Ga niet waar misschien een pad is.
Ga daarentegen waar geen pad is
en laat een spoor achter.Walt Whitman
Beeldend kunstenaar Hanny Sprangers studeerde in 1983 af aan de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in ’s-Hertogenbosch, richting vrij schilderen. Daarna reisde zij in Kreta en Zuid-Amerika. Geïnspireerd door deze reizen maakte en exposeerde zij schilderijen en collages.
In 1989 haalde zij haar diploma als creatief therapeute beeldend aan de Kopse Hof te Nijmegen, waarna zij ging werken in de gezondheidszorg en in het speciaal onderwijs. In 2007 studeerde Hanny Sprangers als 1e graads docente beeldende kunst en vormgeving cum laude af aan Fontys Academie voor Beeldende Vorming en werkte daarna als docente culturele kunstzinnige vorming in het VMBO-onderwijs.
Kunst in de zorg heeft de interesse van Schalken en zij schoolde zich onlangs bij met een training mindfulness en een post HBO-cursus mindfulness en beeldende therapie. Zij geeft cursussen ‘Zen Zien tekenen/schilderen’ , ‘Gedichten Schilderen’, ‘ Vrij Schilderen’. voor ‘De Stijl’ en ‘Trefpunt Oost, het creatief atelier van de Reinier van Arkelgroep voor mensen met een psychische beperking.
Meditatieve Kunst
Hanny Sprangers: ‘Ruim twintig jaar heb ik kennis genomen en de praktijk beoefend van het Tibetaans boeddhisme, Zen, Advaita Vedanta en mindfulness, deze invloed is te zien in mijn meditatief en figuratief werk.
In het boeddhistisch centrum Maitreya in Emst heb ik de zomercursus ‘Lam Rim’ gevolgd onder leiding van de Tibetaanse geshe Sonam Gyaltsen, daar heb ik kennis genomen van de boeddhistische Leer. Ook heb ik een cursus thangka tekenen gevolgd bij de befaamde Andy Weber. Vanuit deze inspiratie is dit werkstuk ontstaan. De Arhat – volgelingen van Boeddha die in hun menselijk bestaan de staat van verlichting hebben bereikt. Door een lange weg van meditatie en goed handelen hebben zij elk verlangen, elke passie overwonnen, en de totale onthechting en perfectie bereikt. Daardoor zijn ze onsterfelijk geworden. Ze zijn ontsnapt aan de eeuwige kringloop van geboren worden en sterven en verkeren in het nirvana, de gelukzalige toestand van volkomen zielenrust.
In het midden in het hart van de Arhat, bevindt zich een foto van de kosmos. Het hart wordt doorboord door vier boomstammen die een kruis vormen. Dit staat voor het lijden van de mens. Door het lijden van de mens wordt hij/zij gedwongen tot meditatie, het naar binnen gaan in het grote niets, de kosmos. Alleen dan kan verlichting bereikt worden, het oplossen in het grote niets.’
Het werkstuk is genaaid op een stoffen ondergrond en op een persoonlijke wijze ingelijst, zo krijgt dit werkstuk de uitstraling van een authentieke Tibetaanse thangka. Een thangka, is een geschilderd of geborduurd Tibetaans boeddhistische bannier, die oorspronkelijk in een klooster of boven een familiealtaar werd gehangen en tijdens ceremoniële processies werd gedragen door monniken en opgerold kon worden om mee te nemen op reizen en als onderwijsmateriaal diende.
In 2010 ben ik mij gaan verdiepen in model en portrettekenen. Hieruit is een geheel nieuwe stijl ontstaan.
Ik maak foto’s van mijn dochters en bewerk deze foto’s met photoshop. Vervolgens druk ik deze foto’s af op zeer dun rijstepapier en plak ze op canvas of linnen. Dan komen er verschillende lagen zijdevloeipapier overheen en soms verwerk ik er ook stukken textiel in die gebruikt of gedragen zijn door mijzelf, mijn moeder of grootmoeder. Zo verweef ik mijn werk met draden die de vrouwelijke lijn van het verleden met het heden verbinden.
Ik vind het belangrijk om mijn schilderijen intens te bewerken met diverse technieken. Ik tast de oppervlakte van het doek af, ik schuur het, ik breng nieuwe patronen aan, beplak het met zijdevloei, textiel, rol er verflagen op en ik schuur het daarna weer af. Dit proces wordt vele malen herhaald, net zolang totdat er een vrouwelijke verschijning opdoemt uit de diverse tussenlagen, een verschijning die mij raakt, die mij haar geschiedenis vertelt. Zo is de serie ‘Moderne Madonna’s’ tot stand gekomen.’
Hanny Sprangers noemt dat een fysiek en mentaal diepgaand proces, zij werkt veelal in stilte, maanden achtereen aan één schilderij.
Sprangers: ‘Tijdens het werk merk ik steeds meer op, dat het schilderen steeds meer een aandachtig luisteren wordt, en dat mijn houding open en ontvankelijk is, bereid om grote risico’s te nemen, bereid om te falen, en fouten te maken, bereid om het proces volkomen te laten mislukken, pas dan ontstaan er openingen, nieuwe paden die verkend kunnen worden, nieuwe ontdekkingen in vorm, kleur en beweging. Vol bewondering kijk ik toe. Het is een authentiek proces, het voelt ook als steeds weer opnieuw beginnen. Verstilling roept het werk op, contemplatie, steeds weer daal ik af naar mijn innerlijke bron.’
Sumi-e
In 2013 volgde de beeldend kunstenaar een aantal workshops Sumi-e bij verschillende leraren en beoefent sindsdien model, bamboe, kalligrafie en de Enso. Sumi-e betekent letterlijk ‘zwarte inktschildering’ het is een oude oosterse kunstvorm waarbij met weinig penseelstreken zoveel mogelijk wordt uitgedrukt. Deze kunst komt oorspronkelijk uit China en werd halverwege de dertiende eeuw door zenmeesters naar Japan gebracht.
Sprangers: ‘Het is een meditatieve vorm van schilderen, het vergt eerst veel oefening en dan een volkomen loslaten.’
Momenteel is Hanny bezig met de serie ‘Penelope’ de vrouw van Odysseus uit de Griekse mythologie. Hierin beeldt zij Penelope uit, die wacht op de terugkeer van Odysseus, in gepeins verzonken, bezig aan haar weefgetouw, aan het borduren.
De kunstenaar: ‘Tijdens het werkproces komen teksten in mij naar boven, die ik bewerk tot gedichten. In het drieluik ‘Madonna negra, schaduwkind’, ben ik bladpatronen aan het borduren, om de scheppende en de ontvangende kwaliteiten van de vrouw te benadrukken door middel van het maken van duizenden steekjes met naald en draad, als eerbetoon aan het geduld, de levenswijsheid en de aangeboren creativiteit van vrouwen. Ook is het borduren in mijn werk een blijk van dank aan alle mooie oude handwerktechnieken, die onze voorouders ons hebben nagelaten, en die mij inspireren tot creatief hergebruik. Mijn laatste werkstuk is ‘De Borduurster’ het vierde werkstuk uit de serie ‘Penelope’. Op dit moment ben ik bezig aan het vijfde werkstuk uit de serie ‘Penelope’ het wordt een groot drieluik.’
Deze tekst verscheen eerder, in september 2014, in het BD.
Meer over het werk van Hanny Sprangers op hannysprangers.nl
