Waarom mediteer je? Iedereen zal deze vraag waarschijnlijk anders beantwoorden. Wellicht geef je vandaag ook een ander antwoord dan morgen, als die vraag opnieuw aan je wordt gesteld. Misschien mediteer jij voor rust, inzicht, antwoorden op persoonlijke of existentiële vragen, vaardig leren omgaan met stress, vriendelijkheid naar jezelf en naar anderen. De meeste beoefenaars zullen hun meditatie niet los zien van het dagelijks leven. Hóe kunnen we de oefening in mindfulness, wijsheid en compassie integreren in het leven dat op ons wacht als we van het kussen komen? Wat betekent boeddhisme voor het leven in ons gezin, op ons werk, als leraar voor een volle schoolklas, als manager van een team, als mantelzorger, of tijdens een familiefeest?
Het toepassen van meditatie in de wereld om ons heen wordt ‘geëngageerd boeddhisme’ genoemd. Vanuit compassie willen bijdragen aan het verminderen van het lijden in de wereld. Ons niet afwenden of terugtrekken in ons eigen domein, maar betrokken zijn bij het welzijn van alle levende wezens.
Daarmee volgen we – op onze eigen bescheiden wijze – het voetspoor van de Boeddha: na zijn ontwaken trok hij de resterende veertig jaar van zijn leven rond om zijn inzichten aan anderen te onderwijzen. Alle boeddhistische tradities en meditatiestromingen benadrukken het belang van integratie van de beoefening in het dagelijks leven.
Het belletje aan het einde van de meditatie is dus eigenlijk niet het einde van de meditatie, maar het begin van ons pad in het dagelijks leven. In de woorden van de Dalai Lama: ‘Ik ben stellig van mening dat zij die mediteren ook de maatschappij moeten dienen. Te vaak maken we het zogenaamde geluk van alle voelende wezens tot object van onze gebeden en meditaties, maar als we opstaan van ons meditatiekussen vergeten we praktische hulp te geven aan onze buren en anderen in nood. Als we willen dat onze altruïstische wens vervuld wordt, kunnen we geen onderscheid maken tussen spiritualiteit en het leven in de maatschappij. Zonder de steun van onze medemens zouden we niet eens kunnen praktiseren en zonder onze zorg voor hun welzijn heeft onze beoefening weinig betekenis.’
Zo bezien is onze oefening op het kussen een betekenisvolle bijdrage aan de wereld om ons heen, maar: alleen als we er in slagen deze mee te nemen, de wereld in.
Hoe doen we dat? Welke kwaliteiten kunnen we hiervoor ontwikkelen in onze meditatie? Zijn er valkuilen? Welke voorbeelden van geëngageerde boeddhisten kunnen ons inspireren?
Deze maand verkent 30NOW dit thema en zijn deze vragen hierbij een leidraad. Begeleiders zullen tijdens of na de meditatie een accent leggen op het thema. Er is gelegenheid om te reageren, vragen te stellen en ervaringen te delen. De lezingen tijdens deze maand op de zondagavonden gaan ook over dit thema, en er zijn interviews met inspirerende mensen.
