Wie ben ik: de fundamentele vraag naar zelfinzicht én inzicht in het bestaan.
Een vraag waar we doorgaans niet bij stilstaan maar die anderen ons mogelijks wel stellen. Boddhidharma, de mythische grondlegger van zen die vanuit India China bereikte en bij de keizer werd uitgenodigd, antwoordde op de vraag ‘Wie ben je?’ met het antwoord: ‘Ik weet het niet’.
Een zeer wijze man die verondersteld wordt zichzelf door en door te kennen beweert niet te weten wie hijzelf is. Meer recent worstelde Stephen Jourdain als 15-16 jarige met de plots opduikende vraag: ‘Wat is het ego’. Na twee dagen worstelen werd zijn identiteit verpletterd en kreeg hij een allesomvattend inzicht, wat uiteindelijk resulteerde in een prachtig boekje getiteld ‘Zomaar verlicht’, dat ik overigens iedereen van harte kan aanbevelen.
De zoektocht naar jezelf is een fundamentele variant van de vraag naar de zin van het bestaan. De antwoorden op deze vraag van wie we zijn, zijn door opvoeding opgebouwde constructies die onze ware kijk op het bestaan en op onszelf vertroebelen.
Waar zelfinzicht is inzicht zonder tussenkomst of interferentie van wie of wat dan ook. Het is een doorgronden dankzij en door jezelf tot op het bot van wie je werkelijk bent, zonder daarbij labels te gebruiken die je op jezelf plakt. Hoe kom je tot inzicht in je ware zelf ?
Op vrijdag 27 januari is boeddhistisch zenleraar Rogel Dias te gast in het boeddhistisch centrum Ehipassiko in het Vlaamse Deurne. Op deze avond wordt een methode bekeken, wars van indoctrinatie, leerstellingen, theorieën, religies en bemoeienis van ‘meesters’. Door twee dagen lang te spreken in een vrij strakke structuur met faciliterende regels, door onverdroten jezelf uitdiepen, kom je tot de diepste realisatie: het antwoord op de vraag: wie ben ik?, zegt Rogel Dias.
Dias: ‘Lijdend aan tuberculose heb ik als ontheemde 4-6 jarige Zwitserland maar vooral de natuur in al haar pracht mogen ontdekken. Dit heeft een onuitwisbare stempel op mijn wezen gedrukt. Ook de jaren zestig en beginjaren zeventig met hun horizontloze mogelijkheden hebben me diep beïnvloed met een paar spontane en onvermoede (religieuze) ervaringen die me bijna toevalligerwijze op het spirituele pad hebben geplaatst. Maar wat heet toeval?
De diepte van die ervaringen heb ik vergeefs gezocht in de psychologische wetenschappen en therapeutische scholingen. Het is toevalligerwijze bij het lezen van een boek over zen dat mijn vorige existentiële ervaringen zwart op wit uit het papier tevoorschijn sprongen. De keuze om die richting verder te bewandelen viel dan als een herfstblad bijna vanzelfsprekend.
Ik beoefen reeds drie decennia lang de zen-weg en heb me ook afgekeerd van de Japanse zen-wegen zoals die in het Westen worden voorgeschoteld, vooral wanneer men uiteindelijk meer oog heeft voor de rituelen dan voor het hart van de weg.
Ik voel me het meest verwant met de oude Ch’an-traditie met haar voorliefde voor de natuur én het ongedwongen spontane reageren (wu-wei of niet-handelen). Voor mij staat de ervaring uit eerste hand centraal en daarom keer ik me af van alle wetenschap of ervaringen uit tweede hand (boeken, getuigenissen, geruchten, beweringen, …) en neem de fundamentele houding aan van onderzoekend niet-weten.
Het lijden in deze wereld is en blijft voor mij een mysterie en vormt de drijvende kracht die me dwingt om deze moeilijke zen-weg te blijven bewandelen. Waar het zen-zitten aanvankelijk op mezelf gericht was, merk ik dat er onmerkbaar een ommekeer is ontstaan waarbij nu de andere het centrum uitmaakt. Ik voel me ook ontzettend gelukkig dat ik dit dagdagelijks in mijn professionele werk tot uitdrukking kan en mag brengen.
Op mijn zen-ch’an-pad heb ik bij diverse mensen gemediteerd zoals bij: Ennomyia Lassalle, Jeroen Witkam, Hozumi Gensho Roshi, Pierre de Béthune, Fausto Guareschi, Roland Rech, Genpo Sensei en Jef Boeckmans. Zelf volg ik nu al ongeveer vijfentwintig jaar Ton Lathouwers binnen de Maha Karuna Ch’an kring. Van Ton kreeg ik de Boeddhistische naam ‘Licht van Geduld’. In het Chinees klinkt het als ‘Zhen Zhu Guang’. In mei 2015 verkreeg ik de officiële autorisatie van Ton Lathouwers als leraar Chinese Rinzai Chan.
