• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Maatschappij » Gezondheid » De herontdekking van de natuur

De herontdekking van de natuur

19 januari 2020 door Ksaf Vandeputte

Een scholier en een student begonnen in België wekelijks een betoging te organiseren om onze politici aan te sporen om meer haast te maken met een echt klimaatbeleid. Zij werden geïnspireerd door een kleine maar erg spraakvaardige scholier uit Zweden die eenzaam op de stoep van een overheidsgebouw zat te betogen. Binnen enkele weken kregen zij navolging in de rest van de wereld. ‘We zijn niet kwaad, we zijn bang,’ zei één van hen.

‘Jongeren reageren vaak te emotioneel. Zij moeten nog leren geduldig te zijn, angst is geen goede raadgever,’ schrijft een commentator. Een andere vraagt zich af: ‘Mogen kinderen van kleuterscholen en lagere scholen zomaar ingezet worden om deel te nemen aan de klimaatbetogingen tijdens de lesuren?’ De meest gewiekste rechtse politicus van Vlaanderen zegt: ‘Die jongeren zouden moeten vertrouwen op technologische oplossingen. Wij stellen geen fatalisme voor maar ecorealisme.’ De man verwoordt de algemene tendens van het neoliberalisme: ‘Stel gerust moeilijke vragen maar vraag je vooral af wat jijzelf kan doen. Heb zelfvertrouwen.’ Vrij vertaald: wees mondig, maar stel niet heel ons maatschappelijk systeem in vraag.

Ik ben trots op deze jongeren, een generatie die nu eens niet enkel bezig is met smartphone en hippe kleren, tieners die zich bewust zijn van een toekomst en een maatschappelijke verantwoordelijkheid die blijkbaar te abstract zijn voor veel volwassenen. Gelukkig zijn er ook veel volwassenen die blij zijn met deze jongerenbeweging. Het is waar dat angst verlammend kan werken. Maar waar we vooral bang voor moeten zijn is dat we we één dezer wellicht weer overgaan tot de waanorde van de dag.

Al in 1991 schreef de bioloog Rupert Sheldrake ‘De wedergeboorte van de natuur.’ Daarin staan inzichten die we ons blijkbaar nog altijd eigen moeten maken. Dat we ons als mens boven de natuur plaatsen waardoor we het vanzelfsprekende recht lijken te hebben om deze planeet ongestraft leeg te plunderen en te vergiftigen. Dat we ons als mens buiten de natuur plaatsen waardoor we onze wortels en onze afhankelijkheid verloochenen, om vervolgens verbaasd te zijn dat we ons vervreemd voelen, gestresseerd zijn, steeds meer allergieën en angststoornissen hebben. Om maar een paar ongemakken te noemen.

Daartegenover stelde Sheldrake het -nog steeds controversiële- inzicht dat letterlijk niets op zichzelf bestaat. Niet op het atomaire of subatomaire niveau, noch op moleculair, cellulair, menselijk, planetair en zelfs galactisch gebied. Alles is georganiseerd in velden van onbegrensde energie. Alles beweegt zich binnen aantrekkingsgebieden naar een ‘doel’ toe, zelfs al verloopt die beweging chaotisch en is dat doel enkel een heel tijdelijke toestand van evenwicht. Uiteindelijk ontstaan na een selectieproces van trial and error praktisch altijd patronen, gedragen de fenomenen zich volgens ‘gewoonten’ met herkenbare karakteristieken en ‘levenscycli.’ Zoals dieren en mensen gewoonten doorgeven, blijken ook elementaire deeltjes, planeten en melkwegstelsels informatie uit te wisselen. Dit gebeurt over -voor ons menselijk bewustzijn- ongelimiteerde afstanden. Alsof al het bestaande een leerproces doormaakt.

Het is grappig én schrijnend dat een wetenschapper als Sheldrake uiteindelijk, logischerwijze, pleitte voor meer zorg voor onze planeet, maar naliet te vermelden dat zijn inzichten al duizenden jaren oud waren. Eén van de fundamentele inzichten van Boeddha was ‘het afhankelijk ontstaan’ van al wat bestaat. Alles hangt af van iets anders, van een bepaalde oorzaak binnen bepaalde omstandigheden. Alle fenomenen worden gevormd in een eindeloze keten, een doorgaand proces van oorzaken en gevolgen. In de Veda’s, de teksten van de nog oudere Hindoecultuur had men het al over ‘Het net van Indra.’ Men wist dat in het rijk van de god Indra een prachtig net hangt dat zich tot in het oneindige in alle richtingen uitstrekt. De wever van het net heeft in elk knooppunt een glinsterend juweel opgehangen. Wie van dichtbij naar zo’n juweel kijkt, ziet daarin alle andere juwelen weerspiegeld. En ook in dit gereflecteerde juweel worden alle andere juwelen weerspiegeld, een proces dat oneindig doorgaat…

Momenteel lijken we als mensheid in de fase van onze levenscyclus te zitten waarin we de oude intuïtieve kennis over het net van Indra dringend aan mekaar moeten doorgeven, in alle richtingen van deze planeet en tot in het oneindige herhaald. We hebben zoveel invloed en verantwoordelijkheid dat we ons niet langer kunnen opsluiten binnen nationaliteiten, geloofsovertuigingen en deelwetenschappen. Moeder aarde laat het afweten en begint ons van zich af te schudden als een merrie die wel bereden wil worden maar niet onderworpen. We hebben de teugels in handen maar we zullen enkel de juiste richting vinden als we samenwerken met de natuur. Van dichtbij bekeken zijn we daarvan een schitterend onderdeel, maar als je het ruimer bekijkt een héél klein onderdeeltje.

Tijdens een retraite die ik volgde bij Thich Nhat Hahn vroeg een jong meisje aan onze leraar: ‘Zou het kunnen dat de aarde kapotgaat als we haar zo blijven vervuilen?’ De doorgaans erg aimabele, immer glimlachende Thich Nhat Hahn antwoordde vrij korzelig: ‘Natuurlijk kan dat! Het leven zelf gaat door, maar de mens bestaat niet voor eeuwig hoor!’ Ik was aanvakelijk wat geshockeerd door dit eerder botte antwoord op de bekommernis van het naïeve meisje. Maar het is wel de realiteit, we moeten onszelf geen sprookjes wijsmaken. Dat de mensheid zichzelf kapotmaakt hoeft geen defaitisme op roepen, we kunnen ook met geheven hoofd de ondergang tegemoet treden. Ondertussen leven we zo positief ingesteld als we kunnen, ongeacht het resultaat. Thich Nhat Hahn heeft meegemaakt hoe de Fransen en de VS zijn land kapot bombardeerden, maar hij blijft wel onvermoeibaar retraites organiseren en boeken schrijven. Misschien geven we die houding tijdig door aan een andere intelligente beschaving in het universum, via het leerproces dat Sheldrake beschreef.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Gezondheid, Milieu, Natuur, Pakhuis van Verlangen Tags: het net van Indra, Ksaf, Rupert Sheldrake, Thich Nhat Hahn, veda's

Lees ook:

  1. Waar is het ego van mijn vader gebleven (3) – geworteld zijn
  2. De kaars en de vlam
  3. Tien jaar Boeddhistisch Dagblad
  4. Jan Veenendaal – Geen dood, geen vrees (1) – euthanasie

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Piet Nusteleijn zegt

    20 januari 2020 om 12:34

    ‘We kunnen ook met geheven hoofd de ondergang tegemoet treden’
    Een geheven hoofd..is dat met een opgewekt gemoed?
    Is dat moedig voorwaarts gaan?
    Volgens mij betekent het; beseffen, zien, hoe mooi het leven en de natuur is en alles doen wat in je vermogen ligt voor de bescherming en verzorging van het leven en de natuur.

Primaire Sidebar

Door:

Ksaf Vandeputte

De Vlaming Ksaf Vandeputte (1952) werkt als maatschappelijk werker en psychotherapeut. Hij is zeer geïnspireerd door het boeddhisme, meditatie en psychotherapie vormen volgens hem twee polen van eenzelfde gebied. Hij is lid van twee sangha’s in Vlaanderen en gewijd door Dharmavidya (David Brazier), maar even goed geïnspireerd door Thich Nhat Hanh en Ton Lathouwers. www.meditatief.be 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

20 mrt
Open Les Kum Nye Yoga en meditatie | Live op ma t/m wo
20 mrt 23
21 mrt
Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
21 mrt 23
21 mrt
Vipassana meditatie Rotterdam
21 mrt 23
Rotterdam
22 mrt
Online Lezingenserie 'Universele symbolen: de taal van de ziel' (4)
22 mrt 23
22 mrt
Ontspanningsmeditatie Rotterdam (vipassana)
22 mrt 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Wanneer iedereen liegt, weet niemand nog wie er liegt

    Kees Moerbeek - 19 maart 2023

    Een staatsgreep, of het manipuleren van het politieke systeem zijn voorbeelden van andere manieren om aan de macht te grijpen dan verkiezingen. Onverbloemde macht is echter beperkt houdbaar en macht verkregen met geweld vraagt meer geweld om het in stand te houden.

    Geschiedkundige Romila Thapar – de stem van afwijkende meningen

    Kees Moerbeek - 12 maart 2023

    Romila Thapar is een van India’s meest vooraanstaande geschiedkundigen. In haar boek Voices of Dissent (2020) beschrijft ze de rol van het ‘meningsverschil’ in de verschillende periodes van de Indiase geschiedenis. De Boeddha was een van degenen die vraagtekens zette en met een alternatief kwam. Dit artikel gaat met grote stappen door haar boek.

    Het jaar 2023 – dag 66 – vlokjesneeuw

    Joop Ha Hoek - 7 maart 2023

    KNMI regen en natte sneeuw. Somewhere over the rainbow, skies are blue. Take care out-there.

    Spelen met oneindigheid, verrassende figuren en patronen

    Erik Hoogcarspel - 6 maart 2023

    Hoe zit het nu met het oneindige? Om te beginnen merkt Zantema op dat er verschillende soorten oneindigheid bestaan. Als voorbeeld noemt hij het zogenaamde Hilbert-hotel, vernoemd naar de wiskundige David Hilbert. Dit is een denkbeeldig hotel met oneindig veel kamers. Als deze allemaal bezet zijn en er meldt zich een nieuwe gast, dan zou hij of zij op het eerste gezicht geen kamer kunnen krijgen. Dit lukt echter wel met een bepaald trucje: laat iedere gast verhuizen naar de kamer ernaast. Deze is er altijd, anders zouden er niet oneindig veel kamers zijn. De eerste kamer komt dan vrij.

    Hoe zen is Zuid? De weg van de vier geloften met een bus vol ikken.

    Erik Hoogcarspel - 2 maart 2023

    De schrijfster, Hanneke Dijkman, is lerares zenmeditatie en woont in Rotterdam Zuid, in de wijk Vreewijk. Als Rotterdammer vraag je je dan af zen in Zuid ‘ken dit wel?’ Zuid is namelijk het jongste en armste deel van de stad, de plaats waar in het begin van de vorige eeuw arme landarbeiders uit Zeeland en Friesland kwamen wonen om in de haven te werken. De Rotterdammers aan de linker Maasoever hadden het toen over de ‘boeren’, die een geit op zolder hadden en in klederdracht liepen. Dit is natuurlijk nogal overdreven, maar Zuid heeft de reputatie van een verzameling probleemwijken nooit helemaal van zich af kunnen schudden.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Hartlicht
    • Boeddhistisch vormingsonderwijs bestaat vijf jaar
    • Leven in Thailand – stroomrantsoen
    • Van nul tot stil in acht tellen
    • Het jaar 2023 – dag 79 – ferwart

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens