Normaal

Wat heet ‘normaal’? Als grenzen tussen samenlevingen poreus worden door globalisering en migratie, wordt die vraag dringend. We koesteren vrijheid en verscheidenheid, maar wat is dan nog het gedeelde ‘normaal’?

De migratiestroom is deel van de pijlsnelle veranderingen die we al enige tijd meemaken. De wereld is één plek geworden en iedereen krijgt met iedereen te maken. De spannende nieuwe vraag is hoe we die ene plek inrichten. Wat is het nieuwe samenleven? En welk gedrag gaan we ‘normaal’ noemen? De aanrandingen in Keulen stelden dit probleem op een groteske, extreme en uitvergrote manier.

Over deze vraag kun je deskundigen raadplegen, maar de conclusies volgen veel meer uit verwarrende processen, met een geheel eigen loop. Meestal is een gebeurtenis of verschijnsel, zoals Keulen of de komst van asielzoekers, aanleiding tot discussie. De media, al dan niet sociaal, dienen als platform voor meningsvorming. Politici uiten zich. Uiteindelijk worden binnen dat krachtenveld maatregelen genomen. Zo ontstaan glimpen van het nieuwe gedeelde ‘normaal’.

Deel van de discussie is de leuze: ‘Pas je maar aan, word zoals wij. Jullie nieuwe normaal is ons gewone normale normaal.’ Dat lijkt simpel, maar cultuur werkt zo niet.

Allereerst: Migranten zijn geen pakjes boter die zich in een vormpje laten boetseren tot makke paaslammetjes. Het nieuwe ‘normaal’ ontstaat echt niet in de mal van de inburgeringscursus. Zoals een vreemde taal, ‘spreek’ je een tweede cultuur minstens met een accent.

Nog belangrijker: Binnenlanders zijn net zo goed deel van het probleem als de nieuwkomers. Aanpassing is niet de opdracht aan migranten alleen. Globalisering is het probleem van iedereen.

Het nieuwe ‘normaal’ komt er pas als zowel binnenlanders als nieuwkomers afstappen van het eigen-cultuur-perspectief en boven hun respectieve culturen gaan hangen. Dan ontdekken ze de betrekkelijkheid van hun eigen betekenisgeving, krijgen meer speelruimte, èn worden opener naar anderen.

Tel uit je winst.