De Bataafse Republiek van 1795 maakte een eind aan de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën. De Nederlandse geschiedschrijving heeft de nieuwe republiek altijd als gebagatelliseerd en zag het als een Franse vazalstaat. Na 1980 groeide de aandacht. In Door gelijkheid gegrepen. Democratie, burgerschap en staat in Nederland 1795-1801 onderzoekt historicus Mart Rutjes uitgebreid de Bataafse opvattingen en discussies over de nieuwe politieke orde, waardoor zicht op hun idealen ontstaat. Dit artikel gaat met reuzenstappen door dit belangrijke boek over het ontstaan van onze democratische rechtsstaat.
Achtergronden
Ardan – Ik snap niet…
…
Velthoven en Borst in De Werkplaats
Beeldend kunstenaar Myriam Borst heeft al een tijdje geleden onderdak gevonden in De Werkplaats (het Atelier) van het Boeddhistisch Dagblad. Zij is bevriend met singer-songwriter Frank van Velthoven, die zich ook door het boeddhisme laat inspireren.
Sodis – de virtuele denkster 558
…
Uitgeverij Samsara zoekt productiecoördinator
Als productiecoördinator ben je de spil in de uitgeverij. Je coördineert en begeleidt het gehele proces van manuscript tot fysiek boek, en stuurt hierin redacteuren, correctoren, vertalers, vormgevers en drukkers aan. Dit doe je voor meerdere boeken tegelijkertijd, dus stressbestendigheid en goed overzicht kunnen bewaren zijn noodzakelijke eigenschappen.
Palestijns journalist Mariam Barghouti: ‘We willen niet één staat of twee staten, we willen de Levant terug’
Mariam Barghouti: ‘Het meest opvallende is de intensiteit van alles wat er gebeurt. Ik denk niet dat mensen beseffen hoezeer de Israëli’s zich gesterkt voelen. Niet alleen het leger, de milities, maar Israël als geheel, als samenleving. Het is zó gewelddadig op de Westelijke Jordaanoever – het is een weerspiegeling van Gaza vóór de genocide. Het is een openluchtgevangenis en een laboratorium om hun wapens op ons te testen.’
De oorlogsmisdaden van Hamas
Er is iets vreemds aan de hand met het donderdag verschenen rapport van Amnesty International. De mensenrechtenbeweging documenteert hierin de oorlogsmisdaden en de misdaden tegen de menselijkheid die Palestijnse gewapende groeperingen, waaronder Hamas, hebben gepleegd tijdens de aanval op Israël op 7 oktober 2023 en tijdens de hierop volgende Gaza-oorlog. Vreemd is de ingetogen toon waarop de boodschap nu wordt verkondigd.
‘Probleemmensen schieten wolf Bram dood’
Uit DNA-onderzoek is gebleken dat de onlangs gedode wolf Bram is. Deze wolf is omdat probleemmensen onwenselijk gedrag hebben veroorzaakt gedood [1]. Animal Rebellion (AR) en Extinction Rebellion Utrechtse Heuvelrug en Woudenberg (XRUHW) betreuren deze harteloze daad maar hopen dat de bloedlust nu gestild is en de overige wolven in de roedel rustig verder kunnen leven. Om deze eis kracht bij te zetten zullen AR en XRUHW woensdag 17 december vanaf 9:00 uur actievoeren bij het provinciehuis van Utrecht.
China arresteert Tibetaanse onderwijzer Dorje Tenzin en sluit zijn school
De laatste klap in de campagne om de Tibetaanse religie en identiteit uit te wissen, sluit een van de weinige onafhankelijke Tibetaanse taalscholen in Golog. Tekst Bitter Winter.
Arjan – Geef deze keer voor Kerst een universum
Het was moeilijk om een geschikte beenmergdonor te vinden, haar familie matchte niet. Uiteindelijk werd een donor gevonden in Duitsland.
Nederlandse vredesbeweging: ‘Pas op voor grote oorlog met Rusland!’
Er bestaat een groot gevaar dat Europese regeringen waaronder Nederland, de NAVO meesleuren in een onbeheersbare escalatie met Rusland. Door vast te houden aan NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne, werpen zij een blokkade op voor Rusland om mee te doen aan het vredesakkoord waar iedereen naar snakt.
Foodwatch – Verbod op termen als ‘vegaworst’ in strijd met EU-recht
Een verbod op termen als ‘worst’, schnitzel’ of ‘burger’ voor plantaardige voedselproducten, waar het Europees Parlement in oktober mee instemde, is in strijd met het Europees recht. Dat is de conclusie van een juridisch advies dat in opdracht van voedselwaakhond Foodwatch is opgesteld. Deze week staat dit onderwerp in Brussel opnieuw op de agenda. Foodwatch wil dat de Europese Unie haar eigen wetten serieus neemt. De consumentenrechtenorganisatie eist van de EU om de plannen te staken en niet te vallen voor de schijnargumenten van de agro-industrie.
Elementen feuilleton deel 8 – Materie bestaat als een waarneming
Zowel mensen als dieren en zelfs engelen hebben te doen met de materie. Het kan de materie van hun lichaam zijn. Of de materie waar ze dankbaar gebruik van maken zoals nesten en huizen. Het woord materie heeft een interessante etymologie.
Arjan – Geen liefde is ook niet alles
Flower power, de seventies, liefde. In het boeddhisme is het woord liefde inwisselbaar met het woord respect. Liefde voor jezelf is zelfrespect. Liefde gunt iemand zelfvertrouwen.
Een week vol belangrijke juridische acties: HRF richt zich op oorlogsmisdadigers van Spanje tot Canada
In de afgelopen 14 dagen heeft de Hind Rajab Foundation (HRF) verschillende belangrijke juridische acties ondernomen in Europa en Noord-Amerika, waarmee de wereldwijde druk om Israëlische daders ter verantwoording te roepen is versterkt.
Kersverse Nederlandse bhikkhu Ariyadhamma (Arjan Schrier) reist door Thailand en Birma (6)
Verder naar Fish cave en de vallei van Wat Pa Tam Wua.
‘Wat je niet weet is het enige dat je weet’
Sinds mensenheugenis is de eindejaarperiode een tijd van bezinning. De zon is op haar diepste punt gekomen. Bij de volgende equinox[1], bij de midwinter zonnewende begint ze weer in de richting van de evenaar te klimmen. De komende drie weken zitten we in de donkerste tijd van het jaar en we verlangen naar het moment dat de zon weer iedere dag iets langer onze dagen gaat verlichten. Van oudsher werden rond de equinox in alle culturen van Noord Europa lichtfeesten gevierd. Die lichtfeesten markeerden het verlangen naar een nieuwe lente en het nieuwe licht. Het kerstfeest is ook een feest van het licht; de datum correspondeert met de datum van de zonnewende op de antieke Romeinse kalender. De kerstboom is feitelijk een erfenis uit die tijd. Hij groeide uit tot het symbool van het kerstfeest, een overblijfsel uit de voorchristelijke tijd. In onze tijd is de kerststal uit de meeste huizen verdwenen, maar er zijn steeds grotere kerstbomen voor in de plaats gekomen. Tekst Elsbeth Wolf.
Avond van de Dood: eerlijke verhalen en open gesprekken
Op vrijdag 12 december organiseren het Humanistisch Verbond en Pakhuis de Zwijger voor de tweede keer de Avond van de Dood. Een avond met verhalen, muziek, theater en gesprekken over iets dat ons allemaal raakt, maar dat we vaak uit de weg gaan.
RCC: Albert Heijn misleidt consument met ‘duurzame’ zuivelclaims
Albert Heijn misleidt consumenten met greenwashing op zijn zuivelverpakkingen. Dat oordeelt de Reclame Code Commissie (RCC) na een klacht van Wakker Dier. Die krijgt hiermee voor de derde keer dit jaar gelijk in een zaak over misleidende zuivelverpakkingen. Leonie Vestering van Wakker Dier: “Je kunt een melkpak versieren met bedreigde vogels, maar daarmee poets je de natuurschade niet weg.”
Extinction Rebellion en PILP: klacht tegen politie vanwege onrechtmatig cameratoezicht tijdens Rode Lijn
Deze week heeft een demonstrant van Extinction Rebellion die tijdens de Rode Lijn-demonstratie van 5 oktober 2025 werd gefilmd een klacht tegen de politie ingediend voor het onrechtmatig filmen van vreedzame demonstranten. De indiener vreest dat de beelden in politiedatabanken worden opgeslagen. Ook is hij bang geregistreerd te worden als ‘risicopersoon’, zonder dat daar volgens hem enige grond voor is.
Gerechtshof – hulp bij zelfdoding blijft verboden
De NVVE heeft met teleurstelling kennisgenomen van de uitspraak van het gerechtshof Den Haag in het hoger beroep dat de Coöperatie Laatste Wil (CLW) en 29 individuele mede-eisers hadden aangespannen tegen de staat. Het hof volgt in zijn uitspraak het oordeel van de rechtbank in 2022: hulp bieden bij zelfdoding blijft verboden. Het is aan de wetgever daar verandering in aan te brengen. De NVVE roept de politiek op daar werk van te maken.
Toevlucht
‘Buddham saranam gacchami’, ik neem mijn toevlucht tot de Boeddha. Zo klinkt het in zowat alle boeddhistische tradities in de wereld, in verschillende talen en met verschillende interpretaties. In het theravada verwijst de Boeddha in deze formule naar de historische figuur. In het mahayana staat het vaak voor onze ontwaakte natuur. Er wordt niet alleen tot de Boeddha toevlucht genomen maar ook tot de Dharma en de Sangha, de leer en de gemeenschap. Samen zijn het de drie juwelen (triratna).
Eric Leenderts nieuwe voorzitter BUN
De Nederlandse boeddhistische gemeenschap heeft een nieuw boegbeeld. Op zaterdag 29 november 2025 is op de algemene ledenvergadering van de Boeddhistische Unie Nederland (BUN) in de Vietnamese Van Hanh Pagode in Almere Eric Leenderts met unanimiteit gekozen tot nieuwe voorzitter. Uit handen van de aftredend voorzitter Michael Ritman, die als voorzitter zijn statutaire maximum van twaalf jaar had bereikt, ontving hij de bijbehorende ceremoniële klankschaal.
Guy – dhammazaadjes – Dukkha omvat de volledige kaleidoscoop
Dukkha omvat de volledige kaleidoscoop van pijn en verdriet. Het is die totale mentale en lichamelijke onvrede die we als mens ervaren tijdens ons hele leven. Het is die onvrede die ons steeds weer in alle richtingen duwt om steeds opnieuw te ‘worden’ zonder ook maar enige voldoening te vinden. Bhavaraga.
