Professor Rob Janssen en drs. Jan de Breet zijn door de koningin vanwege hun grote betekenis voor het verspreiden en vastleggen van het boeddhistisch gedachtegoed, met name voor hun vertaling van delen van de Pali Canon, benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Tijdens een feestelijke bijeenkomst in het gemeentehuis van Oegstgeest speldde burgemeester Els Timmers van Klink hen vanmorgen de bij de onderscheiding behorende versierselen op.
Tot kort voor dat moment waren beide wetenschappers en vertalers niet op de hoogte van het feit dat zij geridderd zouden worden. Met een smoes zijn ze naar het gemeentehuis gelokt. De onderscheiding is door voorzitter André Kalden van de Boeddhistische Unie Nederland (BUN) op suggestie van Anca Ansinks aangevraagd, voor wat Kalden noemt ‘hun prachtige en waardevolle vertaalwerk’. De aanvraag is ondersteund door prof. Matthijs Schouten en dr. Anca Ansink, gevolgd door een aanbeveling van dr. Han de Wit. Het toekennen van de onderscheiding is opmerkelijk voor vertaalwerk en geeft het belang aan van het werk voor de boeddhistische gemeenschap in Nederland en daarbuiten.
Burgemeester Timmers van Klink onderstreepte in haar toespraak, die voorafging aan de feitelijke huldiging , het belang van het werk van Janssen en De Breet. ‘Beide levenspartners worden vandaag onderscheiden, voor verdiensten in dezelfde branche. Hoe speciaal is dat?’
De burgemeester: ‘In een van de aanbevelingen staat treffend: In Oegstgeest wonen vele bijzondere mensen. Sommigen genieten landelijke bekendheid, anderen doen iets heel bijzonders dat van grote waarde is voor de Nederlandse samenleving, zonder dat velen dat weten. In Oegstgeest houden Jan de Breet en Robert Janssen zich bezig met de Nederlandse vertaling van boeddhistische sutta’s, die samen de Pali Canon vormen. De Pali Canon vormt voor boeddhisten ongeveer dezelfde plaats als voor Christenen de bijbel en deze canon behoort tot het werelderfgoed. Het is voor alle cultuur van belang en niet alleen voor boeddhisten. Het vertalen van het werk kan wel echt een levenswerk genoemd worden, want het mooi en goed vertalen van zo’n vijfduizend pagina’s uit het Pali is bepaald geen sinecure.’
En verder: ‘Prof. Janssen en de heer De Breet hebben een flinke bijdrage geleverd aan de vermaatschappelijking van het boeddhisme in Nederland. Niet alleen via bestuurlijke functies hebben zij bijgedragen, maar juist ook door de vertalingen, die rechtstreeks uit het Pali afkomstig zijn. Deze leerredes zijn in steeds grotere mate voor elke Nederlander toegankelijk, nu en in de toekomst.’
De burgemeester memoreerde de hoeveelheid werk en de dagelijkse discipline van Janssen en De Breet om de vertalingen tot stand te brengen. In 1997 een aanvang nemend resulteerde dat werk al in 2001 met de presentatie van ‘De verzameling van lange leerredes’, als onderdeel van de Klassieke Tekstbibliotheek uitgegeven door (toen) uitgeverij Asoka.
De burgemeester maakte een zaal vol genodigden deelgenoot van de aanpak van de vertalers. ‘Het vertalen heeft inmiddels een eigen ritme. Ik citeer: Eerst leest degene die niet typt een zin in het Pali voor. Dan wordt vaak een vertaling geraadpleegd, om de structuur van de zin te begrijpen en een idee van de betekenis ervan te krijgen. Vervolgens wordt er overlegd over de exacte interpretatie en worden enkele woorden in het woordenboek opgezocht. Tenslotte dicteert degene die niet typt de vertaling aan degene die de vertaling intypt. Vier uur per dag werken zij aan de vertalingen en wel vijf dagen in de week. Daarna volgt nog een heel secuur proces van controle en het schrijven van de inleidingen voordat het naar de uitgever wordt gestuurd. Zo verscheen in 2001 de Digha-Nikaya, ‘De verzameling van lange leerredes’, de ‘Khuddaka-Nikaya, een verzameling korte teksten’ en in 2007 verscheen een bloemlezing, genaamd ‘Aldus sprak Boeddha’. Er zitten nog heel veel ingewikkelde boeknamen tussen, die heb ik voor mijn eigen gemak overgeslagen, maar er zijn ook nog middellange teksten, korte teksten, allemaal met een lastige naam.’
De eerste burger memoreerde in haar toespraak de loopbaan van prof. Janssen. Werkzaam als klinisch psycholoog in diverse klinieken. Achttien jaar hoogleraar klinische psychologie en persoonlijkheidsleer aan de VU in Amsterdam.
Timmers van Klink: ‘U bent een specialist voor traumaverwerking en meditatie, nadat u in Nederland bekend was geraakt met het boeddhisme. Het greep u zo dat u na uw emeritaat Sanskriet en Pali ging studeren in Leiden. Vanaf 1977 schrijft u artikelen voor een breed publiek over het boeddhisme. Dat betekent ook een belangrijke ontwikkeling van dat boeddhisme. Ook was u vanaf 1982 tot op heden voorzitter en bestuurslid van de Stichting Vrienden van het Boeddhisme. Deze stichting is een ontmoetingsplaats voor alle vrienden en belangstellenden van het boeddhisme.’
De burgemeester ging ook in op de hoedanigheden van drs. Jan de Breet. Zij memoreerde de studie Indologie in Leiden en zijn specialisatie in de boeddhistische filosofie. Evenals zijn studie Sanskriet en Pali, als ‘ook wat Tibetaans en boeddhistisch Chinees.’
‘Vanaf 1982 bent lid van de SVB. Eerst was u bestuurslid (1982-2003) en vanaf 2003 secretaris van de Stichting Vrienden van het Boeddhisme. Ook u bent vanaf 1997 bezig met het vertalen van in het Pali en Sanskriet opgetekende (boeddhistische) teksten naar het hedendaagse Nederlands. U hebt met veel liefde en engelengeduld uw tanden in die teksten gezet, zo stel ik mij voor, deze teksten vertaald naar hoogwaardig, literair verantwoord Nederlands. Een hele prestatie.’
Een aantal genodigden uit de boeddhistische gemeenschap in Nederland woonden de huldiging bij. Na de plechtigheid was er een korte, door de gemeente aangeboden receptie.
Vorig jaar werd Jotika Hermsen op haar tachtigste verjaardag eveneens benoemd tot Ridder in de orde van Oranje-Nassau.
Ronald de Caluwé zegt
Prachtig en welverdiend!
John Willemsens zegt
Proficiat!