In de moderne psychologie en psychiatrie duiken steeds vaker nieuwe begrippen op: traumaverwerking, systeemtherapie, neuroplasticiteit, hechtingsproblematiek, polyvagaaltheorie, lichaamsgerichte therapie, EMDR, mentale veerkracht, compassiegerichte therapie en zelfregulatie. Er lijkt een verschuiving plaats te vinden naar een meer mensgerichte, holistische benadering, waarin het individu serieus genomen wordt binnen zijn context en ervaringen.
De overlever, de strateeg en de non-dualiteit daarachter
In ieder mens leeft een diep oorspronkelijk deel — het authentieke kind. Open, gevoelig, vol levenslust en verbondenheid. Maar zodra we gaan leven in een wereld met anderen, met verwachtingen en grenzen, gebeurt er iets onafwendbaars: de strateeg ontstaat.
De strateeg is niet iets wat soms ontstaat. Hij ontstaat altijd.
Wakker worden uit het maakbaarheidsverhaal
Er huist in ieder van ons een overlever. Een waakzame binnenstem die zegt: “Blijf alert. Blijf in controle. Laat je niet verrassen. Denk vooruit. Hou rekening met straks.” Die stem heeft ons ooit geholpen pijn en gevaar te vermijden. Maar ze leeft vaak in een geloofsvergissing: het hardnekkige idee dat het leven beheersbaar is, voorspelbaar, maakbaar — en dat er een veilig script bestaat om te volgen.
De arrogantie in de jeugdzorg
Ruim vijftig jeugdzorgprofessionals zijn deze week uit het kwaliteitsregister geschrapt. Ze vielen door de mand tijdens een steekproef naar ervaringscertificaten (EVC’s) waarmee zij zich hadden laten registreren. Volgens het SKJ zijn er vermoedens van fraude. Bijna één op de vijf gecontroleerde certificaten bleek niet te voldoen aan de eisen.
De rug recht, het hart zacht (5)
Wat ons vandaag ontbreekt, is niet compassie. Wat ontbreekt, is moed. Een nieuwe soort christelijke moed die zacht is van hart, maar helder in grenzen. Die niet polariseert, maar wel positioneert. Die zegt: tot hier en niet verder – zonder te verachten. Die weigert liefde los te koppelen van waarheid.
Rust als verzet (4)
En misschien — heel misschien — is het juist een van de grootste narcisten van onze tijd, Donald Trump, die de neoliberale levenswijze uiteindelijk laat imploderen. Niet omdat hij haar bestrijdt, maar omdat hij haar tot het uiterste doorvoert. Trump ís het doorgeschoten ego: de man die alles bezit en geen last heeft van empathie, die alles uitvergroot wat deze tijd kenmerkt — spektakel, dominantie, zelfverheerlijking, schijnvrijheid.
Het hart van het boeddhisme klopt in onzekerheid (3)
Stel je voor dat je in een donkere kamer staat. Voor je danst iemand sierlijk rond, maar je ziet hem alleen als je er met een zaklamp op schijnt. Zodra je dat doet, schrikt hij en verandert van richting. Je kunt hem dus alleen volgen door het licht een beetje losjes te laten dwalen. Je ziet nooit precies waar hij is én waar hij heen beweegt. Precies dat is het mysterie van de kwantumwereld: zodra je iets vastlegt, verandert het.
Opgenomen in de stroom van wording (2)
Steeds meer mensen beseffen dat we verdwaald zijn geraakt in een geconstrueerde, bedachte wereld — een wereld die ons heeft losgemaakt van directe, oorspronkelijke ervaring. Zonder innerlijk kompas voelen we ons onzeker. Op zoek naar houvast grijpen we naar nieuwe, bedachte zekerheden, waarmee we ons juist verder verwijderen van wat wezenlijk is. Zo verliezen we onszelf steeds meer.
De polarisatie van nu: overleven in een verdeelde wereld
Polarisatie is een uitdrukking van een cultuur in overlevingsmodus, gedreven door angst en afgescheidenheid. Het is leven los van de stroom, waarin mensen zich vastklampen aan zekerheden en kampen. Terugkeren naar de wordingsdrang, de levenskracht die ons verbindt, en naar het non-duale bewustzijn, betekent erkennen dat alles beweging is en relatie. Dat ieder mens deel is van dezelfde rivier.
Altijd maar dóór. Tot we stilstaan.
Wat is er toch aan de hand? Waarom blijven we doorgaan, zelfs als het niet meer hoeft? Wat maakt dat zoveel mensen onrustig worden wanneer de wereld even stilvalt? Verveling is het niet. Het is iets anders. Iets diepers.
De Versplinterde Werkelijkheid
Dit vraagt om een radicaal andere manier van denken en in de wereld staan—één die niet gebaseerd is op angstverhalen over de ander, maar op de erkenning dat we samen in een kwetsbare en onzekere wereld leven. Dat het gelijk niet in één kamp ligt, maar verspreid is en vraagt om dialoog, nuance en openheid.
Tweespraak – Psychotherapeut Rob van Boven en psycholoog Luuk Mur praten over…de Hitlerframe
Luuk: “Onlangs bezocht ik een lezing van een filosoof. Hij vatte zijn betoog over identiteitspolitiek samen met de opmerking: “ik wil Rutte natuurlijk niet gelijk met Hitler vergelijken, maar…”. Toen iemand hier wat van zei reageerde hij met ”ik zeg toch dat ik hem er niet mee wil vergelijken.”
Peace Now. We zijn allemaal normaal.
We zijn klaargestoomd voor polarisatie, voor het definitief toetreden tot een kamp, ja zelfs voor oorlog. Klaar om misbruikt te worden door grote politieke leiders die ons nodig hebben om hun macht te vergroten en belangen veilig te stellen. Zij gaan steeds een stap verder, voor wie geweld al vanzelfsprekend is.
Community Support: Resonantie en saamhorigheid
Veel psychische problemen ontstaan door eenzaamheid en een gebrek aan betekenisvolle relaties. Door het doorbreken van isolatie en het opbouwen van sterke sociale structuren bevordert Community Support niet alleen herstel, maar ook gevoelens van zingeving en verbondenheid. Cruciaal hierbij is dat formele hulpverlening deze sociale steun versterkt, in plaats van verdringt.
Gevoelens en hun waarde: een gids naar authenticiteit
Gevoelens zijn nooit op zichzelf een probleem; het zijn de overtuigingen en interpretaties die we eraan koppelen die spanningen veroorzaken. Bijvoorbeeld, als we ons “niet serieus genomen” voelen, is dat geen feit maar een interpretatie. Het werkelijke gevoel kan boosheid, frustratie of verdriet zijn, voortkomend uit overtuigingen die we als waar aannemen. Door onze interpretaties te onderzoeken, kunnen we misverstanden oplossen en ons beter verbinden met anderen. Het scheiden van wat we voelen en wat we geloven, is essentieel voor meer helderheid en zelfbewustzijn.
Jeugdhulpverleners zorgen voor rust, maar niet bij de kinderen
Voor een kind is verbondenheid primair en fundamenteel van belang, net zoals het een fundamentele behoefte is vrij te zijn in wie je bent. Word je gedwongen te kiezen tussen verbondenheid en vrij zijn, dan laat je je je vrijheid vallen en verlaat je je daarmee je authenticiteit. Bevrediging van beide behoeftes is essentieel voor een kind in zijn of haar ontwikkeling, om later als volwassene zich zowel emotioneel te kunnen verbinden als in die verbondenheid vrij te zijn in wie het is.
Wat er mis kan zijn met politieke leiders
Donald Trump en Hillary Clinton groeiden uit tot de belangrijkste politici van de wereld. Beiden hebben zich als kind machteloos gevoeld, misten noodzakelijke verbinding en veiligheid in hun jeugd en grijpen in hun volwassen leven naar macht. Politici die al vroeg leerden om zich liegend staande te houden en als kind door een tekort aan onvoorwaardelijke hechting gedwongen werden uit zelfbescherming hun authenticiteit te verloochenen. Macht speelt bij deze mensen een cruciale rol.
Complex jeugdtrauma
Stel dat je als kind langdurig gepest werd. Grote kans dat je dat jezelf kwalijk neemt. Had je het namelijk niet kunnen voorkomen als je je anders had opgesteld? Was je niet een vervelend kind en werd je daarom uitgekozen om getreiterd te worden?
Gevoelens: soms pijnlijk, nooit negatief
Veel mensen zouden er een fortuin voor over hebben om hun angst als een kwaadaardige tumor te laten verwijderen. Angst voor spreken in het openbaar, podiumangst, angst om voor jezelf op te komen bij een conflictsituatie, angst om in de steek gelaten te worden, angst voor intimiteit, angst voor de angst en ga maar door. Deze wens geldt ook voor vele andere pijnlijke gevoelens, die vaak als negatief beleefd worden.
-In-de-wereld-zijn of- Ik-en-de-wereld, twee verschillende levenshoudingen.
De meeste mensen in Nederland weten dat ze voldoende te eten hebben, dat hun wereld relatief veilig is en dat er mensen zijn waarmee ze zich verbonden kunnen voelen. We hoeven deze fundamentele behoeften in het algemeen niet te bevechten. Deze situatie geldt helaas lang niet voor iedereen.
Gesloten jeugdzorg – ‘Pijnprikkels toedienen is gedragsgestoord’
Er komen regelmatig misstanden in de jeugdzorg in het nieuws, vaak betreft het de residentiële jeugdzorg en Jeugdzorg-plus, waar kinderen wonen in combinatie met behandeld worden. Jeugdzorg-plus is gesloten variant. Maar ook in de jeugd-beschermingsketen in het algemeen gaat veel mis. Ouders en kinderen voelen zich regelmatig geïntimideerd en onvoldoende gehoord door hulpverlener. Ze hebben het idee dat hulpverleners vooral met elkaar praten over de ouders en het kind in plaats van een dialoog aangaan met de kinderen en hun ouders.
De pijnparadox
We bereiden ons voor op gevaar. Op basis van eerder opgedane ervaringen proberen we te voorspellen waar we mogelijk problemen kunnen verwachten, om deze vervolgens te kunnen vermijden of op te lossen. Aanvankelijk ervaren we de werkelijkheid zoals die is, we staan nog volledig open. Door de verhalen die we onszelf vertellen, op basis van eerdere ervaringen, gaan we de werkelijkheid vanuit een model waarnemen.
Overleven als identiteit
Ons overlevingsinstinct probeert ons uit pijnlijke situaties te redden. Wanneer we fysieke of psychische pijn ervaren dan is onze reactie vechten, vluchten of bevriezen. Vernederende ervaringen, als voorbeeld, kunnen er toe lijden dat toekomstige sociale situaties uit de weg gegaan worden of dat een psychologisch verdedigingsmechanisme gebruikt wordt om de pijn af te weren (ontkennen, projecteren). De pijnlijke ervaring blijft zijn werk achter de schermen nog steeds doen, maar nu afgedekt, begraven ergens in ons systeem.
Een nieuwe mens?
Artificiële Intelligentie (AI) gaat de wereld veranderen. Pessimisten stellen dat AI gevaarlijker is dan kernenergie, omdat AI-systemen nieuwe AI-systemen kunnen ontwikkelen, waardoor mensen de controle zullen verliezen. Optimisten vermoeden dat de mens goddelijke eigenschappen kan krijgen met behulp van kunstmatige intelligentie.
