Het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) heeft na een beroep van Wakker Dier een besluit van de Nederlandse Voedsel-en Warenautoriteit (NVWA) vernietigd. De dierenwelzijnsorganisatie stapte naar de rechter uit onvrede over het ontoereikende NVWA-optreden tegen boeren die hun dieren tijdens een hittegolf in de brandende zon lieten staan.
Tijdens de lange hittegolf van 2020 verzocht Wakker Dier de NVWA om te handhaven bij drie bedrijven waar zij koeien en schapen zag staan in weilanden zonder schaduw, terwijl het kwik opliep naar 36 graden Celsius. In de wet staat dat dieren moeten worden beschermd tegen extreme weersomstandigheden. Bovendien is het onthouden van schaduw bij zulke extreme temperaturen wat Wakker Dier betreft dierenmishandeling.
In het eerste besluit stelde de NVWA dat geen sprake was van een overtreding. Na het bezwaar van Wakker Dier paste de NVWA haar standpunt aan: in twee van de drie gevallen kon op basis van videomateriaal van Wakker Dier hittestress worden vastgesteld. Deze bedrijven kregen een schriftelijke waarschuwing. Voor het bedrijf waarbij alleen fotobewijs beschikbaar was, bleef de NVWA bij haar oorspronkelijke standpunt en greep niet in.
Wakker Dier zette de juridische procedure door en stapte naar de rechter. Volgens de dierenwelzijnsorganisatie is het onthouden van schaduw op hete dagen een overtreding, ook als de dieren niet zichtbaar last hebben van de hitte. Onderzoek heeft bevestigd vanaf welke temperatuur een dier het te heet heeft, dat zou leidend moeten zijn. De rechter stelt Wakker Dier hierin gelijk en heeft de NVWA opgelegd om de temperatuur mee te nemen in hun nieuwe besluit.
Mishandeling
Volgens de NVWA kon geen sprake zijn van dierenmishandeling, omdat hitteleed ‘valt’ onder andere regelgeving, namelijk over bescherming tegen extreem weer. Wakker Dier vindt dit een onbegrijpelijk standpunt. De rechter geeft Wakker Dier hierin gelijk en stelt dat bij hittestress wel degelijk sprake kan zijn van dierenmishandeling door de veehouder. Het college geeft de NVWA de opdracht om een dierenarts op basis van het beeldmateriaal te laten beoordelen of dat hier het geval was en de bevindingen mee te nemen in haar nieuwe besluit.
Hogere straf
Wakker Dier is ook in beroep gegaan tegen de strafmaat voor de twee bedrijven waarbij de NVWA na bezwaar een overtreding heeft vastgesteld. De veehouders kregen een schriftelijke waarschuwing, terwijl volgens handhavingsbeleid van de NVWA bij een ‘structurele overtreding’ niet een waarschuwing, maar een sanctie worden opgelegd.
Omdat geen enkel dier schaduw had, is volgens Wakker Dier sprake van een structurele overtreding. De NVWA ging daar niet in mee, maar kon ter zitting niet uitleggen wat dan wel de juiste invulling van het begrip structureel is. Het college heeft in de uitspraak bepaald dat de NVWA moet motiveren waarom in deze gevallen geen sprake zou zijn van een structurele overtreding.
