Dick – Het komt niet binnen (hara)

Je zit klaar, bent bereid, en toch komt er niet binnen wat er gezegd wordt. Als je kijkt/luistert naar een teisho, een lezing, en film, een kunstwerk…Of als je een boek leest…Het komt maar niet binnen. Het dringt niet tot je door. Hoe ga je daarmee om? Hoe kom ik er doorheen?

Nu ik over dat onderwerp iets wil zeggen, herinner ik me opeens twee dingen:

1. Ik herinner me dat, toen ik net met zitten begon, de woorden van leraren soms vertraagd binnenkwamen of helemaal niet. Het was alsof ze door een muur heen moesten. Achteraf zie ik vooral ook dat ik ze vervormde. Vaak schiep ik zelf in hun woorden een ‘overkant’ die bereikt moest worden. Of een onneembare kloof. Zeiden ze dat of hoorde ik het zo?
2. Een ander punt is dat ik graag naar de muziek van Mahler wilde leren luisteren. Toen dat moeilijk bleek, nam ik bandjes of cd’s mee in de auto en speelde ze af tijdens lange ritten. En ja hoor, na een keer of tien de zesde van Mahler te hebben gehoord, begon ik van die muziek te houden. En nu is het een van mijn meest geliefde componisten.

Het heeft me 15 à 20 jaar zitten gekost, voordat ik echt toe kon laten dat alles alleen maar in het moment gebeurt en dat er verder niks is. Maar wat ontzagwekkend is de werkelijkheid waarin wij wonen. Vanuit elke keer dit moment, de werkelijkheid van dit moment. Want in die erkenning en ervaring (er is alleen maar nu) ligt ook de her-kenning besloten dat ik bodhi-mind ben. Dat ik zelf dit moment ben. Dat er niets is buiten dit moment. Het heeft me ook vele jaren gekost voordat ik kon toelaten dat het mysterie waarin we wonen, de werkelijkheid, niet te bevatten is. Dat elk weten het hier moest laten ‘afweten’. Maar beide ‘toelatingen’ hebben me wel vrijheid en ruimte gebracht.

Wat ik zeggen wil is dat we zelf steeds de blokkade scheppen, de vertraging, de vervorming. Dat we zelf steeds een ‘overkant’ scheppen waar we het van moeten hebben. Het wordt er natuurlijk niet makkelijker op als leraren de overkant op versluierde wijze suggereren. Het duurde een tijd voordat ik als het ware door de woorden heen kon horen. Omdat mijn vooroordeel steeds weer een vervormend effect had op mijn ‘gehoor’.

En verder merkte ik dat ik de dingen wel honderd keer moest horen voordat de melodie vat op me kreeg. Zoals bij Mahler. Maar het geldt ook voor lezen. Soms moet je steeds weer beginnen.

Ik kom op dit onderwerp omdat een veelgehoorde klacht is, dat mensen er niet bij kunnen komen. Het niet binnen kunnen laten komen, terwijl ze dat eigenlijk wel willen. Je moet je ego-gedoe goed herkenbaar krijgen en je blokkades steeds weer onder ogen willen zien. Precies zoals ze zijn. Dat is het enige wat helpt. En blijven zitten natuurlijk.

Je kunt er met je hoofd niet bij. Je kunt er alleen met je hoofd nooit bij. Tenzij je het in samenspel brengt met je hart en je buik (hara). Op het moment dat dat gebeurt, merk je dat er iets breder en ruimer wordt. Er is een verhaal over dit probleem in de boeddhistische wereld. Ik heb het van Maarten.

Een moeder geeft haar kind een toetje. Kijk lieverd wat een lekker toetje. Nee zegt het kind, dat kan ik niet eten. Het bordje waarop het ligt, is niet mijn bordje. Als de moeder het toetje op het eigen bordje van het kind heeft gelegd: Nee ik kan het niet eten, want kijk er zitten steentjes in. Nee dat zijn lekkere rozijnen zegt de moeder, maar het kind blijft ze stenen noemen en eet niet. Zo gaat het nog even door. Op een bepaald moment zegt de moeder: weet je wat: ik laat het toetje lekker bij je staan en je kijkt maar of je er iets van eet en zo ja wat. Als je niks eet is het goed en als je wel iets eet ook. Wat en hoeveel ook… kijk maar wat je doet, dan kan je altijd nog zien wat je doet.

Laten we ons bewust zijn van onze eigen weerstand om zenvoeding tot ons te nemen. Zie die weerstand zoals die is en zit er niet mee. Neem op wat je kan, sla over wat je te veel is, maar blijf je nieuwgierigheid voeden. Dat is belangrijk. Blijf nieuwsgierig! En kies hierin op alle fronten je eigen weg.