…
Renske – haiku
…
haiku's
Gedachten over een haiku 23. – Buson
De schrijver voelt enige weemoed bij het idee dat de herfst nadert. De zomer is voorbij, dagen worden korter. Maar het is nog niet erg donker.
Renske haiku – storm
…
Gedachten over een haiku 22 – Zeugma
De oude haiku-meester Bashō heeft eens gezegd dat een haiku ontstaat door dingen te combineren. Door twee beelden samen te voegen ontstaat een gedicht dat meer is dan de som van beide beelden: de haiku. Japanners noemen dit niku issho, ‘twee zinnen, één gedicht’.
Renske – haiku
…
Toneelstuk Basho in de Banne
Kijkers van een toneelstuk zien altijd het resultaat, het eindproduct van een repetitieproces. Ze kijken, voelen en beoordelen: wat heeft de regisseur bedoeld? Al geruime tijd wilde Karel Witteveen een verhaal maken rondom deze beroemde Japanse haikudichter Basho. Het ging hem vooral om de renga, het kettingvers dat in Basho’s tijd met jonge dichters werd gespeeld in steden als Kyoto, Osaka en Edo. Dat wilde Witteveen ook, een renga laten spelen, maar dan op het toneel met buurtbewoners uit zijn wijk de Banne in Amsterdam-Noord.
Gedachten over een haiku 21 Shūshiki-jo
Shūshiki-jo werd ongetwijfeld ook beïnvloed door de geest van zen, in de tijd en de omgeving waarin ze werkte. Hoewel niet iedere haikudichter(-es) zenmonnik of -non was, sprak uit de haiku’s veelal de harmonie tussen natuur en mens. Een kenmerk van zen.
Renske – haiku
…
Gedachten over een haiku 20 – Issa
Waar mensen zijn / zijn vliegen, en / zijn Boeddha’s.
Renske – haiku
…
Gedachten over een haiku 19 – Kyoshi
Dat vertrouwen kan ik hem om benijden. Wij leven ook in onzekere tijden. Daar maak ik me ongerust over. Maar “een mens lijdt dikwijls het meest door het lijden dat hij vreest,” zei een vaderlandse dichter jaren geleden al. Misschien moet ik maar gewoon vertrouwen, net als Kyoshi, en afwachten tot de tijd zorgen en moeilijkheden oplost – in afwachting van de lente.
Renske – haiku
…
Gedachten over een haiku 18 Bashō
Volgens de Boeddha komt alles wat je doet weer terug bij jezelf. Dat is een natuurwet die geldt voor iedereen. Positieve activiteiten brengen geluk voort en negatieve activiteiten lijden.
Haiku
…
Gedachten over een haiku 17 – Tan Taigi
Taigi was een professionele dichter die veel kennis had van haiku’s. Samen met Buson (1716-1783) zorgde hij voor een opleving van de populariteit van haiku’s in de 18e eeuw.
Gedachten over een haiku 16 – Kyoroku
Dat doen haiku’s dus met mij. Ze roepen vragen op als: wat wordt hier bedoeld, waarom dit symboolwoord, wat zegt deze haiku over de Japanse cultuur? Waarom werd iets opgeschreven zoals het is opgeschreven?
Haiku – puber
…
Gedachten over een haiku 15 – chiyo-ni
In het diepblauw van de zomeravond staat het silhouet van een visser scherp afgetekend tegen het licht van de maan. Als hij zijn hengel omhoog brengt, is het alsof deze de maan aanraakt.
Haiku – kleituin
…
Gedachten over een haiku 14 – Shiki
Shiki werd geboren nadat de exclusieve handelsrechten van Nederland al ten einde waren gekomen. Toch spreekt uit deze haiku nog enthousiasme bij het indrukwekkende beeld van dat vreemde schip, dat met volle zeilen op Nagasaki afkoerst.
Haiku – zomerhitte
…
Gedachten over een haiku 13 – Kikaku
Kikaku was een van de meest talentvolle leerlingen van Bashō. Hij zette de toon voor haiku’s in de periode na de dood van Bashō tot de tijd van Buson (eind 18e eeuw).
Haiku – hommel
…
Gedachten over een haiku 12 – Bashō
De uitspraak “zadel een paard” is terug te voeren op een klassiek muzikaal drama waarin een eerbiedwaardige monnik bloesems gaat bewonderen. Deze uitspraak heeft betrekking op de spanning tussen ‘hoog’ en ‘laag’: de fijngevoelige monnik tegenover onbehouwen Hollanders.
