• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Hans van Dam » 86 – Een vinger naar de waan

86 – Een vinger naar de waan

12 februari 2020 door Hans van Dam

Gisteren, in De opgang van het verstand dat zichzelf doorziet, citeerde ik Rumi over ons tekortschietende verstand. Ik herhaal dat citaat hier nog even, want ik wil er nog iets over kwijt:

Hoewel ons verstand niet kan begrijpen, hoezeer het zich ook inspant, zal het de poging toch niet kunnen opgeven. Wanneer het verstand de strijd zou opgeven zou het niet meer het verstand zijn.

Het verstand is dag en nacht rusteloos en in beweging, denkend, worstelend en trachtend om Hem te begrijpen, maar Hij blijft onbegrijpelijk en onbegrepen.

Het verstand is als een mot en de Geliefde is als een kaars. Wanneer de mot in de kaarsvlam vliegt, wordt hij verteerd. Zo is de mot.

Hoe vaak hij zich ook bezeert, hij kan niet leven zonder de kaars. Kon hij dat wel, dan was hij geen mot. En zou de mot niet verteerd worden, dan was de kaars geen kaars.

Net zo is de mens die het zonder God kan stellen en geen moeite doet om Hem te bereiken, geen mens. Zou hij God wel kunnen begrijpen dan was God niet God.

Daarom is de ware mens altijd bezig en cirkelt hij rusteloos en onophoudelijk rond het licht van Gods Majesteit. En God is nou eenmaal degene die de mens verteert en tot niets maakt zonder dat Hij door het verstand begrepen kan worden.

Vervangen we in Rumi’s citaat het woord ‘God’ door ‘het leven’ (in de zin van het geheel, het bestaan, de kosmos, wat dat ook mag betekenen) dan klinkt het opeens heel (post)modern:

Hoewel ons verstand het leven niet kan begrijpen, hoe het zich ook inspant, zal het de poging toch niet kunnen opgeven. Wanneer het verstand de strijd zou opgeven zou het niet meer het verstand zijn.

Het verstand is dag en nacht rusteloos en in beweging, denkend, worstelend en trachtend om het leven te begrijpen, maar het leven blijft onbegrijpelijk en onbegrepen.

Het verstand is als een mot en het leven is als een kaars. Wanneer de mot in de kaarsvlam vliegt, wordt hij verteerd. Zo is de mot.

Hoe vaak hij zich ook bezeert, hij kan niet leven zonder de kaars. Kon hij dat wel, dan was hij geen mot. En zou de mot niet verteerd worden, dan was de kaars geen kaars.

Net zo is de mens die het zonder begrip kan stellen en geen moeite doet om het te bereiken, geen mens. Zou hij het leven wel kunnen begrijpen dan was het leven niet het leven.

Daarom is de mens altijd bezig en cirkelt hij rusteloos en onophoudelijk rond het raadsel van het leven. En het leven is nou eenmaal datgene wat de mens verteert en tot niets maakt zonder dat het door het verstand begrepen kan worden.

Heeft het verstand dit eenmaal grondig begrepen, dat wil zeggen, heeft het zich neergelegd bij zijn onvermogen, dan kan het eindelijk ontspannen. Ontspannen in niet-weten.

Vervangen we conform deze gedachte ‘het leven’ in de derde tot en met zesde alinea door ‘niet-weten’ dan klinkt het fragment opeens heel agnostisch:

Het verstand is als een mot en niet-weten is als een kaars. Wanneer de mot in de kaarsvlam vliegt, wordt hij verteerd. Zo is de mot.

Hoe vaak hij zich ook bezeert, hij kan niet leven zonder de kaars. Kon hij dat wel, dan was hij geen mot. En zou de mot niet verteerd worden, dan was de kaars geen kaars.

Net zo is de mens die het zonder niet-weten kan stellen en geen moeite doet om het te bereiken, geen mens. Zou hij het niet-weten wel kunnen begrijpen dan was het geen niet-weten.

Daarom is de mens altijd bezig en cirkelt hij rusteloos en onophoudelijk rond het het niet-weten. En niet-weten is nou eenmaal datgene wat de mens verteert en tot niets maakt zonder dat het door het verstand begrepen kan worden.

Mooi hè?

Maar het blijft een verhaal uit de duim.

Een vinger naar de waan.

Hoe die ook mag heten.

Deze tekst maakt deel uit van De derwisj en de dwaas – Dansen in het duister, een serie over soefisme en mystiek niet-weten. Illustraties: Lucienne van Dam. De derwisj en de dwaas in het BD. De derwisj en de dwaas op NietWeten.nl. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: dansen in het duister, de derwisj en de dwaas, mystiek, niet-weten, rumi, soefisme

Lees ook:

  1. Rumi en het pad van de verbijstering
  2. 1. Vernedering is maatwerk
  3. 10. Spreken als een zwijger
  4. 15. Vijf vergrijpen zonder rechtvaardiging

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Columns. Boeken. NietWeten.nl. Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 26 mei 2022 - 29 mei 2022
    Hemelvaartretraite Schoonheid van Zijn
  • 27 mei 2022 - 29 mei 2022
    'Gezond leven, natuurlijk sterven'
  • 29 mei 2022
    Nyinthün, dag van stilte en meditatie
  • 29 mei 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 30 mei 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Grondlegger van de BOS – Jean Karel Hylkema overleden

Jacques den Boer - 26 mei 2022

In 1999 gaf de overheid een zendmachtiging aan de Boeddhistische Omroep Stichting. Jean Karel Hylkema werd daarvan niet alleen ongeveer vijf  jaar  bestuurder en manager. Hij was tegelijk programma-adviseur voor de tv- en radioredactie, naast programmadirecteur Babeth VanLoo, en werkte mee aan tv-documentaires als interviewer.

Tulpenboeddhisme: Hoe het boeddhisme in Nederland wortel heeft geschoten (4 en slot)

Jacques den Boer - 26 mei 2022

Onder aanvoering van de Rigpa-boeddhist ir. Jean Karel Hylkema , de gelauwerde cineaste en Dzogchen-boeddhiste Babeth VanLoo en een nieuwe BUN-voorzitter, prof. dr. Johan Niezing, kwam er uiteindelijk toch per 1 september 2000 een zendmachtiging voor radio en tv.

‘Yatra naar Majjhimadesa – een pelgrimsreis naar het Middenland’.

Guy E. Dubois - 24 mei 2022

De Majjhimadesa was de broedkamer van de Dhamma —de Leer van de Boeddha’s. Het is het gebied waar de Boeddha geboren werd, waar hij tot Zelfrealisatie kwam, waar hij predikte en het parinibbana bereikte. In Boeddha’s tijd waren overgrote delen van het Middenland bedekt met junglevegetatie. De fauna was veelzijdig en bestond o.m. uit leeuwen, tijgers, herten, olifanten en neushoorns.

Baas over eigen karma

Kees Moerbeek - 22 mei 2022

Het individu is de enige die de volledige controle heeft over zijn daden, ongeacht de druk die anderen op hem kunnen uitoefenen. Een onheilzame handeling onder grote druk uitgevoerd, heeft echter een ander karmisch effect dan een vrijwillige onheilzame handeling.

Boekbespreking- De lach van de Boeddha. Een ontmoeting met de boeddhistische filosofie

Erik Hoogcarspel - 21 mei 2022

Vandepitte gooit zijn lezers al snel in het diepe met zijn uiteenzetting over de leegte. Hij geeft daarbij een eigen interpretatie, die enigszins afwijkt van de boeddhistische teksten.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • De virtuele denkster 371
  • Haiku
  • Dick – Zwaard van liefde
  • India heeft mogelijkheid om dialoog over Tibet aan te gaan met China
  • de Boeddhistische blik — Walk with me

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens