De boeddhistische omroep (BOS) onderzoekt de mogelijkheid om na 2015, als de kleine zelfstandige levensbeschouwelijke omroepen verdwijnen, verder te gaan als productiehuis.. De BOS wordt dan een onafhankelijke producent die programma’s levert aan omroepen. Bij het maken van programma’s wordt volgens Laetitia Schoofs, directeur van de boeddhistische omroep, het streven om niet alleen programma’s voor boeddhisten te presenteren, maar aan te sluiten bij wat er leeft in de samenleving. Het boeddhistisch perspectief wordt volgens haar meer het streven.
Schoofs: ‘De politiek heeft besloten dat de kleine levensbeschouwelijke omroepen worden opgeheven. Maar dat betekent niet per se dat de BOS-programma’s gaan verdwijnen. De regering heeft twaalf miljoen euro gereserveerd voor het maken van levensbeschouwelijke programma’s.’
Vorige week werd er iets meer duidelijk over het waarborgen van de levensbeschouwelijke identiteit in omroepland. De staatssecretaris van OCW had de Raad voor Cultuur advies gevraagd over de toekomst van het publieke mediabestel. De onderzoeksopdracht had onder meer betrekking op het onderscheidende karakter van de programmering, het aanjagen van innovatie en creatieve competitie, over culturele en levensbeschouwelijke programmering, de positie op nieuwe media en mobiele diensten, de rol en organisatie van de Nederlandse Publieke Omroep (NPO), en over de mogelijkheden om nieuwe geluiden aan bod te laten komen.
De Cultuurraad bracht vorige week een advies uit, waarin onder meer:
‘ De band met de achterban verdient speciale aandacht. Een aparte NTR-programmaraad of kamer waar de achterbannen van de wereldgodsdiensten/ stromingen zijn vertegenwoordigd is wenselijk om de relatie met de groepen in Nederland vorm te geven en om kennis en expertise over de vier wereldgodsdiensten/stromingen samen te brengen. Verder adviseert de commissie dat de programma’s worden gemaakt door redacteuren die affiniteit met de wereldgodsdiensten hebben en ook de verschillende stromingen daarbinnen vertegenwoordigen.”
Culturele en levensbeschouwelijke programmering is volgens de Raad bij uitstek publiek en verdient extra waarborgen en een breed publiek bereik. Omdat vanaf 1 januari 2016 de zogenoemde 2.42 – omroepen ophouden te bestaan, zou in de toekomst bij de publieke omroep het gedachtegoed van de wereldgodsdiensten anders gewaarborgd moeten worden. De samenwerking tussen EO en IKON, KRO/NCRV en RKK, VPRO en eventueel Human neemt een deel van dat gedachtegoed voor zijn rekening. De programmering over andere wereldgodsdiensten en/ of levensbeschouwelijke stromingen zoals Islam, Hindoeïsme, boeddhisme en Jodendom past bij de taakopdracht van de NTR. De NTR krijgt ook de opdracht witte vlekken op het gebied van culturele programmering in te vullen, stelt de Cultuurraad.
In de toekomst zou het volgens de Raad logisch zijn vooral het gedachtegoed van de wereldgodsdiensten specifiek bij de publieke omroep te waarborgen. De christelijke stroming (NCRV/KRO en EO) en de humanistische stroming (via de VPRO) zijn straks ruim vertegenwoordigd in het publieke bestel. In het nieuwe omroeppalet is voor de achterban van de wereldgodsdiensten/ levensbeschouwelijke stromingen Islam, Hindoeïsme, boeddhisme en Jodendom niet vanzelfsprekend een plaats. Om een evenwichtig beeld te creëren, zullen er ook over en vanuit deze stromingen door de publieke omroep programma’s moeten worden aangeboden.
Nu heeft de NTR volgens artikel 2.35 van de Mediawet tot taak: Media-aanbod voor de landelijke publieke mediadienst te verzorgen dat voorziet in de bevrediging van in de samenleving levende maatschappelijke, culturele, godsdienstige of geestelijke behoeften, zodanig dat media-aanbod samen met het media-aanbod van de andere landelijke publieke media-instellingen een evenwichtig beeld oplevert van de maatschappelijke, culturele, godsdienstige en geestelijke verscheidenheid in Nederland. Na de opheffing van de 2.42 omroepen past het goed bij de taakopdracht van de NTR om programma’s te maken die het gedachtegoed van deze stromingen weerspiegelen, omdat zij als maatschappelijke doelgroepen elders niet of onvoldoende tot hun recht komen. De NTR is de omroep die op dit moment affiniteit met de wereldgodsdiensten heeft, omdat hij de afgelopen jaren de programma’s gemaakt heeft voor de islamitische gemeenschap en door zijn nauwe banden met de MO, OHM en de JO.’
Schoofs over de toekomst van de BOS en een poging om net als Human een ledenwerfactie te starten om als zelfstandige omroep de komende vijf jaar verder te kunnen gaan. ‘We hadden dat dolgraag willen doen, maar daar hebben we het geld en de mankracht niet voor. Wel zijn er andere mogelijkheden die we onderzoeken: doorgaan als redactie bij de NTR,, of als productiehuis bij de VPRO. De VPRO heeft een lichte voorkeur, want daar passen we ideologisch beter bij. Bovendien komt het profiel van de VPRO-leden erg overeen met onze eigen achterban.
Als productiehuis worden we een onafhankelijke producent, die programma’s levert aan omroepen. Die kant lijkt het sowieso op te gaan, want de Raad voor Cultuur maakte een beweging naar een BBC model waarbij de zelfstandige omroepen marginaal worden na 2021. En dat is denk ik onontkoombaar. Je kan wel leden gaan erven en de komende vijf jaar in het publieke bestel blijven, maar die andere ontwikkeling komt er aan. Financiering blijft moeilijk. Daarom zijn we ook de wervingscampagne gestart. Dat geld stelt ons in staat om de komende bezuinigingen te compenseren, activiteiten te blijven organiseren en ook in de toekomst boeddhistische programma’s en content te maken en te verspreiden maar de onzekerheden blijven. De omroepen zitten allemaal te vissen. Hoe die twaalf miljoeneuro verdeeld wordt en wat we daar mee mogen.’
De BOS is (naast de uitzendingen in Frankrijk door France 1) de enige boeddhistische omroep in het Westen. Welke mogelijkheden zijn er om in internationaal verband te blijven uitzenden?
Schoofs: ‘We praten nu met de Europese Boeddhistische Unie (EBU), de Amerikaanse organisatie Tricycle en de andere partijen, tot China aan toe. We moeten de culturele dialoog op gang helpen en een internationale BOS zou daar juist iets aan toe kunnen voegen.’ Hoe boeddhistisch blijft de BOS dan nog?
Schoofs: ‘Mensen willen van de hokjescultuur af, je moet ze niet alleen programma’s voor boeddhisten presenteren. De programma’s moeten aansluiten bij wat er leeft in de samenleving en relevant zijn. Het boeddhistisch perspectief wordt meer het streven. Die kant gaan we meer uit. Het gevaar van boeddhisme light ligt op de loer, maar je moet de boel ook durven openbreken, en over de muur heen kijken. De budgetten gaan allemaal naar beneden. En om daarop te anticiperen zijn we de campagne ‘Verrijk je Karma’ gestart. Investeren in boeddhisme is nu juist de noodzaak.’
