De spreuk

De spreuk: “Liefde is samen problemen oplossen die je alleen niet zou hebben”, hangt bij mijn buren in de kamer. Ik heb er erg om moeten lachen. En aan wie ik het ook vertel, iedereen ziet daar de humor van in. Zeker mensen met een relatie,  herkennen het, herkennen dat gevoel dat je samen problemen aan het oplossen bent,  die je, als je alleen was, niet zou hebben.

De gedachte die daar achter ligt is volgens mij: “Je kunt beter alleen zijn/wonen. Of je moet  proberen om de ander meer op jezelf te laten lijken. Want, zo denken veel mensen: ‘als het aan mij ligt, hebben we geen problemen’.  En ik betrap mezelf er ook vaak op dat ik over mijn partner denk: “Waarom doet ze zo moeilijk? Waarom kan ze niet een beetje zus of zo zijn, dan gaat het allemaal veel beter”.

Dualistisch denken. Ik tegenover ander.

Daarom  beoefen ik zen. Om in de diepte van mijn denken te duiken en mijn gedachten te leren kennen die gaan over ‘ik versus ander’. Om de werkelijkheid daarvan te toetsen in de niet-dualiteit. En er achter te komen dat die gedachten slechts in mijn hoofd bestaan en niets zeggen over de werkelijkheid.

Niets zeggen ze over de werkelijkheid.  Niets. Echt niets. En dat weet iedereen, die een beetje in staat is om naar binnen te kijken.  En toch is het zo verleidelijk om wel zo te denken. In je relatie, op je werk, overal.

Vorige week las ik een artikel in knack.be, een Belgisch actualiteitenmagazine. Dat artikel ging over terrorisme. Er werd een  Nederlandse specialist in internationale betrekkingen aan het woord gelaten: Peter Knoope . Hij waarschuwt het Westen: wij dringen ons denken over geschiedenis op aan de rest van de wereld. En dat gaat helemaal fout. ‘We hebben geen idee van wat zich aan het ontwikkelen is. De woede, de ontevredenheid, de antiwesterse sentimenten.’

‘We denken nog altijd dat we moeten democratiseren, en dat onze seculiere vooruitgangsgedachten enige relevantie hebben in een wereld waarin het merendeel van de mensen antiwesters is.’

Dat raakte me. Er zit wel wat in wat die man zegt, vind ik. We hebben het idee dat ‘zij’ de terroristen van IS , achter lopen op ons. Ze zijn immers barbaars. Ze hebben middeleeuwse opvattingen. Ze kennen geen democratie. Ons gedachtengoed is beter. Als zij maar anders zouden zijn, meer zoals wij zouden zijn.

Het is eigenlijk net als die spreuk: Wij, in het westen, hebben het gevoel dat we  problemen moeten oplossen die we niet zouden hebben als zij ( de IS) er niet waren, of als zij ‘gewoon’ net zo als wij zouden zijn. Dus we moeten hen vernietigen.  Zodat we weer alleen met ‘de onzen’ zijn.

Het is niet dat ik het geweld goed praat van de IS. Absoluut niet. Zij doen precies hetzelfde. En laten dat bovendien met barbaars geweld gepaard gaan.  Zij vinden ook dat wij hun gedachtengoed over zouden moeten nemen. Zij willen ons vernietigen.

Waar ligt de werkelijke oplossing? In mijn relatie is het mogelijk om mijn gedachten over de ander met een korreltje zout te nemen. Om de verbinding te zoeken. En te ervaren dat dat ‘ik versus ander’ slechts in mijn gedachten bestaat. Maar op mondiaal niveau? Hoe vinden we ooit verbinding met terroristen?

Misschien is het heel idealistisch. Maar toch geloof ik er nog steeds in dat ik niet anders ben dan zij. Dat liefde niet zozeer is dat je samen problemen oplost, maar dat liefde is ‘het ervaren van één zijn met de ander’. Met wie dan ook.

Zolang we in ‘ik versus ander’ blijven geloven, en blijven geloven dat als die ander er niet zou zijn, we dan geen problemen zouden hebben, dan blijven we in een staat van oorlog.