier jaar geleden werd het familiehotel Geulzicht aangekocht. Nadat pogingen om een geschikte meditatie-en studieruimte in de randstad te vinden mislukten. Het centrum was eerst gevestigd in een Rotterdamse portiekwoning en op zoek naar een geschiktere locatie werd er langzaam maar zeker ook buiten de randstad gezocht. Maar er werd niks geschikt gevonden, vertelt Namkhyen. Tot geshe Kelsang Gyatso, oprichter van het NKT, het advies gaf een locatie te zoeken met een hotelfunctie. En die werd gevonden in Schin op Geul.
Het hotel telt twintig kamers met voor het grootste gedeelte van het jaar een zeer goede bezetting. Namkhyen: ‘Zuid-Limburg is een erg toeristisch gebied, maar er zijn ook bekende evenementen zoals de Amstel Goldrace en Pinkpop. Er zijn veel wielerkoersen en in Maastricht worden veel activiteiten georganiseerd. Daarnaast is het natuurlijk een prachtig gebied voor wielrenners, wandelaars en vakantiegangers. Dus die zorgen voor voldoende aanbod.’
Het hotel wordt gerund door boeddhistische vrijwilligers van wie een fluctuerend aantal de noodzakelijke werkzaamheden verrichten en die ook in het hotel wonen. ‘Ze zien hun werkzaamheden als een boeddhistische beoefening, het dienstbaar zijn aan anderen. Het geld dat met het hotel verdiend wordt is voor het internationaal tempelfonds van de NKT, gericht op het bouwen van traditionele boeddhistische tempels, zoals in Noord-Engeland, Brazilië, New York en in aanbouw in Portugal.’
Gasten die dat niet willen merken niets van het boeddhistisch karakter van de hoteleigenaar. Soms doen gasten vrijwillig mee met meditatie of een puja. Net als in het hotel in Loenen zijn kamers en gangen van het hotel neutraal ingericht en het ontbijt is vegetarisch. ’Daar krijgen we zelden klachten over. Alcohol wordt hier niet geschonken, maar het staat de gasten natuurlijk vrij dat buiten de deur wel te gebruiken. Het is hard maar ook leuk werken, we zien zoveel verschillende mensen en staan daardoor midden in de samenleving. We hebben een goed contact met de lokale bevolking en zijn al helemaal ingeburgerd’, zegt Namkhyen.
Hoteleigenaren klagen steen en been over door gasten gepleegde diefstallen. Worden er ook zeepjes en handdoeken gepikt in Hotel Kadampa? ‘Ik zou je geen voorbeeld kunnen geven, heb er eigenlijk nooit over nagedacht,’zegt de leraar. De vraag verrast hem.
