Onderstaande tekst werd ingestuurd door Annemiek Deerenberg, als aanvulling op het BOS-radiointerview afgelopen zaterdag en op het stuk daarover door Jules Prast.Annemiek Deerenberg (1958) is zenstudent sinds ongeveer 2005 bij het Zencentrum Amsterdam.
Amsterdam 25 juni 2013
Beste Rients,
Wat een wonderlijke vertoning; jij en je vriend Sokun Tsushimoto roshi op de BOS-radio afgelopen zaterdag over de kwestie met de goudbrokaten rakusu.
Ik – als gewoon zenbeoefenaar met een zwarte rakusu – raakte tijdens het luisteren het zicht op wat ik tot nu toe als de dharma leerde kennen wel een beetje kwijt. Omdat ik me kan voorstellen dat dat voor vele luisteraars het geval was, zoek ik met deze brief naar opheldering.
Wat denk ik vaststaat – ondanks alle onzekerheden – is dat je zenleraar bent en voor zover ik weet degene met de meeste volgelingen in Nederland. Een zenleraar die inmiddels zeer vele zenleraren heeft opgeleid. Je hebt dus grote invloed in (zen)boeddhistisch Nederland en dat brengt toch ook een grote verantwoordelijkheid met zich mee, lijkt mij.
Wat denk ik ook wel gesteld mag worden is dat het de taak is van een zenleraar om de dharma te verspreiden, in elk geval onder je toehoorders.
Overigens is er naar mijn mening op zich niet veel mis met een zenleraar zonder autorisatie of zelfs zonder traditie als hij of zij maar inzicht in de dharma heeft en dat inzicht goed kan overbrengen.
Ik ga er dus van uit dat jij (en Sokun Tsushimoto roshi, maar op hem kom ik later nog even) je in het radio-interview hebt ingespannen om de dharma te verspreiden onder je toehoorders. Bij deze wil ik graag de dharma, zoals ik hem heb opgevangen, nog even op een rijtje zetten, in de hoop dat als ik missers maak, jij deze alsnog recht zult (kunnen) zetten.
– Begrijp ik nu goed dat de dharma die jij verkondigt inhoudt dat een zenbeoefenaar, die
1. duidelijk geen formele training in ‘zijn’ Japanse traditie heeft afgerond en 2. zonder autorisatie van een leraar in die traditie, én die als zenleraar in Nederland gaat werken, een bij diezelfde traditie behorende (maar naar het schijnt voor kenners van de traditie een voor een levende zenmeester nogal potsierlijke) titel als daiosho mag voeren? Is dat het heldere inzicht inzake de dharma van jou als zenleraar? Ook nu nog, terugkijkend op het geheel?
– Begrijp ik nu goed dat de dharma die jij verkondigt inhoudt dat een zenleraar die jarenlang zo’n titel voert en die vervolgens door degene van wie hij meent dat die (door het uitreiken van een goudbrokaten rakusu en het voeren van een aantal gesprekken) goedkeuring had verleend voor het voeren van die titel, wordt gewezen op zijn dwaling op dat punt afdoende reageert door te stellen dat zijn opvattingen over zen(beoefening) in Nederland inmiddels zover zijn verwijderd van de traditie dat hij daarvan nu juist op dit moment afstand neemt? Is dat het heldere inzicht inzake de dharma van jou als zenleraar?
– Begrijp ik nu goed dat de dharma die jij verkondigt inhoudt dat jij je als zenleraar op een lijn stelt met de in de zentraditie(s) welbekende zenmeester Hakuin, die naar verluid ook niet formeel geautoriseerd was, maar die – voor zover ik weet, maar ik kan het mis hebben – zichzelf geen vergelijkbare titel als daiosho toeëigende in zijn tijd? Is dat het heldere inzicht inzake de dharma van jou als zenleraar?
– Begrijp ik nu goed dat de dharma die jij verkondigt inhoudt dat de leraren van een zencentrum dat in jouw woorden ‘dicht bij de markt staat’ daarmee het tiende (en laatste) plaatje van de os hebben bereikt? Begrijp ik nu goed dat de dharma die jij verkondigt inhoudt dat jij en de door jou opgeleide zenleraren de uitersten van het zenpad hebben bereikt, dat jullie alle stappen hebben doorlopen; van het zoeken naar het ware inzicht tot het bereiken van het ware inzicht en het kunnen realiseren van het ware inzicht in het dagelijkse leven (de markt)?
Is dat het heldere inzicht inzake de dharma van jou als zenleraar? Of was het slechts een grapje en bedoelde je alleen te zeggen dat het jouw heldere inzicht inzake de dharma is dat een marktgerichte werkwijze van een zenleraar een snelle en fortuinlijke weg is naar realisatie van het diepste zen-inzicht?
Graag hoor ik van je of mijn begrip van jouw inzichten de dharma verwoordt zoals jij die ziet.
Ik vraag je dit vanuit mijn wens om ieder die zich nog ergens in het eerste plaatje van de os bevindt – en daartoe reken ik in het algemeen mezelf, al wil ik mezelf in al mijn arrogantie ook nog wel eens wijs maken dat ik de os heb gevonden – een beetje te helpen bij het zoeken naar de sporen van de ware os in het nogal onoverzichtelijke (zen)boeddhistische landschap van Nederland.
Om nog even terug te komen op je vriend Sokun Tsushimoto roshi; ook van hem krijg ik een wonderlijk beeld van de dharma. Waarom hij niet eerder zijn mening over jouw titel(s) heeft gegeven legt hij niet begrijpelijk uit en ook het waarom van het geven van de goudbrokaten rakusu blijft me na zijn toelichting ontgaan. Iemand opperde dat de rakusu alsmede de wellicht ingefluisterde titel daiosho mogelijk sarcastisch waren bedoeld. Misschien, vraag ik me af, was het een vorm van ‘meedogenloos mededogen’ die verkeerd heeft uitgepakt. Ik bevraag hem niet omdat zijn rol en invloed in Nederland gering lijken te zijn. Maar ook dat kan ik mis hebben.
Ik hoop op je aandacht en je reactie als zenbeoefenaar en als zenleraar. Ik heb geprobeerd om zelf niet in sarcasme te vervallen, omdat de dharma me werkelijk aan het hart gaat, maar niets menselijks is me vreemd.
Met vriendelijke groet,
Annemiek Deerenberg
zenbeoefenaar
Ron Sinnige zegt
De rakusu is niet van goudbrokaat – de goudbrokaten rakusu die Ritskes nu draagt, heeft hij pas vanaf 2011 of 2012, zie youtube-filmpjes van zen.nl. De rakusu die hij van Tsushimoto had gekregen was een grijs/groen/blauwe, zie eerdere youtube-filmpjes.
Tsushimoto wist simpelweg niet van de titelfraude van Ritskes omdat hij zich niet bezig hield met z’n handel en wandel hier. Hij las geen Nederlands en kon het dus ook niet weten. En vanzelfsprekend informeerde Ritskes hem niet over de valse titelclaim. Ritskes’ leerlingen deden dat evenmin.
robin zegt
Het antwoord kan wel even op zich laten wachten ben ik bang…
Sjoerd zegt
Hoi Annemiek,
Ga door op jouw zenweg en laat je niet afleiden. Vraag jezelf hooguit af wat jouw drijfveer is?
Of Rients leraar zich leraar noemt of niet, is niet van belang.
Wie is het die de dharma zoekt?
Wie is het die zichzelf leraar noemt?
Wie is het die dit schrijft?
Het is deze vraag van de dharma die ieder van ons gesteld wordt als wij zitten.
Voor ieder van ons uiteindelijk dezelfde vraag. Wie het antwoord heeft ontvangen zal ons niet storen terwijl wij zitten en onze weg gaan.
Het antwoord van Rient helpt je niet verder, een koopman kan een goed mens zijn en profileert zichzelf op de markt, een leraar benoemt zichzelf niet maar wordt ondanks zichzelf herkent.
marlous zegt
Wie is het die zichzelf Sjoerd noemt?
Joop Romeijn zegt
Gelukkig vraag je niet “Wie is het die zichzelf marlous noemt?” Want daar zou ik een antwoord op weten.
Typische Zen-achtig, ultrarelativerende vragen (van Sjoerd).
Maar ik vind de brief van Annemiek wel van belang omdat Zen.Nl de beeldvorming in Nederland sterk beinvloed van wat ‘meditatie’ is en wat ‘boeddhisme’ is. En dan gaat het, al is het Zen, mij wel aan.
Soms denk ik trouwens dat sommige vormen van ‘beoefenen’ een beetje narcistisch zijn; maar dat zie ik vast fout.
PS Ik hoop dat de BOS-radio blijft bestaan, jullie kunnen je beter van de tv-tak afscheiden.
Pjotr Bos zegt
Ach ja het heeft zo zijn functie op het kussen die typische zenistische benadering van de leegte. Maar niet als je je veters moet strikken.
Alles afdoen als illusie of geklets in de leegte en nog meer van dat veralgemeniseer via het ‘absolute’ daar wordt niemand wijzer van. Dan kan heel zo’n forum/nieuwssite als dit net zo goed meteen ophouden te bestaan.
Ik ben een koe en sommige zijn toch net wat bonter of minder bont.
Sjoerd zegt
Mu!
de redactie zegt
Naast de korte reactie van Sjoerd mailde hij ook nog een langere:
Henk zegt
Tja, antwoord op de gestelde vragen zullen wel nooit komen, zo vrees ik.
Eigenlijk is de vraag of Ritskes leraar of nep-zenmeester is totaal niet van belang, ook niet of hij zich met goud-brokaat wil behangen. Ritskes is nu eenmaal gek op titels en uiterlijk vertoon die zijn ego strelen.
Met alle respect maar tot het geven van een zuiver en eerlijk antwoord is Ritskes totaal niet (meer) in staat en dat kun je ook niet verwachten van een “geluks”-charlatan die van meditatie een handelsmerk heeft gemaakt onder de vlag van Boedhisme wat ZEN.nl totaal niet is. Het probleem is allang niet meer of hij zich meester of leraar noemt. Het “probleem Ritskes” is Ritskes zelf die met gladde praatjes ZEN gebruikt om mensen uiteindelijk te misbruiken en dat heb ik zelf (helaas voor heel veel geld!) een paar jaar bij zijn meditatie-fabriek, tegen beter weten in, kunnen ervaren. Ritkes zijn kassa, zijn ziekelijke drive om groter dan groots te worden, het schaadt het Boedhisme en de naar spiritualiteit zoekende mens. Alleen zijn eigen ego geldt en zijn zakelijk succes. Bah!
marianne bakker zegt
Voorzichtig…zet ik wat stappen op het Zen pad….kijk, proef en voel…dat er een groot “boeddhistisch” wespennest bestaat…
Sjoerd zegt
Dit is het seizoen waarin het de beoefening van de wespen is om de kadavers te helpen opruimen.
Pas als ze toe zijn aan de beoefening van het opruimen van de honing, ja, dan kan het lelijk steken.
Ik leef in deze tuin en de tuin leeft in mij. Samen passeren wij de seizoenen, of……. zijn het de seizoenen die ons passeren.
Er zijn helemaal geen seizoenen, er is geen tuin en ik ben ook een illusie.
Het is allemaal maar een manier van spreken, zegt de oude eerwaarde heer Gotama.
Alleen die tekenbeet, die lyme, dat voelt verdomd realistisch aan.
Het lijkt net boeddhisme!
Henk Molenaar zegt
Volgens mij is er binnen het boeddhisme een algehele consensus over het feit dat je zowel leer als leraar altijd kritisch dient te onderzoeken. Dus kijk, proef en voel zo veel je wilt. Spiritualiteit, en dus ook boeddhisme is alleen eerste persoon enkelvoud. Het gaat alleen over jou en dat geldt ook voor iemand als Rients. Het boeddhisme is nog piep jong in het westen en daarbij hoort een bepaalde dynamiek waarvan pas later een oordeel over geveld kan worden.
Lammert Huizinga zegt
Wat een grappig gezicht, Rients met een gouden rakusu! Het doet me denken aan het jongetje van een jaar of vijf dat met een gevonden uniformpet belangrijk loopt te doen.
En dan die discussie over zijn rakusu, wat daarvan te denken?
Op mij komt het intellectueel en intelligent over, te ingewikkeld voor mij om te begrijpen.
Ik deed in 2000 mijn eerste sesshin bij Rients, we hadden goede gesprekken, wat zal ik van hem vinden? Zal ik iets van hem of zijn weg vinden? Waarom zou ik er iets van vinden? Waar gewandeld wordt, wordt gedwaald. Rients is een goede zakenman, een goede markteteer, denk ik zo. Overal zie ik aankondigingen van zen.nl. Hij doet het goed, zijn club doet het goed.
Mijn club is het niet, ik heb een andere en dat is denk ik waar het om gaat. Zoek naar waar je je thuis voelt, zoek naar jouw weg van het midden. En al die anderen?
Ik wens ze alle goeds.
Stel je vragen, denk ik zo, maar laten we voorzichtig zijn met onze oordelen … … …