Het is ongelooflijk, maar toch de waarheid: Trump heeft de verkiezingen gewonnen. Ondanks een gigantisch strafblad en extreem gewelddadige standpunten, heeft Trump genoeg stemmen binnengehaald om president te worden. Zijn pleidooi om miljoenen mensen uit te zetten, LHBTI’ers en vrouwen het leven zuur te maken en journalisten af te schieten, is niet alleen geaccepteerd, maar omarmd. Het is verbijsterend dat ondanks de directe gewelddadige aanval op de rechtsstaat op 6 januari 2021 en het expliciete racisme van Trump en zijn aanhangers, zo veel mensen vertrouwen hebben in deze man.
Extreemrechts kijkt vol bewondering naar wat zich in de VS afspeelt. Toen Trump in 2016 president werd, bracht dat feitenvrije politiek over de hele wereld in een stroomversnelling. Liegen, openlijk racisme, oproepen tot geweld en zondebokpolitiek werd genormaliseerd, en extreemrechts begon weer te winnen – zo ook in Nederland.
De opkomst van extreemrechts in Europa en de VS gebeurt niet in isolement; we kijken naar elkaar om te zien wat normaal is, wat we accepteren en wat niet. En wat wij geleerd hebben van onze internationale bondgenoten, is dat een president of een regeringspartij dat nooit alleen kan. We bepalen als maatschappij wat door de beugel kan, en wat niet. Verandering komt van onderop. En als wij deze extreemrechtse normalisatie willen tegenhouden, dan moeten we aan de bak.
We zien zowel in de VS als in Nederland dat extreemrechts gedachtegoed snel deel van ons reguliere politieke spel kan worden. Zo wordt bijvoorbeeld de taal rondom vluchtelingen steeds harder en nemen politici voorstellen over die we een aantal jaar geleden als maatschappij echt niet zouden accepteren. Deze verkiezingsuitslag zal ook in Nederland nadreunen, het eerst in dit debat.
Er is maar één kracht die de opmars en normalisatie van extreemrechts echt kan stoppen: een burgerbeweging voor solidariteit en medemenselijkheid. Ieder van ons heeft een rol in de strijd voor een progressieve wereld. De één zet zich in voor het recht op abortus in de VS, de ander voor een bed-bad-brood regeling in Rotterdam, de volgende voor de vrijheid van journalisten in heel Nederland om kritisch onderzoek te doen. Onze rol is om al die strijden met elkaar te verbinden.
Samen met bijna 120.000 andere leden werken we verder, stap voor stap, aan een solidaire wereld. Waar de macht bij burgers ligt, en niet bij een presidentskandidaat. En dat werk staat los van verkiezingscampagnes, peilingen en zetels. Dat werk is van ons.
