Industriële landbouw tast de biodiversiteit aan en veroorzaakt water- en bodemvervuiling door overmatig gebruik van bestrijdingsmiddelen. Dit is de conclusie van een vandaag gepubliceerde studie van Greenpeace. Bijna een kwart (24,5%) van de kwetsbare en bedreigde soorten in de EU is zo in het nauw gedreven door bestrijdingsmiddelen en kunstmest vervuiling. Het voortbestaan van soorten en cruciale ecosysteemdiensten zoals bestuiving, staan op het spel. Een verschuiving van politieke en financiële steun van industriële landbouw naar duurzame ecologische landbouwpraktijken is daarom hard nodig.
De ‘IUCN Taskforce on Systemic Pesticides’ stelde in 2015 op basis van analyse van 800 wetenschappelijke studies een catastrofale teruggang van insecten vast. De gevolgen kunnen groot zijn omdat zo’n 70% van de belangrijkste voedselgewassen voor betere productie van zaden, fruit en groenten, afhankelijk is van bestuiving.
Herman van Bekkem, Campagneleider Landbouw bij Greenpeace Nederland zegt: “Europa’s afhankelijkheid van chemische bestrijdingsmiddelen is niks minder dan een verslaving. Gewassen worden routinematig behandeld met een grote variatie aan pesticiden, soms tientallen keren per groeiseizoen. Niet-chemische alternatieven zijn er ook, maar politieke en financiële steun moeten ervoor zorgen dat dit veel gebruikelijker wordt. ”
Het rapport ‘Europe’s Pesticide Addiction. How Industrial Agriculture damages our Environment’ geeft een overzicht van bestaande wetenschappelijke literatuur over het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de landbouw. Deze middelen zijn een bedreiging voor biodiversiteit. Enerzijds is het een directe bedreiging door vergiftiging, anderzijds een indirecte bedreiging door het verstoren van ecosystemen, zoals kwetsbare voedselwebben. Een kwart van de 471 in de EU toegelaten actieve stoffen van middelen blijft langer in bodem en water achter dan volgens de regels mag. 79 stoffen overschrijden afgesproken waarden voor giftigheid voor waterorganismen. Deze stoffen hadden daarom helemaal niet toegelaten mogen worden. Europese normen voor waterkwaliteit worden nog steeds overschreden in bijna de helft van de meetpunten in Nederland..
Het is bekend dat ‘cocktails’ van verschillende soorten bestrijdingsmiddelen het milieu vervuilen, maar de gevolgen van deze chemische mix worden gewoonlijk niet onderzocht in de Europese toelatingsprocedure. Daarnaast worden alleen de ‘actieve ingrediënten’ in de middelen onderzocht. Degelijk onderzoek naar de bestrijdingsmiddelen zoals die daadwerkelijk gespoten worden – inclusief de andere chemicaliën in de middelen – is urgent. De Europese toelating slaagt er ook niet in om de lange termijneffecten van blootstelling aan lage doses van middelen te onderzoeken, omdat er vooral gekeken wordt naar de acute toxiciteit.
“Greenpeace roept op tot een grondige herziening van de industriële manier waarop we nu landbouw bedrijven. Politici en beleidsmakers moeten zich hard maken voor duurzame ecologische landbouw en tegen bestrijdingsmiddelengebruik“, zegt Herman van Bekkem.
