Bijen en andere bestuivende insecten – essentiële schakels in onze voedselproductie – lopen ernstig gevaar door bestrijdingsmiddelen. Dat blijkt uit een studie van de European Food Safety Authority (EFSA). Drie soorten pesticiden zijn gedeeltelijk verboden, maar worden desondanks wijdverbreid gebruikt. De milieuwaakhond Greenpeace roept de Europese Commissie op het gebruik van deze gifstoffen voor álle gewassen te verbieden. Bijen en andere bestuivers spelen namelijk een cruciale rol in voedselproductie.
Ongeveer een derde van de voedselgewassen is direct afhankelijk van bestuiving door honingbijen en andere dieren. De drie zogenaamde neonicotinoiden zijn bestrijdingsmiddelen waarmee boeren plaaginsecten zoals bladluizen van hun gewassen weren. Bijen en hommels zijn daarbij onbedoeld slachtoffer, doordat ze het gif binnenkrijgen via nectar, stuifmeel of water. Het gaat slecht met honingbijen, wilde bijen en hommels in Nederland en Europa. Deze bestrijdingsmiddelen worden al jaren door wetenschappers aangewezen als voorname oorzaak.
Een in 2013 ingesteld gedeeltelijk verbod heeft te weinig effect gehad op de toepassing van de pesticiden. In Nederland mag 85 procent van het gebruik van de stoffen gewoon blijven doorgaan, zo bleek uit eerder onderzoek door het Centrum voor Landbouw en Milieu. Zo is het toegestaan fruitboomgaarden na de bloei te sproeien, het middel in kassen of bij de aardappelteelt te gebruiken , ondanks dat wetenschappelijk vaststaat dat deze praktijk de natuur om zeep helpt. Daarnaast bedingen sommige EU landen uitzonderingen op het deelverbod – zoals recentelijk Groot Brittannië voor behandeling van koolzaad.
Serieuze bedreiging
Campagneleider landbouw Herman van Bekkem van Greenpeace: ”EFSA stelt vast wat een overweldigende hoeveelheid wetenschappelijke studies eerder concludeerden: neonicotinoiden zijn een serieuze bedreiging voor bijen, hommels en wilde bijen en de toekomst van onze landbouw. De Europese Commissie moet de bestaande deelverboden op deze middelen uitbreiden en al het gebruik van deze gevaarlijke gifstoffen verbieden. Gifvrije alternatieven bestaan, zijn in de praktijk bewezen en Europese boeren moeten worden aangemoedigd deze te gebruiken.”
Greenpeace publiceerde eerder verschillende wetenschappelijke studies over de mogelijkheden voor landbouw zónder bestrijdingsmiddelen [5,6]. Inzet van bloemrijke akkerranden, die nuttige insecten aantrekken die een handje helpen in de onderdrukking van plagen, pheromonen om plaaginsecten te misleiden, en meer diversiteit op en rond akkers zijn kansrijke en in de praktijk bewezen methoden die het gebruik van neonicotinoiden overbodig maken. Overheden zouden moeten investeren in niet chemische plaagbeheersing en de ontwikkeling naar duurzame gifvrije landbouw moeten stimuleren.
EFSA beoordeelde de veiligheid het spuiten van de bestrijdingsmiddelen thiamethoxam (geproduceerd door Syngenta) clothianidine en imidacloprid (beide geproduceerd door Bayer) en concludeerde dat ‘risico’s voor bijen en andere bestuivende insecten is vastgesteld of niet kunnen worden uitgesloten. In de nieuwe beoordeling wijst EFSA op serieuze kennistekorten over de gevolgen van deze middelen, bijvoorbeeld voor hommels en solitaire bijen.
Hanneke zegt
Gewoon criminelen. Allen die het toestaan en allen die het gebruiken.
Sjoerd zegt
Ik vind jouw reactie een manier van reageren die het gesprek over deze kwesties blokkeert inplaats van opent.
Jammer, een gemiste kans.
Nic Schrijver zegt
Jij praat niet met criminelen ?
Sjoerd zegt
Wat zijn dat?
Nic Schrijver zegt
Uit je antwoord op Hanneke dacht ik op te maken dat je dat weet.
Als je dat niet weet heeft je antwoord geen waarde en mijn vraag ook niet.
Sjoerd zegt
In de betekenis zoals Hanneke het woord gebruikt, krijgt het de betekenis van schelden. Dat lijkt mij ongepast.
Er is in de juridische betekenis geen sprake van criminaliteit.
Dan rest jouw eigen vraag.
Ja, ik praat met criminelen, ze zijn niet anders dan ik. En nee, ik vind uitzonderingen daargelaten , het gebruik van deze middelen niet selectief en dus niet zo verstandig. Daar wil ik aan toevoegen dat het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in alle teelten voorkomt, ook in de biologische teelt wordt daar regelmatig ontheffing voor gevraagd en gekregen.
Wat mij betreft wordt het gesprek op grond van inhoudelijke argumenten op genuanceerde wijze gevoerd. Respect en het achterwege laten van diskwalificaties van elkaar kan een vruchtbare samenwerking bevorderen inplaats van strijd die nergens toe leidt.
Is dit een antwoord waar je wat mee kan Nic?
Joost zegt
Aanbevolen boek: Dave Goulson:Een verhaal met een angel. Een zeer spannend verhaal van een Engelse hommelonderzoeker.
Nic Schrijver zegt
Sjoerd,
Ik kan wel wat met je antwoord.
Je ziet nu dat je niet kunt voorspelllen wat een gesprek opent of blokkeert.