In de jaren ´70 en ´80 praatte iedereen over de Franse filosoof Michel Foucault. Hij muntte het begrip disciplinemaatschappij. Een samenleving waarin de mens constant gedisciplineerd wordt – het begint op school en het eindigt in de gevangenis. Daarom vond Foucault dat de macht in bedwang moet worden gehouden. Door verzet.
Michel Foucault
Peter – Dertien jaar mededogen in Venray
Terecht zag Michel Foucault dat de omgang met zogenaamde gestoorden of krankzinnigheid tijd- en modegebonden is. Het Middeleeuwse Dolhuys waar de kleinburger op zondag tegen betaling vastgeketende mensen mocht uitlachen en sarren lijkt passé. De realiteit is anders.
Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur
Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?
Boekbespreking – Homo emoticus, hoe emoties de wereld hebben gevormd
Firth-Godbehere wijdt ook aandacht aan het verschil in schuld- en schaamtecultuur. In de eerste soort samenleving is men bang voor straf om iets verkeerd te doen. Een belangrijk uitgangspunt is dat iedereen zelf verantwoordelijk is voor zijn daden. Het begrip ‘karma’ en het zondebegrip sluiten daar naadloos op aan. In een schaamtecultuur is men bang voor het oordeel van de ander of de samenleving als geheel.
Middenmatigheid, cultivering van emoties in Chinese filosofie en kunst
Toen de filosoof Socrates in de rechtszaal werd gevraagd om verantwoording af te leggen voor zijn hinderlijk gedrag in de straten van Athene, antwoordde hij onder meer dat de meeste mensen zich om hun belangen bekommerden. Ze bekommerden zich om hun gezin, om hun rijkdom, en niet te vergeten om hun reputatie. Dat deed hij niet, hij bekommerde zich om zijn zelf. In de geschiedenis van het Westen is hij een van de weinigen gebleven, maar in India en China is het nut en de noodzaak hiervan altijd vanzelfsprekend geweest. Hans van Rappard heeft een stevig boekwerk geschreven over de Chinese traditie van zich bekommeren om jezelf. Boekbespreking door Erik Hoogcarspel.
Slavernij, racisme en boeddhisme
Door te zeggen dat alle witte mensen racistisch zijn, is zenleraar Angel Williams zelf een raciste en is het moeilijk om te begrijpen wat zij haar publiek te verwijten heeft. Zij komt echter uit een land waar dominees niets anders doen dan hun publiek met wilde kreten bestoken, wat dan meestal met een enthousiast ‘halleluja’ wordt beantwoord.
De leegte van de Hartsoetra
Hier, Śāriputra, is vorm leegte leegte juist is vorm, vorm bestaat niet zonder leegte, leegte niet zonder vorm. Wat vorm is, is leegte. Wat leegte is, is vorm. Dit geldt net zo voor gevoel, kennen, disposities en bewustzijn.
