BOS-tv: Zero Waste, het afvalprobleem van Napels

Vanavond laat zendt de boeddhistische televisie een opmerkelijke documentaire uit. Zero Waste, oorlog in afvalland. Luigi de Magistris, de nieuwgekozen burgemeester van Napels, gaat de strijd aan met de maffia om de stad vuilnisvrij te maken. Napels moet als een van de slechtste voorbeelden van afvalmanagement een van de beste worden. Hoe? Met Zero Waste.

De partijloze de Magistris belooft de oplossing van het afvalprobleem en wint de verkiezingen met meer dan 65 procent van de stemmen. Kort na zijn aanstelling ondertekent hij het zogenaamde Zero Waste convenant. Dit betekent het terugbrengen van de afvalproductie tot nul, door middel van slim hergebruik van materialen en het voorkomen van afval.

Na de verkiezingen slaat de maffia echter onmiddellijk terug. Overal in Napels wordt vuilnis op de straten gedumpt, vuilniswagens worden beschoten. Filmmaker Raffaele Brunetti trekt zich dit probleem aan en besluit om terug te keren naar Napels, 20 jaar nadat hij zijn geboortestad heeft verlaten, om te kijken of het nog mogelijk is het afvalprobleem van Napels op te lossen.

Regie: Raffaele Brunetti

Uitzenddatum: Dinsdag 15-7-2014 22:45 – 23:45 uur, Nederland  2.

—————————————————–

Afval is een uitvinding

In de documentaire Zero Waste die de BOS op 15 juli uitzendt, bezoeken we de Italiaanse stad Napels. Een pittoreske stad die met een gigantisch afvalprobleem kampt dankzij de invloed van de maffia. Terwijl politici en maffiosi elkaar de tent uitvechten, komt de Amerikaanse scheikundige dr. Paul Connett zijn plan voor Zero Waste uit de doeken doen. Loes Liemburg sprak met hem voor de BOS.

Hoe bent u betrokken geraakt bij afvalreductie?

Paul Connett: ‘Achtentwintig jaar geleden wilden ze een afvalverbrandingsoven bouwen in mijn buurt. Eerst leek me dat een goed idee: geen vuilnisbelt meer en energieopwekking uit afval. Maar toen hoorde ik over dioxine, een gifstof die vrijkomt bij afvalverbranding. Ik begon een gevecht dat we na vijf jaar wonnen: die oven kwam er niet.

Inmiddels vragen gemeenschappen van over de hele wereld me om hulp. Mijn strijd tegen verbrandingsovens is inmiddels een positieve campagne geworden: de promotie van duurzaamheid.’

Kunt u een voorbeeld geven van resultaten van uw campagne?

‘Een goed voorbeeld is Capannori vlakbij Lucca: de eerste Italiaanse stad met een Zero Waste-plan, een reuse & repair-centrum, en een Zero Waste -onderzoekscentrum. Dit soort steden realiseren binnen twee jaar al veertig tot zestig procent afvalreductie.’

Hoe kunnen individuen gemotiveerd worden om minder afval te produceren?

‘Dat is moeilijk. Individuen moeten vooral hun gemeenschap mobiliseren, en als gemeenschap druk op politici uitoefenen. Mensen hebben vaak het gevoel dat ze niet meer dan een druppel op een gloeiende plaat zijn, maar dat is niet zo. Begin met stap 1 uit mijn tienstappenplan: afvalscheiding.

Afvalreductie is ook een opstap naar nieuwe duurzaamheidsinitiatieven, zoals zero kilometers (het verkleinen van de afstand tussen akker en bord) en biologische landbouw, wat weer leidt tot minder pesticiden en genetisch gemodificeerd voedsel.

Vergeet ook de wisselwerking tussen gemeenschappen en bedrijven niet. Consumenten moeten zeggen: als we het niet kunnen hergebruiken of recyclen, dan moeten jullie het niet maken!“

In de film zegt u: industrial responsibility at the front end, community responsibility at the back end. Maar hoe kunnen bedrijven aangezet worden tot afvalreductie?

‘Het positieve is: bedrijven die duurzame goederen maken, kunnen veel geld besparen. Een voorbeeld is kopieermachinebedrijf Xerox in Venray: die verzamelen gebruikte kopieermachines. Sommige daarvan zijn als nieuw, bij andere worden onderdelen vervangen of onderdelen hergebruikt. Zij herwinnen 95% van alle materialen.

Het slechte nieuws zijn de bedrijven die niet-duurzame goederen maken, zoals de verpakkingsindustrie. Voor hen is afvalreductie allesbehalve lucratief, daarvoor hebben we sterk beleid nodig. Want er moet iets veranderen: als iedereen zou consumeren als een Amerikaan zouden we vier planeten nodig hebben. Een crisis is onvermijdelijk.’

Hoe werkt u in uw eigen leven aan afvalreductie?

‘Ik ben geen heilige, maar ik doe mijn best. Ik heb bijvoorbeeld een scheerkwast en koop nooit scheerzeep, maar gebruik hotelzeepjes. Zo worden die restjes zeep niet weggegooid en hoef ik geen nieuwe te kopen!

En ik heb een composthoop in mijn achtertuin, heel belangrijk. Compost scheiden maakt zo’n verschil voor de afvalberg. Het zorgt ook voor minder CO2 dan als we het zouden verbranden. In de grond komt die CO2 langzaam vrij en dient het bovendien als voedsel voor de planten.’

U lijkt nogal positief ingesteld.

‘Ik ben niet naïef, maar elke dag zie ik meer gemeenschappen meedoen. Die kunnen als model voor andere gemeenschappen dienen als de milieucrisis uitbreekt. Stap 11 van mijn tienstappenplan is: vervanging zoeken voor overconsumptie. We moeten ons afvragen: wat maakt mensen gelukkig? We moeten ‘levensstandaard’ vervangen door ‘levenskwaliteit’. Daarvoor hebben we nieuwe experts nodig: schrijvers, componisten, dichters, die mensen van mening kunnen doen veranderen en die menselijke relaties onder de loep nemen.

Duurzaamheid is nodig, in het bijzonder voor onze kinderen. Elke dag krijgen zij de boodschap dat er voor hen geen toekomst is. Dat kan nooit de bedoeling zijn. We can lose everything, except hope.’