Afgelopen zondag zond omroep Human de eerste aflevering van het tiende seizoen van Het filosofisch kwintet uit op NPO 1. In dit jubileumseizoen onderzoekt Clairy Polak samen met haar gasten het centrale thema Macht, Media en Manipulatie. In vijf afleveringen wordt ingezoomd op de velden politiek, commercie, rechtsstaat en wetenschap. Welke machten en krachten zijn hier actief? Hoe kunnen wij ons daartegen weren? Hoe weten we nog wat waarheid is en wat leugen? En wat staat op het spel?
Dagelijks staan we bloot aan zichtbare en onzichtbare beïnvloeding van ons brein. Met misleidende methoden worden we overtuigd iets te denken of te doen. Via sociale en gevestigde media vinden leugens en nepnieuws een weg, dankzij trollen en nepaccounts. De verschillende vormen van manipulatie beïnvloeden politiek, onderwijs, rechtstaat en wetenschap. Het beïnvloedt ons allemaal.
Gasten in deze aflevering:
Daan Roovers is filosoof en Denker des Vaderlands. Aan de Universiteit van Amsterdam is ze docent Publieksfilosofie. Tegelijkertijd promoveert ze op de ontwikkeling van publieke opinie. Eerder was ze hoofdredacteur van Filosofie Magazine.
Gedragswetenschapper Reint Jan Renes is als lector Psychologie voor een Duurzame Stad verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam. Daarnaast deed Renes de afgelopen jaren onderzoek naar hoe maatschappelijk gedrag (gezondheid, veiligheid, duurzaamheid) effectief te beïnvloeden is. Op dit moment is hij gedetacheerd bij de Corona Gedragsunit van het RIVM.
Fleur Jongepier is filosoof aan de Radboud Universiteit en is medeauteur van het boek ‘IK. Filosofie van het Zelf’. Ze promoveerde op zelfkennis en doet nu onderzoek naar de manier waarop algoritmes ons denken en handelen beïnvloeden, en leiden tot maatschappelijke spanningen. Jongepier is medeoprichter van het filosofieblog Bij Nader Inzien.
Herman de Regt is wetenschapsfilosoof aan de Universiteit van Tilburg. Hij schreef meerdere boeken over het verschil tussen wetenschap en pseudowetenschap en vertelde voor de Universiteit van Nederland over wetenschap en het belang van kennis. De Regt heeft zich gespecialiseerd in publiek begrip van wetenschap, en begrijpt als geen ander hoe het komt dat we ons laten beïnvloeden.
Voorafgaand aan de aflevering sprak Human met gedragswetenschapper Reint Jan Renes, die ook te gast is in de deze aflevering. Hij vertelde Human dat manipulatie heus niet altijd fout is. “Verkeersveiligheid wordt wel door een paar subtiele aanpassingen vergroot. Dat vinden we een belangrijke overheidstaak.” Maar toch is Renes niet helemaal onbezorgd. “Ik maak me zorgen om de groep die slecht met informatie om kan gaan.”
Deze aflevering is via de link hier te bekijken.
