Bij een rechtbank in Mandalay, Birma, is gisteren de zaak tegen de Nederlander Klaas Haijtema (30) aanhangig gemaakt. De man uit Friesland wordt ervan beschuldigd een boeddhistisch ritueel vorige week vrijdag te hebben verstoord door in de dhamma Yone gemeenschapshal in Mandalay een stekker uit een versterker te trekken. Haijtema, die Azië bezoekt in het kader van een wereldreis, logeerde in een hotel tegenover de hal en had last van het volgens hem bovenmatige geluid. Het proces gaat vandaag verder.
De openbare aanklager hield de rechters voor dat de Nederlander zijn schoenen niet had uitgetrokken toen hij de ‘heilige plaats’ betrad en door de stekker uit het systeem te trekken een boeddhistische voordracht had verstoord. De man uit het Friese Wons arriveerde geboeid en omgeven door politiemensen bij de rechtbank.
Klaas Haijtema bood gisteren zijn verontschuldigingen aan voor zijn daad en zei niet van plan te zijn geweest om een religieuze ceremonie te verstoren. De Fries zei niet op de hoogte te zijn geweest dat het een gebouw was dat voor boeddhistische doeleinden werd gebruikt. ‘Ik was echt moe die nacht en werd uit mijn slaap gehouden door het lawaai. Ik was erg boos en veronderstelde dat kinderen bezig waren met het afspelen van muziek,’ zei hij tegen de rechtbank. Wegens het overtreden van verschillende artikelen kan de man veroordeeld worden tot maximaal vijf jaar celstraf.
Haijtema wordt momenteel vastgehouden in de Obo-gevangenis in Mandalay. In Birma, waar bijna negentig procent van de bevolking boeddhistisch is, wordt het dragen van schoenen op ‘heilige plaatsen’ en het verstoren van religieuze rituelen opgevat als een belediging van de religie. De zaak tegen de Nederlander wordt gevoerd op een moment dat ook in Birma zelf het overmatig gebruik van PA-systemen voor religieuze en zakelijke doeleinden wordt bekritiseerd. Mensen klagen over schetterende luidsprekers die worden gebruikt door boeddhistische toegewijden en monniken bij het vragen voor donaties en uitvoeren van religieuze rituelen in de vroege ochtend en in de avond.
De arrestatie van Haijtema heeft geleid tot felle discussies op sociale media. Het wordt een botsing tussen twee culturen genoemd in een land waar fanatieke boeddhisten er niet voor terugdeinzen moslims te vermoorden en hun dorpen plat te branden. Anderen vinden dat de verordeningen voor het gebruik van luidsprekers moeten worden herzien.
Guus Went zegt
Ja, die sociale media, daar zijn we hier toch allemaal zo’n fan van! We lijken er soms zelf wel een. Gelukkig kunnen wij althans nog kennis hebben van wat juist spreken is en wat niet.
Het is heel simpel – en heeft niets met de religie in Myanmar te maken: wie voor Myanmar een visum aanvraagt of het land daadwerkelijk binnenkomt, krijgt een brochure aangereikt met to do’s en not to do’s in Myanmar. Mét de sancties die erop staan. Heel leesbaar, in stripvorm, ik meen met Duitse subsidie uitgebracht. In een land dat zestig jaar afgesloten is geweest en voorzichtig de grenzen openstelt en graag zijn cultuur wil bewaken.
Daar staan dingen in als niet naar personen wijzen, meen ik. En niet midden op straat je vriendin gaan staan aflebberen. En niet in korte broek of mouwloos of met schoenen aan een religieuze plaats betreden. Barack Obama liep twee jaar geleden keurig op zijn blote poten bij zijn bezoek aan de Shwedagon Pagode. Maar Aung San Suu Kyi keek wel even knap ongemakkelijk toen hij haar opeens na zijn toespraak een soort hug gaf.
Voor de rechter aankomen met ‘ik was moe’, ‘ja maar ik dacht’, ‘ik wist niet’, ‘het was helemaal niet mijn bedoeling’ – daar prikken Aziaten van iedere religie zo doorheen. Dat is allemaal gebakken lucht. Hij had het moeten en kunnen weten.
Correspondent Michel Maas van de NOS verwacht niet dat er een gevangenisstraf uit zal komen, maar in het ergste geval uitwijzing. Hopelijk pikt Klaas er wat van op. Dat er nog wel meer in de wereld te koop is dan de VOC-mentaliteit.
kees moerbeek zegt
‘Hopelijk pikt Klaas er wat van op. Dat er nog wel meer in de wereld te koop is dan de VOC-mentaliteit.’
Klaas heeft, begrijp ik, geen inlanders uitgemoord of verkracht, geen dorpen of plantages platgebrand … Ongetwijfeld een verschrijving, Guus :-)
Klaas was een ‘beetje dom’ en in Friesland pakt dat anders uit, dan in Birma. Overigens heeft Bonifatius in Friesland ruim voor Klaas heilige ossen laten doden, heilige eiken laten kappen en heidense tempels laten slopen met hordes gewapende Franken op de achtergrond. Ach ja…. die collectieve Alzheimer en dementie toch :-)
Ferdy Nuus zegt
Kansloze, trieste reactie. Dit heeft echt niets te maken met de VOC-mentaliteit. Het land mag blij zijn dat er überhaupt toeristen naar toe willen. Een land dat hand in hand gaat met boeddhistische fanatisme moet je wat mij betreft sowieso mijden. Overigens elke vorm van religieus fanatisme.
kees moerbeek zegt
Ik deel je mening over religieus fanatisme. Maar om 89% van de ruim 56 miljoen mensen tellende bevolking van Birma op een en dezelfde fanatieke anti-moslim hoop te gooien is ook weer zo wat, Ferdy. Stel je voor dat alle Nederlanders op een hoop gegooid worden vanwege de minder, minder-uitspraak van..
Tarini zegt
Ook hier in Nederland zou het niet erg gewaardeerd worden als je zomaar ergens binnenstormt en stekkers begint uit te trekken. Als de eigenaars van die stekkers aangifte doen kun je vervolgd worden wegen huisvredebreuk, maar gelukkig is de straf een stuk milder hier.
Voor het vervolg van de wereldreis toch maar een doosje oordoppen aanschaffen Klaas, dat is veel goedkoper en geeft minder stress.
Hubert haenen zegt
Best moedig zo’n actie. Muziek, geluid is meestal bedoeld voor een beperkte groep mensen, maar meestal bereikt het geluid ook heel veel mensen voor wie het niet is bestemd, die er niet om hebben gevraagd. Erg onbeleefd allemaal. Het is in feite een tekortkoming in techniek dat we geluid niet kunnen afstellen op voor wie het is bedoeld, dat we het kunnen begrenzen. Mensen die geluid produceren houden heel vaak totaal geen rekening met anderen waarbij ze in iemand anders leven ongevraagd interveniëren. Niet slim om in een ander land in te grijpen, maar het is wel begrijpelijk en het geeft stof tot discussie over het vermeende recht van geluidsproducenten om zich de ruimte toe te eigenen. De kwaliteit van het geluid is daarbij ook vaak erg slecht, het is diepvries geluid uit een doosje inplaats van vers geluid uit een mens, dier, unplugged instrument.