Op 15 februari 1991 publiceerde het dagblad Trouw in het katern ‘Letter&Geest’ een paginagroot artikel onder de titel ‘Onder goden en goochelaars’. In die tijd was een pagina nog een heuse grote pagina. De schrijver van het artikel, een theoloog, verkende in zijn bijdrage de mogelijkheid om geloven te zien als een vorm van spelen.
Vergeetwoorden
Op zaterdagmorgen luister ik naar het radioprogramma ‘De Taalstaat’. Daarin zit de rubriek ‘Het Vergeetwoord’. Op zondagmorgen zing ik in de kerkdienst overmatig veel vergeetwoorden.
Kerkasiel
Maar ziedaar: het kerkasiel en de continue kerkdienst wogen zwaar mee in de bekering van de CDA-top. Ineens maakte een initiatief vanuit de kerk indruk in de geseculariseerde samenleving.
Miljoenen
In de kapitalistische wereld lijken ‘waard’ en ‘waarde’ samen te vallen. Het woord ‘waarde’ heeft de primaire connotatie van geld gekregen, zoals in waardetransport. Over de waarden die ervoor zorgen dat alle mensen het goede leven ervaren, discussieert alleen een minieme minderheid.
Nashville en het kinderpardon
De discussies over de Nashville-verklaring en het kinderpardon vertonen verrassende overeenkomsten. Om dat te zien, moet je in beide gevallen wel even letten op de rol van waarden en macht.
Wat verbeeld je je?
We zijn ons er doorgaans niet van bewust, maar we zijn grootgebruikers van verbeelding. Beelden helpen ons om iets duidelijk te maken. We zeggen bijvoorbeeld dat iemand in de herfst van haar leven verkeert.
In den beginne
In den beginne was er onze oermoeder, de Betekenisgeefster. In een week schiep zij haar wereld.
Danst naar de lentewei…
…
Kerst voor alle religies
Kerst is van oorsprong een christelijk feest. De huidige vorm zit vol aangroeisels, zoals kerstman/boom/diner. Maar als je die eraf krabt, wat voor kern houd je dan over?
Hesjes
Ineens zijn er gele hesjes. Knap gekozen symbool, zeker als de aanleiding de benzineprijs is.
Het viel me op dat in de media de hesjesbeweging wordt afgedaan als een vat vol tegenstrijdigheden en dus kansloos.
Winterse speelweek
Als je ziet hoe vrolijk iedereen dit Sint-spel meespeelt, vraag je je af waarom de discussie over de huidskleur van de pakjesbezorger over en weer zo onvriendelijk van toon is.
Meervoudig
Sinds kort veroorloof ik me op zaterdag meer weekendkranten. Ze wekken me als ze letterlijk door de brievenbus donderen.
Zwartwitte betekenisgeving
Sinterklaas en Zwarte Piet zijn in het land. Het spel van de betekenisgeving is weer begonnen. De laatste jaren verloopt het nogal grimmig. Maar zo zijn mensen, ze kunnen niet anders dan verwoed spelen met betekenissen. En elkaars gedrag beïnvloeden.
Speltherapie
Wat is er zo boeiend aan het spel dat ik er niet over uitgeschreven raak?
Bij nader inzien
Soms gebeurt het dat je iets ineens met andere ogen ziet. Aan een bekend gezicht vallen je trekjes op die je niet eerder gezien hebt. Die bekende ziet er onverwacht onbekend uit.
Religie meten
Wanneer telt iemand als religieus of gelovig? Voor het CBS is dat iedereen die zich rekent tot een religieuze groepering.
Gods bestaan bewijzen?
De NRC organiseerde een essaywedstrijd over de vraag ‘Is er in de wetenschap ruimte voor religie?‘. VU-filosoof René van Woudenberg won met een tekst getiteld ‘God bestaat, er is bewijs‘. Lezers reageerden massaal. God (de christelijke dan) was een weekje een hype.
Banken- en kerkencrisis
Commerciële banken en hiërarchische kerken vertonen verrassende overeenkomsten, beweerde ik vorige week. En ik beloofde een vervolg, over de vraag of bankencrisis en kerkencrisis gelijkenis vertonen.
Kerk-bank
Vooral verticaal georganiseerde kerken vertonen merkwaardige overeenkomsten met banken. Elke vergelijking gaat natuurlijk mank, maar toch…
Oh my god
Zelfs in een recente Japanse film gebruikt een jongetje het bij herhaling: ‘Oh my God!’. In onze spreektaal is deze uitroep nu net zo’n stopwoord geworden als ‘zeg maar’.
Succes en failliet
Wij mensen zijn in staat aan van alles betekenis te hechten. Dankzij dat vermogen vormen we de enige diersoort die de eigen leefwijze radicaal kan veranderen.
Boos op God
Het is een bekende redenering: ‘Hoe kan een God van liefde in godsnaam het lijden toelaten?!’. Terechte boosheid. Of toch niet?
Volheid of leegte?
Tegelijk zijn er levensbeschouwingen die leegte als einddoel bevorderen. Meditatie-oefeningen wijzen de weg. De overdaad van de werkelijkheid waar de mens mee te maken heeft, met alle tegenslagen en ongerijmdheden, maakt plaats voor een weldadige afwezigheid en leegte.
Religie en godsdienst
Religie / godsdienst is van nature al een vruchtbaar terrein voor de menselijke betekenisgever. Zie de vijf wereldreligies, de vele stamreligies en de talloze nieuwe religieuze bewegingen.
