Het is een harde uitspraak van onze premier, een uitspraak met grote gevolgen, omdat die uitgaat van een kloof tussen WIJ en ZIJ, tussen wij en onze vijanden. Het is een weergave van het egocentrische denken van Europa, zoals we dat zagen na de Tweede Wereldoorlog. Het Hitler-regiem was de andere kant van het WIJ, de leiders werden veroordeeld en kregen de doodstraf.
In Afrika denkt men anders. In de Ubuntu-cultuur gaat men niet uit van de tegenstelling WIJ-ZIJ, maar van het WIJ waar iedereen toe behoort, ook de tegenstanders. Toen Mandela president werd en een einde maakte aan de apartheid, streefde hij naar verzoening in plaats van bestraffing van zijn politieke tegenstanders. Ook de blanken van de apartheid waren in principe geen vijand, ook zij behoorden tot het WIJ.
Het terrorisme is zeker niet goed te praten en waakzaamheid is noodzakelijk. Wel vraag ik me af waardoor mensen terroristen worden. Ze worden niet als terrorist geboren, maar tot terrorist gemaakt. Ze worden haatdragend door hun ervaring van frustraties of diepgaand onrecht. Vooral het onrecht van de rijke landen die hun macht misbruiken om arme landen uit te buiten, vergroot de kloof tussen arm en rijk. Een dijkbreuk van vluchtelingen was niet meer tegen te houden.
Veel mensen denken dat de islam de bron is van het geweld. Maar elke godsdienst kan misbruikt worden door de macht. Ook de christenen hebben wreedheden begaan tijdens de kruistochten en de inquisitietijd, maar daarmee is de godsdienst als zodanig nog niet onmenselijk. De IS is islamitisch maar de islam kent ook het soefisme dat door en door menselijk is. Het is daarom onjuist de islam de schuld van het geweld te geven.
Het tegengaan van het onrecht, de groeiende kloof tussen rijke en arme landen, is niet alleen een taak van de politiek. Wij zelf zijn ook verantwoordelijk. De slachtoffers van het onrecht zijn onze medemensen van vlees en bloed, mensen met idealen en menselijke gevoelens. We kunnen ze niet laten verdrinken en uithongeren, terwijl wij zelf met een overvloed aan voedsel leven die we voor een groot deel weggooien. Onmenselijkheid tegenover deze slachtoffers in nood maakt ons zelf ook onmenselijk en mede schuldig aan de ramp. Het is inderdaad oorlog, maar geen oorlog tegen mensen maar een oorlog tegen het onrecht.
De politiek kan geen uitweg bieden als het volk, ieder van ons, niet ook bijdraagt naar eigen vermogen. De vluchtelingen hebben vooral aandacht nodig, een bemoedigend en warm gastvrij gebaar. Gelukkig gebeurt dat al heel veel en wie eraan bijdraagt voelt zich verrijkt.
ramon zegt
Het is nog maar helemaal de vraag of mensen haatdragend worden van externe omstandigheden zoals ervaringen of dat iedereen met deze eigenschap wordt geboren.
Wie krijgt in zijn leven niet te maken met een of andere vorm van onrecht of frustratie?
Ik moet het wetenschappelijk bewijs voor deze aanname nog zien worden aangeleverd.
G.J. Smeets zegt
Beste Paul de Blot,
“In Afrika denkt men anders.”
– Dat is feitelijk onjuist. De wij / zij stammenstrijd woedt nog altijd volop in het Afrikaanse continent: Nigeria, Kenia, Sudan, etc.. Overigens, in het India van Gautama Shakyamuni kunnen ze er ook wat van.
“…ik me [afvraag] waardoor mensen terroristen worden. Ze worden niet als terrorist geboren, maar tot terrorist gemaakt.”
– Dat is m.i. zeer discutabel. Sommige mensen kiezen welbewust voor terrorisme i.t.t. tot de overgrote meerderheid van hun broeders en zusters die in *dezelfde* post-koloniale omstandigheden verkeren.
“Vooral het onrecht van de rijke landen die hun macht misbruiken om arme landen uit te buiten, vergroot de kloof tussen arm en rijk. Een dijkbreuk van vluchtelingen was niet meer tegen te houden.”
– Helemaal mee accoord.
“Het is daarom onjuist de islam de schuld van het geweld te geven.”
– Dat klopt. Maar feit is dat de Islamitische canon erg veel elleboogruimte geeft aan agressief missionaire initiatieven. Zie https://en.wikipedia.org/wiki/Jihad
“Het tegengaan van het onrecht, de groeiende kloof tussen rijke en arme landen, is niet alleen een taak van de politiek. Wij zelf zijn ook verantwoordelijk.”
– Hier ga je m.i. kort door de bocht. De kloof die je noemt is echt alleen maar ’n politieke kwestie en de eerlijkheid gebied me te zeggen dat ik daar geen enkele verantwoordelijkheid voor heb of voel. Iets totaal anders is of ik aanspreekbaar ben voor de gevolgen van die politiek. Ja, ik ben aanspreekbaar en op mijn manier beschikbaar. Maar ik ben er niet *verantwoordelijkheid* [jouw woorden] voor.
“De vluchtelingen hebben vooral aandacht nodig, een bemoedigend en warm gastvrij gebaar. Gelukkig gebeurt dat al heel veel en wie eraan bijdraagt voelt zich verrijkt.”
– Neem me niet kwalijk maar de term ‘zich verrijkt voelen’ lijkt me in deze context weinig opportuun. Men doet wat men vindt dat men moet doen – ongeacht wat het ‘oplevert’.
Los van mijn reacties op dit specifieke blogstuk: je appèl in je blogstukken op begrip en toegankelijkheid voor ‘de ander’ is me na aan het hart.