• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Zen » Dick – Altijd weer terug naar de ervaring

Dick – Altijd weer terug naar de ervaring

16 mei 2021 door Dick Verstegen

Een vorige keer heb ik stil gestaan bij het doodloze. Datgene wat ons aankleeft en dat niet sterft. Mijn leraar Nico zegt aan het slot van een artikel over dit onderwerp:

‘Heb ik het doodloze gevonden? Ik zeg het niet. Alleen de Boeddha kan dit omwille van het onderricht zeggen. Ik vertrouw erop dat mijn beoefening mij doordrenkt met het doodloze. Het doodloze kan slechts in stilte en verlegenheid gekoesterd worden. Ik zal het zwijgend met mij meedragen omdat elk gesproken woord de goddelijke onwetendheid ruïneert. Wel vind ik dat de Boeddha met het doodloze een verbale parel aan de spirituele literatuur heeft toegevoegd.’

Goddelijke onwetendheid. We spreken er vaak over in de zendo, maar meestal zonder er het adjectief goddelijk aan toe te voegen. En was het niet juist iets waar we van af moeten van die onwetendheid. Het heftigste lijden ontstaat toch immers door onwetendheid? De Boeddha zelf heeft het gezegd. En nog wel bij zijn eerste preek in Sarnath. Kennelijk is de ene onwetendheid de andere niet.

De onwetendheid waarop de Boeddha doelt, ontstaat als je je laat meeslepen door primaire, door het ego-gestuurde impulsen. Allemaal angst. Primair: Angst voor tekort, onveiligheid, ziekte en dood. Op een subtieler niveau: angst om gekwetst te worden, angst om de schuld te krijgen, angst om ongelijk te krijgen, angst niet serieus te worden genomen, angst dat je iets verkeerd hebt gedaan. Dat is de onwetendheid waar we het liefst vanaf willen en die we ook kunnen doorzien.

Oog in oog staan met onzekerheid, angst en onveiligheid en met alle werkingen van onze denkgeest is het enige wat begint te helpen. Mijn nieuwe boek gaat daarover. Maar Alan Watts zegt: onder ogen zien is niet genoeg. ‘Je moet het zijn.’ En zijn is de ervaring van dit moment. Zonder enig voorbehoud de ervaring zijn. Hij zegt er dan nog iets bij:

“Zeggen dat ervaren aan het moment gebonden is, is in werkelijkheid zeggen dat ervaren en het huidige moment identiek zijn.’

Maar er is nòg een vereenzelviging mogelijk van ervaren, namelijk de identificatie met ‘ik’. Ook tussen ervaring en ‘ik’ zit geen licht; ze zijn, zegt Watts, hetzelfde. Dus is er een drie-eenheid: nu, ervaring en ‘ik’ is in feite één, de onverdeelde geest, het onverdeelde bewustzijn. Geredeneerd vanuit ons onderscheidend denken zouden we zeggen dat ik, ervaring en nu samenvallen. Maar omdat ‘nu’ en ‘ik’ in werkelijkheid constructies zijn, valt er niets samen en is er in feite alleen ervaring.

In de loutere ervaring valt alle intellectueel weten weg en dat begint al aardig op de goddelijke onwetendheid te lijken waarover mijn leraar het heeft.  Ervaring is openstaan voor wat zich voordoet. Waardevrij, zonder oordeel. Dus geen wonder dat het zo belangrijk is steeds weer terug te gaan naar de ervaring zelf in dit moment. Wat we dan doen is telkens opnieuw het conceptueel scheidende van onze denkgeest doorzien. En de zuivere ervaring toelaten, waarin alles op deze wereld zich voordoet. ZIE! Luister Groots Wezen!, zou Longchenpa zeggen.

Levend in dualiteit en eenheid word ik steeds weer getrokken naar het onderscheid, het concept. Maar ik kan dat zien. Ons zelfreflecterend bewustzijn stelt ons daartoe in staat; zij is onze bodhigeest, waarmee wij begenadigd zijn. Een bewustzijn, geest, die alles omsluit, ook trouwens het conceptuele.  En die ons in staat stelt te concluderen Niet het, maar dit, hier, mijn ervaring, nu. Oh ja!

Categorie: Columns, Dick Verstegen, Geluk, Zen Tags: Alan Watts, doodloze, ervaring, ik, Longchenpa, moment

Lees ook:

  1. Dick – wat wij werkelijk zijn
  2. Wat is genoeg?
  3. Op zoek naar je zelf
  4. Veertig boeken over zen en boeddhisme

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Dick Verstegen

Columnist Dick Verstegen is zenleraar en oud-hoofdredacteur van de VNU dagbladen. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door
  • Locaties
  • Overzicht op kaart

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

14 sep
Tao en geluk; vijf bijeenkomsten
14 sep 23
22 sep
Retraite: natuur en meditatie
22 sep 23
24 sep
Meditatiedag: handleiding voor creatieve meditatie
24 sep 23
24 sep
Theme Sunday with Ven. Amy: Dealing with Difficult People
24 sep 23
24 sep
De Vier Zegels van het boeddhisme
24 sep 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De taal van het lijden  (deel 1 van 3)

    gastauteur - 20 september 2023

    De taal welke zich op verschillende momenten in ons leven aan ons openbaart, meestal in de vorm van verlies, pijn en verdriet, het diep begrijpen ervan, te leren het lijden te omarmen, er ruimte voor te creëren, zodat het uiteindelijk los kan komen.  Leren één te worden met de ontvouwing van het leven en het ontdekken, blootleggen en hervinden van deze nobele waarheid. Hoewel dit vaak een erg zware taak lijkt, en voor velen van ons te moeilijk om zelfs maar over na te denken, ligt er binnen dit proces van herkennen en het omarmen van lijden, een ontvouwen van kalmte, vreugde, vrede en harmonie met onszelf en de wereld om ons heen. Elke keer dat we dichter bij deze ontvouwing komen, tillen we een klein stukje van de sluier op die ons ware wezen omhult.

    Taigu – Tibetaans bijgeloof op gespannen voet met anatman

    Taigu - 19 september 2023

    Het geloof dat Tibetaanse boeddhisten vertegenwoordigen in de zielsverhuizing van de dertiende naar de veertiende Dalai Lama, en bij diens overlijden naar de vijftiende, onderstreept nog eens de ondoorzichtige magie waarvan het Tibetaanse boeddhisme is doortrokken. Je zou het een scepticus niet kwalijk kunnen nemen, wanneer deze de conclusie trekt dat bij de overgang van de ene op de andere Dalai Lama een loopje wordt genomen met het leerstuk van anatman, een van de klassieke hoekstenen van het boeddhisme.

    Ardan, van zenleraar tot brugwachter – ‘Je opent de brug en je sluit ‘m weer. Bijna zen.’

    Ardan - 11 september 2023

    'Ik wil mezelf niet opzadelen met titels. En bovendien zei me de titel 'zenleraar' niet zoveel. Was ik nu anders geworden? Kon ik nu beter mensen begeleiden dan daarvoor? Het klopte voor mij niet. Datgene wat mij het meest gebracht had, namelijk die vrije vrouw/man zonder titel liep nu met een titel rond. En dat beviel me niks.'

    Pseudo-Cicero, pseudo-troost?

    Erik Hoogcarspel - 11 september 2023

    Cicero voert in zijn epistel aan dat we niet overmatig moeten rouwen om de dood van een geliefde, omdat er bij de dood voor de geliefde zelf weinig verloren gaat. Het leven is nu eenmaal niets dan ellende. Als je de pech hebt geboren te zijn geworden, kun je maar beter gauw dood zijn. Je hoeft ook niet oud te worden om te slagen in het leven.

    Wat loert daar in de duisternis?

    Kees Moerbeek - 10 september 2023

    Eeuwenlang zwierven ze in de bergen, de bossen, de velden, in de rivieren en langs de kust en joegen de Japanners de stuipen op het lijf of belaagden ze. Ze zijn ook nu niet weg te denken, de yokai.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Ardan
    • Is bewustzijn een soort stof, of is stof een soort bewustzijn?
    • De virtuele denkster 442
    • Het denken (1) – Boeddhisme is gezond verstand
    • Renske – haiku

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.