Het Kerstkind in ons

Het Kerstfeest wordt op een zeer uiteenlopende manier gevierd waarbij de Kerstkind nog altijd een centrale rol inneemt. Kerstmis is een feest. Dat is een rijkdom maar tegelijk ook een verarming van de Kerstboodschap.

Ik heb me afgevraagd hoe ik het zou ervaren, als ik te weten kom dat ik niet welkom ben en dat er geen plaats voor mij is. Dat is de boodschap en tevens de kracht van het Kerstverhaal: er is geen plaats voor het kind, maar toch wordt het door heel de natuur met vreugde wordt ontvangen.

Het sociale aspect van het Kerstverhaal is jammer genoeg een menselijk drama, dat zich herhaaldelijk afspeelt in de meest uiteenlopende vormen. Ik heb in mijn leven herhaaldelijk machteloos moeten toezien dat er een kind op komst was waar men eigenlijk geen raad mee wist. Het drama van het ongewilde moederschap. De gevoelens van de moeder zijn verschrikkelijk, maar van het kind zijn ze vaak nog veel erger.

Ik zag een film over de ervaring van een ongewenst kind. Het jongetje hoorde toevallig bij een hevige ruzie tussen zijn ouders dat: “als het condoom niet gescheurd was, hij anders nooit geboren was”. Hij besefte dat hij niet gewenst was en daarmee stortte zijn wereld in.

Zijn kinderdroom werd zinloos. In zijn wanhoop liep hij weg van huis, sliep onderweg op straat en sloot zich aan bij een groep jeugdcriminelen. Het werd van kwaad tot erger en de politie pakte hem op. Hij wist te ontvluchten en was lange tijd zijn vervolgers te ontkomen.

Uiteindelijk kwam de politie hem met honden op het spoor. In de klopjacht die volgde kwam hij uiteindelijk voor een diep ravijn te staan. Wat moest hij doen, zich te pletter laten vallen of zich door de honden laten grijpen? Op dat moment stopt de film met een open antwoord. De jongeman, eigenlijk nog een kind, stond voor een keuze die hij niet kon maken.

De film maakte diepe indruk op mij omdat ik herhaaldelijk de uitzichtloosheid van dergelijke kinderen heb meegemaakt. Het zijn vaak onbegrijpelijke verhalen die ik in mijn leven heb leren kennen. Het zijn verhalen die, hoewel duidelijk herkenbaar, moeilijk in woorden te vatten zijn.

Uit eigen ervaring weet ik dat er kinderen zijn die dit levensdilemma ervaren zonder dat ze het in woorden kunnen uitdrukken. Het hoge aantal zelfdodingen van kinderen spreekt duidelijke taal. Kinderen zijn op zoek naar liefde maar krijgen die niet omdat ze ongewenst zijn, omdat de ouders in een vechtscheiding zijn verwikkeld, omdat ze vluchteling zijn.

Het Kerstgebeuren is ook een reflectie op de kinderen in nood waar iedereen aandacht aan kan besteden. Kerstmis is eveneens een mooie tijd om iets te doen voor deze kinderen die geen Kerstfeest kunnen vieren.

Deze kinderen in nood kunnen ook overleven en oud worden met gevoelens van diepe eenzaamheid. Die zinloosheid van de jeugd kan ook een lijdensweg op latere leeftijd worden als de pijn van oude herinneringen weer tot leven komt. Dat zijn de eenzame ouderen die met de Kerstdagen onze aandacht vragen.

Van een mooie Kerstviering is sprake als die ook openstaat voor de ongewenste kinderen. Voor hen die hun kind-zijn hebben verloren is het pijnlijk om te zien hoe anderen hun Kerstvreugde vieren. Aandacht voor die groep mensen kan hun kind-zijn weer tot leven brengen. De Kerstboodschap kenmerkt zich door aandacht voor het Kind in ons.