Ik weet niet of het de lezer is opgevallen – ik heb geen boze reacties ontvangen -, maar vorige week deelde ik een recept voor een glutenvrij bananenbrood met blauwe bessen; precies het soort recept waar ik graag vanaf wil. Liever zou ik dichter bij het thema ‘vroeger vega’ of ‘vega van hier’ blijven – zie onder. De perfecte term heb ik nog niet gevonden. ‘Nedervega’? Suggesties zijn welkom. Het probleem is dat ik alle mij toegestuurde recepten al gebruikt heb, dus ik zit met smart te wachten op nieuwe lezerspost.
Het was mijn bedoeling om zelf ook oude kookboeken in te duiken en oudere mensen te interviewen over vegetarische recepten van vroeger, maar ik heb een drukke baan en het schiet er telkens bij in. Recepten delen is geen probleem, een mens moet elke dag eten, en ik kan altijd wel een recept delen dat ik die week toevallig gemaakt heb. Zoals vorige week toen ik een bestemming zocht voor overrijpe bananen en daarover een stukje schreef.
Herhaalde oproep
Weliswaar staan de kranten en tijdschriften tegenwoordig vol met vegan recepten, maar die zitten vaak vol exotische, uitheemse ingrediënten als chiazaad, jackfruit en kokosmelk. Ook is de industrie druk bezig met vegan vervangers voor bekende producten, zoals speckreepjes (met ck), bitterballen en Magnum ijsjes. Allemaal prima ontwikkelingen, maar het roept de vraag op: wat aten de mensen vroeger, toen vlees nog een luxeproduct was dat hooguit op zondag op tafel kwam? In het Midden-Oosten heeft men falafel, hummus, tabouleh, shakshuka, baba ganoush. In India heeft men dahls en vegetarische curry’s. In Indonesië tempeh, tofu, gado gado. Heerlijke vegetarische en vegan gerechten waar geen vleeseter de neus voor ophaalt. Wat hebben wij in Nederland/Vlaanderen/Noordwest Europa als vega-klassiekers? Hebben wij die wel?
Wat aten Nederlandse en Vlaamse vegetariërs/vegans en mensen die gedwongen werden door omstandigheden (oorlog, armoede) om vegetarisch te eten vroeger? In de tijd dat de winkels niet vol lagen met vleesvervangers en exotische producten van ver weg? Denk Tweede Wereldoorlog t/m de jaren ’60 van de vorige eeuw. Wat zijn de familierecepten die toevallig vegetarisch zijn? Graaf in eigen geheugen of interview je ouders of grootouders of anderen die deze tijd bewust hebben meegemaakt – al dan niet als vegetariërs. Of kijk in oude kookboeken. Ik ben met name op zoek naar smakelijke Nederlandse/Vlaamse recepten van voor- en hoofdgerechten (vrijwel) zonder vlees en zuivel. Het mag ook uit de buurlanden zijn (Noordwest Europa). Stuur een reactie naar: janaverboom apenstaartje gmail punt com (graag even zelf aan elkaar knutselen, dat scheelt mij spam). Dan beloof ik die recepten te proberen en hier te delen, liefst met een verhaal erbij over de oorsprong. Opdat we samen een archiefje kunnen maken met duurzame vegaklassiekers van eigen (Europese) bodem. Overigens mag je mij ook andere Boeddhistisch Dagblad-waardige recepten sturen. Liefst plantaardig of eenvoudig plantaardig te maken, gezien het leed in de gehele dierlijke productieketen, inclusief de zuivelsector.
Recept: Bospaddenstoelensoep
Lekker vers en duurzaam is het voedsel uit het (voedsel)bos, zoals Simon enkele weken geleden hier al schreef. Ik geef zo nu en dan excursies aan volwassenen en kinderen met als thema eten uit de natuur, en het is elke keer weer een succes. Afgelopen week nog heb ik met basisschoolkinderen brandnetelsoep gekookt, dat recept heb ik tien jaar geleden al gedeeld: https://boeddhistischdagblad.nl/boeddhistisch-leven/recepten/18795-beter-eten-uit-de-natuur/. Vandaag bospaddenstoelensoep. De eerste boleten zijn er weer. Mag ook met supermarktpaddenstoelen. Het is een van oorsprong Tsjechisch recept van mijn moeder. “Oud familierecept?” vroeg ik. “Nee joh, gewoon van Internet gehaald” zei ze. Ouderen gaan ook met hun tijd mee.
Ingrediënten:
- 300 g eetbare bospaddenstoelen, kastanjechampignons of andere supermarktpaddenstoelen, gesneden
- Eventueel een handjevol gedroogde paddenstoelen, fijngescheurd of gesneden (inweken mag, hoeft niet)
- 2 eetlepels olie of margarine
- 1 eetlepel bloem
- 1 flinke theelepel milde paprikapoeder en een mespunt scherpe paprikapoeder
- 1 ui, gesnipperd – of meer, als je van uien houdt
- 3 teentjes knoflook, uit de knijper
- 1 liter bouillon (van blokjes, neem bospaddenstoelenblokjes voor extra paddenstoelensmaak)
- 1 aardappel in kleine blokjes
- 1 flinke theelepel echte marjolein (majoraan) – let op, dit is niet hetzelfde als oregano
- Peper, zout
- Peterselie of bieslook
Fruit de ui in olie of margarine in een soeppan, op een zacht vuurtje, tot deze goudbruin begint te kleuren. Voeg bloem toe en roer goed door het uienmengsel, blijf even roeren en fruiten tot ook de roux iets begint te verkleuren. Voeg dan beetje bij beetje de bouillon of water met bouillonblokjes toe en blijf roeren tot de klontjes opgelost zijn. Voeg nu de paddenstoelen en aardappelen toe, en ook de paprikapoeder, peper, eventueel zout (indien zelfgemaakte groentebouillon zonder zout wordt gebruikt) en majoraan.
Kook ongeveer 30 minuten, roer af en toe. Vlak voordat je de soep van het vuur haalt, voeg je de knoflook uit de knijper (of heel fijn gehakte knoflook) toe. Garneer met bieslook of peterselie.
Zo, dit lijkt weer meer te passen in het ‘vega vroeger’ of ‘vega van hier’ thema. Ik kijk uit naar nieuwe reacties of lezerspost!
