‘Dai Osho’ Ritskes niet lang in klooster, jukai zen.nl ongeldig’

Zen.nl leider Rients Ritskes, onlangs door  Tsushimoto Roshi beschuldigd van titelfraude, bracht minder tijd in een Japans klooster door dan hij zelf aangeeft. Bovendien is hij nooit tot zenpriester gewijd, dus kan hij ook geen anderen inwijden. Dit meldt het Japanse zenklooster Tenryuji gisteren  aan Sokun Tsushimoto Roshi, een Japanse zenmeester in de Tenryuji-lijn. Zo maakt woordvoerder Ron Sinnige van Tsushimoto Roshi vandaag bekend.

Ritskes geeft zelf afwisselend aan dat hij vijf maanden, zes maanden of een jaar in Tenryuji verbleef. Dit blijkt niet het geval. Het klooster houdt een officiële administratie bij. Daaruit blijkt dat Ritskes er iets meer dan drie maanden is geweest, van 4 april tot 15 juli 1987.

Tsushimoto Roshi: ‘Zijn naam komt niet voor op de lijst van de winter trainingsperiode die op 15 oktober 1987 begon. Zelfs al zou hij nog een tijdje in het klooster zijn gebleven tijdens het zomerreces vanaf 16 juli, er is geen zentraining in die tijd en het telt niet mee als kloosterervaring.’

‘Daarna’, zo zegt Tsushimoto Roshi, ‘deed hij in sommige jaren mee aan een deel van een sesshin (intensieve trainingsweek), niet meer dan één of twee dagen per keer.’ De laatste gelegenheidsbezoeken waren op 7 en 8 april 2010 en op 19 en 20 juni 2011, volgens de kloosteradministratie.

Uit deze administratie blijkt volgens de woordvoerder ook dat Ritskes nooit is ingewijd als monnik of priester. Hij verbleef als leek in het klooster. Hij staat nergens geregistreerd als priester in de Tenryuji-lijn.

Ranzen
Tijdens zijn verblijf in Tenryuji kreeg hij de naam ‘Ranzen’ (Nederlandse zen). Tsushimoto Roshi daarover: ‘Dit is geen monniksnaam, want hij is niet ingewijd. Het is een naam voor een leke-beoefenaar.’ In Tenryuji was het gebruikelijk om voltijds deelnemers in het klooster een naam te geven tijdens hun verblijf. Daarbij werd een Duitser ‘Tokuzen’ (Duitse zen) en een Zwitser ‘Saizen’ (Zwitserse zen). Tsushimoto Roshi: ‘Dit was vanzelfsprekend en pragmatisch. Niks bijzonders, geen speciale implicaties.’

Jukai formeel ongeldig
Deze feiten hebben gevolgen voor de mensen die bij Ritskes hun leke-gelofte (jukai) hebben afgelegd.  Die is namelijk formeel ongeldig, als Ritskes ze expliciet of impliciet heeft uitgevoerd uit naam van de Tenryuji of Buttsuji traditie. Buttsuji is het klooster waar Tsushimoto Roshi een aantal jaren zenmeester is geweest. Ook met dit klooster heeft Ritskes geen relatie, aldus Tsushimoto Roshi. ‘Tenzij hij in een andere boeddhistische stroming is ingewijd, heeft hij geen officiële Dharma lijn die de basis is voor het geven of ontvangen van de leke-inwijding (jukai).’

‘Dai Osho’
Nadat begin april zijn volgens Tsushimoto Roshi  jarenlange titelfraude aan het licht kwam (‘Ik ben in 1999 officieel tot zenmeester geautoriseerd door Sokun Tsushimoto Roshi’), beroept Ritskes zich nu op een vermeende ‘onofficiële titel’ die hij zou hebben gekregen van Tsushimoto Roshi, namelijk Dai Osho (‘grote priester’). Ook hierover is Tsushimoto helder: ‘In Rinzai zenboeddhisme wordt een priester
gewoonlijk ‘osho’ genoemd. Ritskes beschrijft de rakusu (een kledingstuk dat om de nek kan worden gedragen door priesters en leken) die ik hem gaf als goudbrokaat, maar het was niets bijzonders en had geen speciale betekenis. Ik gaf ‘m aan hem als teken van vriendschap.’

‘Termen als ‘Dai Osho’ of ‘Dai Roshi’ (‘grote zenmeester’) gebruik ik niet, ik heb een hekel aan dat soort overdreven titels. De term die Ritskes voor zichzelf gebruikt, ‘Dai Osho’, wordt gewoonlijk gebruikt als een eervolle titel voor priesters die overleden zijn. Hij wordt zelden gebruikt voor levende mensen, en als dat al gebeurt is het een cynische grap. Dai Osho is op geen enkele manier vergelijkbaar met ‘Roshi’ of zenmeester.’

Tsushimoto vervolgt: ‘Ritskes is niet gewijd in de Rinzai zen traditie, laat staan dat hij als monnik heeft getraind of als priester heeft gefunctioneerd. Dus hebben de frauduleuze titels die hij zichzelf heeft gegeven geen enkele waarde. Ik leef mee met de vele mensen die extreem hoge bedragen hebben betaald om iets van hem te leren dat hij zelf niet kent, en die rakusu en jukai van hem kregen in een onrechtmatige inwijdingsceremonie.  Ik vertrouw erop dat ze blijven beoefenen en de geloften desondanks met een zuiver hart volgen, onder betere omstandigheden.’

Het Boeddhistisch Dagblad heeft een schriftelijke verklaring van Tsushimoto Roshi ontvangen waarin hij Ron Sinnige autoriseert als zijn officiële voorlichter. Het BD vroeg aan Sinnige waarom Tsushimoto Roshi nu pas reageert op de vermeende titelfraude van Ritskes. Terwijl Ritskes zich toch al jaren tooit met de titel Dai Osho. Sinnige zegt daarover: Roshi is de Nederlandse taal niet machtig en had het te druk met zijn medische studie en praktijk om het doen en laten van Ritskes uitgebreid te volgen.’