In Japanmuseum SieboldHuis in Leiden is vanaf veertien maart een bijzondere expositie te ervaren. In de tuin en op de binnenplaats geven Europese kunstenaars een moderne kijk op de traditionele Sekimori Ishi (grenssteen). Een 16e-eeuwse Japanse traditie in een 21ste-eeuwse uitvoering.
Volgens eeuwenoud Zen gebruik worden één of meerdere stenen kruislings met touw omwonden en neergelegd in Japanse tuinen. Dit maakt op subtiele wijze duidelijk dat een pad niet toegankelijk is. Bezoekers hoeven zich deze keer niet te laten weerhouden maar kunnen genieten van ruim veertig bijzondere objecten. Voor ‘Sekimori Ishi Modern’ hebben beeldend kunstenaars de opdracht gekregen om de traditionele materialen (steen en touw) te vervangen door andere middelen en deze oude traditie op moderne wijze te verbeelden.
Drieëntwintig kunstenaars uit België, Frankrijk, Duitsland en Nederland tonen elk twee tot drie moderne objecten, ieder binnen hun eigen discipline; glaskunst, keramiek, illustraties, fotografie, beeldhouw- en schilderkunst. Régina Le Moigne, Jo Bordouw en Michio Takahashi hebben eerder in Franse en Europese musea geëxposeerd. Een groot aantal kunstenaars wordt voor het eerst bij het Nederlands museumpubliek geïntroduceerd. Maar ook werken van bekende namen zoals Peter Bremers en Olav Slingerland zijn onderdeel van deze expositie.
Met ‘Sekimori Ishi Modern’ brengt Japanmuseum SieboldHuis een onbekend en mystiek onderdeel van de Japanse cultuur onder de aandacht. Het is de eerste tentoonstelling die een moderne herinterpretatie geeft van de traditionele Sekimori Ishi. De sculpturen reizen na Japanmuseum SieboldHuis verder naar België en Frankrijk.
Sekimori ishi: (letterlijk: gestapelde steen; figuurlijk: grenssteen; stopsteen.) is een oud 16e eeuws Japans gebruik. Het is in Japan gebruikelijk dat de gasten die de traditionele theeceremonie gaan gebruiken, zich op eigen gelegenheid eerst wat verpozen in de theetuin van de gastheer en vervolgens de weg zelf weten te vinden door de tuin naar het theehuisje.
Het kan zijn dat men op een van de paden een bijzondere steen op het pad aantreft. Een steen kruislings omwonden met touw en een mooie knoop bovenop, staat zomaar midden in de toegangsweg of splitsing van paden in deze klassieke Japanse theetuin. Wat nu te doen? Er overheen stappen of…
Op deze manier maakt men op een subtiele wijze duidelijk dat het niet de bedoeling is de weg te vervolgen of het afgebakende pad in te slaan. Men zal een ander pad moeten kiezen.
Deze door vele Japanners gerespecteerde ongeschreven wet komt voort uit het oude gebruik dat Japanners bijzondere stenen omwinden of decoreren met touw of dik koord en daarmee aangeven dat die plek een mystieke heilige plek is c.q. een tijdelijke verblijfplaats van (Shinto) goden.
“Sekimori ishi modern” is het concept van een modern equivalent van de traditionele Japanse Sekimori ishi waarbij het functionele equivalent tijdens de exposities ondergeschikt is maar daarna wederom geactiveerd kan worden. Tijdens de ontwerp en uitvoeringsfase van de objecten onder de titel Sekimori Ishi Modern is nadrukkelijk geijverd dat het filosofische equivalent en het karakter van de oorspronkelijke Sekimori ishi behouden blijft.
Kees Kort van het Shakuhachi Genootschap heeft speciaal voor de expositie van Sekimori Ishi Modern een muziekstuk gecomponeerd. Op veertien maart brengt hij dat muziekstuk in SieboldHuis ten gehore.
Kees Kort speelt sinds 1989 de shakuhachi, de Japanse bamboefluit. Na een aantal jaren zelfstudie met behulp van lesboeken, muziekcassettes e.d. kreeg hij lessen van o.m. Yoshikazu Iwamoto en Ichiro Seki. In 2000 bezocht hij Japan, had daar ontmoetingen met shakuhachimeesters als Yokoyama Katsuya, Tadashi Tajima en een optreden met Aoki Reibo en zijn studenten. Hij nam lessen bij Akikazu Nakamura, die hij als zijn persoonlijke leraar beschouwt. Om de shakuhachi ook in Nederland grotere bekendheid te geven richtte hij “KAITO” op, het Nederlands Shakuhachi Genootschap.
Kort is twee maal per maand te horen in het Museum voor Volkenkunde te Leiden, regelmatig ook bijgestaan door een of meer leerlingen: iedere eerste en vierde zondag van de maand van 12.00 tot 13.00 uur in de Japanzaal op de eerste etage (zie ook http://www.rmv.nl/).
Naast de meditatieve Zenmuziek (Honkyoku) speelt Kees Kort ook o.a. Japanse ensemblemuziek (Sankyoku) (indien mogelijk begeleid op de Japanse koto), Japanse volksmuziek (Minyo) en kindermuziek (Dojo). Daarnaast geeft hij meditatieve klankconcerten, waarbij ook fluiten afkomstig van andere landen en culturen worden bespeeld, zoals o.a.: uit India (bansuri), Turkije (ney, qawwal), Indonesië (suling) en Bali (suling gambuh) Peru (panfluit, qena, zampona en toyo) en Rusland (kalyuka).
